Hernieuwbare elektriciteit, 1990-2011

Toelichting bij de grafieken

De grafieken geven cijfers over de bruto productie van hernieuwbare elektriciteit als percentage van het totale bruto elektriciteitsverbruik. Daarnaast zijn de gegevens over windenergie en waterkracht genormaliseerd om zo de invloed van het weer op de cijfers te reduceren. Voor meer hierover zie de technische toelichting.

Ruim de helft hernieuwbare elektriciteit komt uit biomassa

Bijna zestig procent van de productie van hernieuwbare elektriciteit komt uit biomassa. Het gaat daarbij om:

• het verbranden van organisch afval in afvalverbrandingsinstallaties,
• het mee stoken van biomassa in elektriciteitscentrales,
• de productie van elektriciteit uit biogas en
• het verbranden van biomassa in installaties die ontworpen zijn voor het verbranden van een specifieke soort biomassa (zoals afvalhout of kippenmest). Dat laatste wordt "overige biomassaverbranding" genoemd.

Meer elektriciteit uit afvalverbranding

Afvalverbrandingsinstallaties produceerden in 2011 ongeveer 15 procent meer elektriciteit dan in 2010 door het in gebruik nemen van nieuwe installaties. De productie van elektriciteit uit andere biomassatechnieken daalde of bleef gelijk. Er zijn geen grote installaties bijgekomen en sommige installaties hebben minder gedraaid vanwege onderhoud, hoge prijzen voor olie- en vetachtige biomassa of het aflopen van de MEP-subsidie.

Windenergie

De genormaliseerde elektriciteitsproductie van de windmolens nam in 2011 met ongeveer 5 procent toe door uitbreiding van de capaciteit.
In 2010 was het windaanbod 23 procent lager dan het langjarige gemiddelde. In 2011 was er ook lange tijd weinig wind. In december 2011 waaide het echter veel. De elektriciteitsproductie uit windmolens steeg tot een maandrecord van 850 miljoen kWh en was goed voor ruim 7 procent van het elektriciteitsverbruik in die maand. Over heel 2011 lag het windaanbod een paar procent onder het langjarige gemiddelde.

Vraag naar hernieuwbare elektriciteit groeit

De binnenlandse vraag naar hernieuwbare elektriciteit is gestegen van 28 tot 33 miljard kWh in 2011. Dit blijkt uit gegevens van CertiQ, beheerder van het systeem van certificaten voor groene stroom (CertiQ, 2012). De binnenlandse vraag naar hernieuwbare elektriciteit was in 2011 goed voor 28 procent van het elektriciteitsverbruik.
De binnenlandse productie van hernieuwbare elektriciteit is bij lange na niet voldoende om aan de vraag te voldoen. Dat verklaart de omvangrijke import van certificaten voor hernieuwbare elektriciteit. In 2011 was de import 22 miljard kWh hoger dan de export. De import van certificaten voor hernieuwbare elektriciteit telt overigens niet mee voor de doelstelling uit de EU-Richtlijn Hernieuwbare Energie.

Subsidies hernieuwbare energie

De MEP-subsidie (Milieukwaliteit elektriciteitsproductie) kon worden aangevraagd tussen juli 2003 en augustus 2006. Via de MEP werd de productie van hernieuwbare elektriciteit gesubsidieerd voor een periode van tien jaar. Indien projecten ook substantiële steun ontvingen van andere regelingen was de MEP-subsidieperiode korter.
Als opvolger van de MEP kunnen potentiële investeerders vanaf voorjaar 2008 SDE-subsidie (Stimulering Duurzame Energieproductie) aanvragen. De voorwaarden worden elk jaar aangepast. Het kabinet streeft ernaar om per subsidie-euro zoveel mogelijk hernieuwbare energieproductie te realiseren. De regeling heet nu SDE+. Belangrijke verschillen met de MEP zijn:

• geen open einde, maar een vast subsidieplafond per kalanderjaar.
• niet alleen hernieuwbare elektriciteit, maar ook hernieuwbaar gas en hernieuwbare warmte.
• het jaarlijkse subsidiebedrag is afhankelijk van de marktprijs van gewone elektriciteit (of aardgas). Hoger de elektriciteitsprijs, hoe lager de subsidie.

Inmiddels is al voor veel nieuwe projecten SDE-subsidie aangevraagd en toegekend. Slechts een beperkt deel van de SDE projecten met toegekende subsidie is al gerealiseerd (Agentschap NL, 2012).