Flora van loof- en gemengde bossen, 1999-2010

Areaal loofbos

In Nederland is in 2006 circa 210.000 ha loofbos aanwezig. Ongeveer 10% daarvan is gemengd loof-naaldbos. Het bosbeleid is er op gericht de onderhoudskosten te reduceren en tegelijkertijd bossen in Nederland een meer natuurlijk en recreatief aantrekkelijk karakter te geven. Maatregelen om het aandeel inheemse boomsoorten te vergroten worden gestimuleerd, evenals het vergroten van de variatie in leeftijdsklassen en soorten. Het bos als leverancier van hout is relatief minder belangrijk geworden. Grootschalige kaalkap is op veel plaatsen vervangen door dunning en dood hout mag veelal blijven liggen.

Toename ondergroei

Omdat er minder gekapt wordt en vrijwel niet meer grootschalig, krijgen vooral struiken meer kansen, groeit het bos dicht en wordt het op de bosbodem donkerder (tabblad Struiken). Dit is af te leiden aan de toename van de ondergroei in de bossen en afname van lichtminnende planten en pioniersoorten. Met name hulst en bramen nemen in bedekking toe (tabblad Ondergroei).

Voedselrijkdom, zuurgraad en verdroging

De situatie met betrekking tot vermesting, verzuring en verdroging in het loofbos lijkt te verbeteren. Het aandeel van voedselrijkdom indicerende plantensoorten is sinds 1999 afgenomen met ruim 0,6% per jaar, het aandeel van indicatoren voor basische omstandigheden is toegenomen met ruim 2% per jaar en het aandeel van indicatoren voor droge omstandigheden is afgenomen met 1,7% per jaar.

Ver-thema's verschillen per bostype

Tussen droog loofbos, vochtig loofbos en broekbos zijn duidelijke verschillen te constateren. Indicatorsoorten voor verzuring nemen iets af in broekbossen en vochtige bossen, maar niet in droog loofbos. Ook de indicatorsoorten voor vermesting nemen af in vochtig loofbos en broekbos (deze laatste niet significant), maar niet in droge loofbossen. De verdroging in broekbos (+2,4%) en vochtig loofbos (+1,9%) neemt toe, maar in droge loofbossen neemt het aantal "droge soorten" af (-2,1%).

Kenmerkende soorten

De verbeteringen in de milieuomstandigheden in het vochtige loofbos gaan gepaard met enkele positieve ontwikkelingen in de vegetatiesamenstelling. De kenmerkendheid van het loofbos als geheel en van vochtig loofbos neemt toe, terwijl de indicatoren voor voedselrijkdom afnemen (tabblad Kenmerkende soorten). De toename bij loofbos wordt overigens vooral bepaald door de ontwikkelingen in vochtig loofbos. De verbeteringen zijn echter beperkt, want voor alle typen bossen geldt dat hoewel indicatoren voor voedselrijkdom afnemen er geen toename van indicatoren voor voedselarme omstandigheden plaats vindt.