Geluidhinder Schiphol, 2004 - 2012

Geluid Schiphol

Om de omwonenden van Schiphol te beschermen tegen het geluid van het vliegverkeer op Schiphol, zijn door de overheid normen vastgesteld voor de geluidbelasting die het vliegverkeer in een jaar mag veroorzaken. Deze geluidnormen hebben betrekking op de totale geluidbelasting in Lden en de nachtelijke (23-7u) geluidbelasting in Lnight. Grenswaarden in Lden en Lnight zijn gesteld op 35 respectievelijk 25 handhavingslocaties rondom de luchthaven. Al deze locaties liggen 'op' de oude 35 Ke-zone, respectievelijk de 26 dB(A) LAeq zone waar tot de opening van de vijfde baan het vliegtuiggeluid mee werd gehandhaafd. Naast de grenswaarden op de handhavingspunten geldt een norm voor de totale geluidproductie door de vloot, het Totale Volume Geluid (TVG). Ook deze norm kent aparte grenswaarden voor het vliegtuiggeluid gedurende het gehele etmaal en het nachtelijke vliegtuiggeluid.
Vanaf 1 november 2011 wordt er op Schiphol gevlogen volgens het nieuwe normen -en handhavingstelsel. Na twee jaar experimenteren heeft dat in oktober 2013 geleid tot afspraken over de invoering van een Nieuw Normen- en Handhavingstelsel. Dit stelsel is erop gericht om het vliegverkeer op een dusdanige manier af te handelen, dat zo min mogelijk mensen worden gehinderd. Dit wordt bereikt door de handhavingspunten af te schaffen en regels voor het baangebruik in te voeren. In dit nieuwe stelsel wordt het hele jaar door gestuurd op het minste aantal gehinderden en wordt voor het hele gebied aan het eind van het jaar afgerekend (MHG Maximum Hoeveelheid Geluid). Er is daardoor minder ruimte voor minder gewenst vliegen in de loop van het jaar.
In 2012 heeft er een overschrijding op twee handhavingspunten plaatsgevonden. Naar aanleiding van de overschrijdingen van deze grenswaarden voor geluid heeft de Inspectie Leefomgeving en Transport een oorzaakanalyse uitgevoerd. Uit deze analyse blijkt dat deze overschrijdingen het gevolg zijn van het toepassen van de regels van het experiment met het nieuwe normen- en handhavingsstelsel en het hier effecten betreft die vanuit het perspectief van het experiment gewenst zijn. De Staatssecretaris van IenM heeft besloten vrijstelling te verlenen (TK 2013).

Hinder rond Schiphol conform gelijkwaardigheidscriteria

Het Luchthavenverkeerbesluit (LVB) regelt waar en hoe gevlogen mag worden. Aan de Alderstafel zijn afspraken gemaakt over de groei van Schiphol: Schiphol mag groeien tot 510.000 vliegtuigbewegingen per jaar tot en met 2020. Deze groei moet passen binnen de gelijkwaardigheidscriteria uit de Wet luchtvaart en gepaard gaan met hinderbeperkende maatregelen en maatregelen voor het verbeteren voor de leefomgeving.
De hinderbeperkende maatregelen die de luchtvaartsector de afgelopen jaren heeft genomen hebben geleid tot 24.640 minder ernstig gehinderden binnen het 48Lden-gebied (gerefereerd aan de criteria voor gelijkwaardigheid / woningbouwbestand 2005, in 2020 met ontwikkeling van het aantal vliegtuigbewegingen) (Beekhuyzen 2013)). Dat is een afname van ca. 10% in 2012 ten opzichte van 2008. Daarmee is de doelstelling van 5% afname in 2020 zoals die aan de Alderstafel van 2008 is afgesproken al ruimschoots is gehaald. (Deze bedroeg 5% van de 239.500 ernstig gehinderden binnen het 48 dB(A) Lden-gebied = 11.975.)
In het LVB wordt voor de 'gelijkwaardigheidscriteria' (aantal woningen, ernstig gehinderden, en ernstig slaapverstoorden binnen verschillende contouren) het basisjaar 2005 gebruikt. Dit houdt in dat woningen die na 2005 gebouwd zijn niet meegenomen worden in de jaarlijkse ijking aan de criteria. Doordat het woningbestand een vast gegeven is in de toetsing aan de 'gelijkwaardigheidscriteria' wordt de luchtvaart niet in haar vliegen beperkt als er meer woningen bijgebouwd worden.

Blootstelling aan vliegtuiggeluid: berekende geluidhinder licht gestegen sinds 2010

In het gebied waar afspraken gelden met de luchtvaart over waar en hoe gevlogen mag worden (48Lden-gebied) gelden buiten de eerder genoemde beperkingengebieden uit het LIB en het 20Ke-gebied vanuit luchtvaart geen beperkingen voor woningbouw. Dit betekent dat, los van de afspraken over het vliegen in relatie tot gelijkwaardigheid (met een vast woningbestand uit 2005), een toename van het aantal woningen of het aantal vliegtuigbewegingen kan leiden tot een toename van het aantal mensen dat hinder ondervindt als gevolg van luchtvaart rond Schiphol.
Op basis van blootstelling-effectrelaties uit de Gezondheidskundige Evaluatie Schiphol (Breugelmans 2005), de aantallen woningen (incl. toename) en het aantal vliegtuigbewegingen zijn berekeningen te maken om de mate van blootstelling aan vliegtuiggeluid in beeld te brengen. De berekende geluidhinder in de directe omgeving van Schiphol is de laatste tien jaar per saldo licht gestegen respectievelijk gelijk gebleven. Aanvankelijk (tussen 1990 en 2000) is de berekende geluidshinder sterk gedaald (MNP 2005). Tussen 2004 en 2008 fluctueerde de hinder binnen een marge van ongeveer 10 procent. Na 2008 nam de totale hinder af doordat het aantal vluchten door de crisis afnam. Sinds 2010 groeit het aantal vluchten weer, en in 2012 was het weer terug op het niveau van voor de crisis. De berekende geluidshinder volgt deze lijn.
De belangrijkste oorzaak van de afname van de berekende hinder over een langere reeks van jaren is dat vliegtuigen stiller zijn geworden. Ook verbeterde vliegroutes en -procedures hebben aan deze afname bijgedragen. Ook hebben enkele decennia van restrictief ruimtelijk beleid in de Schipholregio de groei van het aantal woningen, op plaatsen in de omgeving van Schiphol waar dat vanuit een oogpunt van geluid en veiligheid niet wenselijk is, afgeremd.

Beleidsdoelstellingen Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte

Deze indicator verwijst naar de volgende doelen en nationale belangen:

• Het waarborgen van een leefbare en veilige omgeving waarin unieke natuurlijke en cultuur-historische waarden behouden zijn (leefbaar en veilig)
• Nationaal belang 8: Verbeteren van de milieukwaliteit (lucht, bodem, water) en bescherming tegen geluidsoverlast en externe veiligheidsrisico's