Ruimtelijke dichtheid, Floor Space Index 2019-2024

De oudste wijken in de grote steden hebben de hoogste bebouwingsdichtheid (FSI; Floor Space index) in Nederland. Maar de meeste wijken hebben een FSI lager dan 0,5. Dit betreffen meestal naoorlogse woonwijken, bedrijventerreinen, dorpsbebouwing en ook de meeste Vinex-uitleglocaties. De grootste toename van de bebouwingsdichtheid is te zien op binnenstedelijke bedrijventerreinen die getransformeerd worden naar gemengde woonwijken, en op uitleglocaties. In sommige wijken is de dichtheid licht afgenomen, meestal zijn dit bedrijventerreinen.

Verdichting

Op basis van de gebruiksoppervlaktes in de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG), en de bouwblokken die zijn afgeleid uit de Basisregistratie Grootschalige Topografie (BGT) en de Basisregistratie Topografie (BRT), hebben we de Floor Space Index per wijk berekend.

De oudste wijken in de grote steden hebben de hoogste bebouwingsdichtheid (FSI; Floor Space index). Dit zijn niet per se de wijken met de hoogste gebouwen. De hoge dichtheden in de oude wijken zijn te verklaren door de smalle straatprofielen, relatief weinig openbare ruimte en de hoge mate waarin de kavels zijn volgebouwd. De laagste dichtheden komen voor op haven- en bedrijventerreinen en in dorpen. Daar is weinig gestapelde bouw en is veel open ruimte.

In bijna alle wijken is de dichtheid toegenomen tussen 2019 en 2024. De grootste toename van stedelijke dichtheid is te zien op binnenstedelijke bedrijventerreinen die getransformeerd worden naar gemengde woonwijken, en op de uitleglocaties. In sommige wijken is de dichtheid licht afgenomen, meestal zijn dit dan bedrijventerreinen. Ook kan het om een tijdelijke afname gaan, omdat er ergens voorafgaand aan nieuwbouw eerst is gesloopt. Het kan in een enkel geval ook gaan om een gemeentelijke correctie in de brondata (BAG).

De Floor Space Index in Nederland is als geheel met 4,3 procent toegenomen in de periode 2019-2024. In de wijken met de laagste bebouwingsdichtheden is er een grootste procentuele toename van de dichtheden. In de wijken die in 2019 al een hoge dichtheid hadden (FSI groter dan 1) was de toename 1,9 procent, in de wijken met gemiddelde dichtheden (FSI van 0,25-1,00) was de toename 3,6 procent en in de wijken met de laagste dichtheid (FSI kleiner of gelijk aan 0,25) was de toename 6,2 procent.

 
Tabel: Ontwikkeling van de bebouwingsdichtheid (FSI, Floor Space Index) 2019-2024
 

2019

2024

Toename

Wijken met hoge dichtheid (FSI 2019: >1,00)

1,243

1,267

1,9%

Wijken met gemiddelde dichtheid (FSI 2019: 0,25 – 1,00)

0,372

0,385

3,6%

Wijken met lage dichtheid (FSI 2019 <=0,25)

0,175

0,186

6,2%

Totaal Nederland

0,282

0,294

4,3%

Relevante informatie

Ruimtelijke dichtheid, Floor Space Index (FSI) 2019-2024.

Technische toelichting

Naam van het gegeven

Floor Space Index (FSI). In database Rudifun (Ruimtelijke Dichtheden en Functiemenging in Nederland).

Omschrijving

De Floor Space Index (FSI) is de verhouding van de bruto vloeroppervlakte ten opzichte van de bijbehorende terreinoppervlakte. Bij een FSI van 1 is bijvoorbeeld het hele terrein bebouwd met een bouwlaag, maar het kan ook zijn dat het halve terrein bebouwd is met 2 bouwlagen. Het betreft een optelsom van alle gebouwen – ook ondergronds –, ongeacht hun gebruiksdoel (wonen, werken etc). Het is een indicator voor bebouwingsdichtheid.

Verantwoordelijk instituut

Planbureau voor de Leefomgeving (PBL),  auteur Arjan Harbers, Martijn Spoon en Hans van Amsterdam.

Berekeningswijze

De oppervlaktes van de BAG verblijfsobjecten worden omgerekend naar bruto vloeroppervlaktes, vervolgens gesommeerd en gedeeld door de oppervlakte van de bruto wijk. De bruto wijk is de oppervlakte van de CBS wijk met aftrek van het landelijk gebied, grote wateren en natuurgebieden volgens de BGT. Bij de verschilkaart tussen 2019 en 2024 wordt uitgegaan van de bouwblokken zoals die in 2024 zijn gevormd.

Basistabel

-

Geografische verdeling

Nederland, Gemeenten.

Verschijningsfrequentie

2-jaarlijks.

Achtergrondliteratuur

RUDIFUN 2024; Ruimtelijke Dichtheden en Functiemenging in Nederland; Arjan Harbers, Hans van Amsterdam en Martijn Spoon ; PBL september 2024.

Betrouwbaarheidscodering
Integrale waarneming.

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
01

Referentie van deze webpagina

CLO (2024). Ruimtelijke dichtheid, Floor Space Index 2019-2024 (indicator 2196, versie 01, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.