Bestrijdingsmiddelengebruik door de overheid, 1986-2005

Algemene ontwikkelingen

De overheid heeft in 2005 bijna 54 duizend kg chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt. Dit is 6,4 procent meer dan in 1995. Het gebruik bestaat vrijwel volledig uit onkruidbestrijdingsmiddelen en voor bijna tweederde deel uit middelen op basis van glyfosaat.
Tweederde deel van het gebruik aan chemische bestrijdingsmiddelen (36 duizend kg) is in 2005 toegepast op verhardingen en spoorbanen. Stedelijke beplantingen zijn met ruim 12 duizend kg goed voor een vijfde deel van het totale gebruik.
De overheid paste in 2005 meer mechanische onkruidbestrijding toe dan in 1995. De bestrijding van onkruid op verhardingen door borstelen is in deze periode ruim verdubbeld.

Chemische bestrijding op verhardingen en spoorbanen

In 2005 is op spoorbanen bijna 30 procent en op verhardingen bijna 12 procent meer chemische bestrijdingsmiddelen toegepast dan in 1995. Hiermee ligt het gebruik voor deze toepassingssectoren weer op het niveau van 1992.
De afspoeling van chemische bestrijdingsmiddelen van verhardingen krijgt de laatste tijd veel aandacht omdat deze middelen de drinkwaterkwaliteit kunnen aantasten als ze in het oppervlaktewater terecht komen. Desondanks is het gebruik van middelen op basis van glyfosaat op verhardingen tussen 1995 en 2005 bijna verdrievoudigd (van 10,5 naar 27,5 duizend kg). Het gebruik van middelen op basis van glyfosaat op spoorbanen is in deze periode met 3,5 duizend kg vrij stabiel.

Chemische bestrijding in stedelijke beplantingen

In 2005 is 12 duizend kg chemische bestrijdingsmiddelen in stedelijke beplantingen gebruikt. Dit is bijna 10 procent meer dan in 1995. Het gebruik van middelen op basis van dichlobenil is sinds 1995 gestegen van 5,5 naar 9,1 duizend kg. Dit terwijl het areaal plantsoen lijkt af te nemen door inzaaien van gras.

Chemische bestrijding op sportvelden

Het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen op sportvelden is in 2005 gedaald naar 3,8 duizend kg. De belangrijkste middelen zijn op basis van MCPA. Een deel van de daling is slechts schijnbaar: in steeds meer gemeenten worden de sportvelden namelijk geprivatiseerd en door de sportverenigingen zelf beheerd en onderhouden. Deze sportvelden vallen hierdoor buiten het onderzoek.

Chemische bestrijding langs waterlopen

Al voor 1986 hebben de waterschappen een forse inspanning gepleegd om het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen langs waterlopen terug te dringen. Het gebruik van bestrijdingsmiddelen voor deze toepassing is beëindigd, nadat in 2000 de toelating van dalapon, het laatste nog ter beschikking staande middel, is ingetrokken. In 2005 is toch nog een beperkte hoeveelheid middelen gebruikt op basis van glyfosaat en MCPA.

Relevantie

Vooral door het afspoelen van verhardingen komen bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater terecht. Dit leidde begin jaren negentig enkele malen tot het stopzetten van de inname van oppervlaktewater voor de drinkwaterproductie, omdat te hoge concentraties van vooral diuron werden gemeten. Nu diuron niet langer toegelaten is gaat de aandacht bij Duurzame Onkruidbestrijding op Verhardingen (DOB methode) uit naar het voorkomen van normoverschrijdingen voor glyfosaat. Het overheidsbeleid is nu gericht op vermindering van de milieubelasting (duurzame gewasbescherming), terwijl dit in voorgaande jaren gericht was op vermindering van het gebruiksvolume.