Chemische waterkwaliteit KRW, 2015
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
De chemische waterkwaliteit of wel chemische toestand voldoet bij 39% van de waterlichamen, volgens de definitieve rapportage voor de stroomgebiedsbeheersplannen 2016-2021 voor de Kaderrichtlijn Water. De chemische waterkwaliteit wordt in de KRW beoordeling bepaald door 33 prioritaire stoffen of groepen van stoffen. Een onvoldoende kwaliteit wordt meestal door één of twee stoffen veroorzaakt die niet aan de norm voldoen.
Bekijk ook de interactieve kaart voor de waterkwaliteit.
Methode chemische toestand
In de KRW beoordeling zijn twee kwaliteitselementen voor de toxische stoffen: de chemische kwaliteit en de kwaliteit van de 'overig relevante verontreinigende stoffen'. Dit overzicht betreft de chemische kwaliteit. De chemische kwaliteit wordt door 33 prioritaire stoffen bepaald, dit wordt later uitgebreid naar 45 stoffen of groepen van stoffen. Het kwaliteitselement wordt bepaald met de one out/all out methode: als één stof niet voldoet aan de gestelde norm, is het oordeel van het kwaliteitselement onvoldoende. De gepresenteerde gegevens zijn van de officiële rapportage van 2015 en worden vergeleken met de rapportage van 2009.
Beoordeling oppervlaktewater voor de chemische waterkwaliteit
De chemische waterkwaliteit op basis van de prioritaire stoffen is bij de helft van de waterlichamen voldoende. De stoffen die voor een onvoldoende toestand zorgen zijn tributyltin, verschillende broomdifenylethers, cadmium en enkele PAK's. De stoffen die een overschrijding van de norm geven, met het percentage waterlichamen dat voldoet, zijn gesorteerd op percentage overschrijding van de norm in 2015:
| Code | Naam | Percentage voldoet | |
| 2009 | 2015 | ||
| Flu | fluorantheen | 100 | 51 |
| BaP | benzo(a)pyreen e.a. PAK's. | 98 | 65 |
| Hg | kwik | 95 | 77 |
| TC4ySn | tributyltin (kation) | 83 | 79 |
| Ni | nikkel | 100 | 81 |
| HxClbtDen | hexachloorbutadieen | 100 | 98 |
| Cd | cadmium en tetrachloormethaan | 90 | 98 |
| endsfn | endosulfan (som alfa- en beta-isomeer) | 99 | 98 |
| sHCH4 | som a-, b-, c- en d-HCH | 99 | 99 |
| HCB | hexachloorbenzeen | 100 | 99 |
| iptrn | isoproturon | 99 | 100 |
| 4ttC8yFol | 4-tertiair-octylfenol | 100 | 100 |
| Durn | diuron | 100 | 100 |
| Pb | lood | 100 | 100 |
| Ant | antraceen | 100 | 100 |
| 12DClC2a | 1,2-dichloorethaan | 100 | 100 |
| alCl | alachloor | 100 | 100 |
| atzne | atrazine | 100 | 100 |
| Ben | benzeen | 100 | 100 |
| C2yClprfs | som aldrin, dieldrin, endrin en isodrin | 100 | 100 |
| Clfvfs | chloorfenvinfos | 100 | 100 |
| DClC1a | dichloormethaan | 100 | 100 |
| DEHP | bis(2-ethylhexyl)ftalaat (DEHP) | 99 | 100 |
| Naf | naftaleen | 100 | 100 |
| PeClBen | pentachloorbenzeen | 100 | 100 |
| PeClFol | pentachloorfenol | 100 | 100 |
| s4C9yFol | som vertakte 4-nonylfenol-isomeren | 100 | 100 |
| sC10C13Clakn | som C10-C13-chlooralkanen | 100 | 100 |
| simzne | simazine | 100 | 100 |
| sPBDE6 | som PBDE28, 47, 99, 100, 153, 154 | 100 | 100 |
| TClBen | trichloorbenzeen | 100 | 100 |
| TClC1a | trichloormethaan (chloroform) | 100 | 100 |
| Tfrlne | trifluraline | 98 | 100 |
Van het totaal aantal beoordelingen (alle beoordeelde stoffen in alle waterlichamen) voldoet slechts 5% niet aan de norm. Onder de 33 beoordeelde prioritaire stoffen bevindt zich een zevental zogenoemde ubiquitaire stoffen. Dat zijn stoffen die niet meer geloosd worden, maar die door nalevering uit bijvoorbeeld het sediment nog lange tijd in het water kunnen worden aangetroffen. Een voorbeeld hiervan is tributyltin, waarbij in de kustwateren vrijwel altijd de norm wordt overschreden. Tributyltin werd gebruikt als aangroeiwerende verf bij boten. Tributyltin leidt tot morfologische veranderingen bij slakken en is inmiddels verboden.
Andere stoffen met een overschrijdingen zijn fluorantheen, poly-cyclische aromatische koolwaterstoffen, kwik en nikkel. Bij de meeste waterlichamen waar de chemische kwaliteit niet voldoet gaat het om 1 of 2 stoffen of groepen van stoffen, maar er zijn ook 30 waterlichamen met 5 stoffen, en 2 waterlichamen met 6 stoffen met een overschrijding van de norm.
Verandering van de chemische waterkwaliteit
De beoordeling van de chemische kwaliteit geeft ten opzichte van 2009 een groter aantal overschrijdingen van de norm: zowel bij meer stoffen als bij meer waterlichamen wordt de norm overschreden. Deze achteruitgang van de beoordeling komt door een aanscherping van de norm of verandering in het meetprogramma.
Bronnen
- Puijenbroek, P. van (2014), De kwaliteit van het Nederlandse oppervlaktewater beoordeeld volgens de Kaderrichtlijn Water (KRW), PBL, Den Haag.
- VenW, VROM, LNV (2009). Stroomgebiedbeheerplannen. Rijndelta, Maas, Schelde, Eems. Ministerie van Verkeer en Waterstaat.
- www.stowa.nl
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Chemische waterkwaliteit KRW, 2015
- Omschrijving
- De beoordeling van de kwaliteit van het oppervlaktewater in de KRW is opgebouwd uit een aantal kwaliteitselementen. Hier is een overzicht gepresenteerd van het kwaliteitselement van de chemische kwaliteit gebaseerd op de prioritaire stoffen. De gepresenteerde resultaten zijn de definitieve resultaten van de beoordelingen van waterlichamen voor de rapportage van 2015. Deze resultaten zijn afkomstig van http://www.waterkwaliteitsportaal.nl/.
- Verantwoordelijk instituut
- PBL, auteur Peter van Puijenbroek
- Berekeningswijze
- De beoordeling is onderdeel van de KRW evaluatie, zoals vastgelegd door de Europese Commissie. EC (2000). Directive 2000/60/EC of the European Parliament and of the Council establishing a framework for community action in the field of water policy. Brussels, European Community.De normen van de KRW voor de stoffen zijn te vinden op: http://www.rivm.nl/rvs/
- Basistabel
- Beoordeling van de waterlichamen voor alle maatlatten. Tussentijdse resultaten afkomstig van http://www.waterkwaliteitsportaal.nl/, data gedownload november 2015
- Geografische verdeling
- Nederland
- Verschijningsfrequentie
- Eens per 6 jaar wordt gerapporteerd.
- Achtergrondliteratuur
- -IenM, 2015. Stroomgebiedbeheerplan. Rijndelta. Ministerie van Infrastructuur en Milieu
-IenM, 2015. Stroomgebiedbeheerplan. Maas. Ministerie van Infrastructuur en Milieu
-IenM, 2015. Stroomgebiedbeheerplan. Schelde. Ministerie van Infrastructuur en Milieu
-IenM, 2015. Stroomgebiedbeheerplan. Eems. Ministerie van Infrastructuur en Milieu
-Gaalen, F.W. van et al. (2016), Waterkwaliteit nu en in de toekomst. Eindrapportage ex ante evaluatie van de Nederlandse plannen voor de Kaderrichtlijn Water, Den Haag: PBL.
-Puijenbroek, P. van (2014), De kwaliteit van het Nederlandse oppervlaktewater beoordeeld volgens de Kaderrichtlijn Water (KRW), PBL, Den Haag. - Betrouwbaarheidscodering
- Dit zijn de definitieve resultaten ten behoeve van de Stroomgebiedbeheerplannen.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2016). Chemische waterkwaliteit KRW, 2015 (indicator 1566, versie 03, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
