Windturbines in de groene ruimte, 1986 - 2012

U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

Het aantal windturbines is de afgelopen twintig jaar sterk gestegen van vier in 1986 tot 2051 begin 2013. Opvallend is de afvlakking van de groei na 2008. Met de groei van het aantal windturbines staat de inpassing ervan in het landschap ter discussie. Vooral de hoogte van de turbines blijkt bij de beleving een belangrijke factor.

Groei in aantal en hoogte

De toename van het aantal windturbines is vooral zichtbaar in de provincies Flevoland, Friesland en Noord-Holland. In 2012 stonden in deze drie provincies bijna 1500 windturbines. Het grootste deel van de windturbines staat op land. Naast de sterke groei in het aantal windturbines is de nieuwste generatie windturbines ook een factor drie hoger dan de eerste generatie. Was de gemiddelde ashoogte in 1988 nog 24 meter, in 2012 was dit bijna 60 meter. Vanaf 2006 zijn in Nederland 19 turbines geplaats met een ashoogte van meer dan 100 meter en rotorbladen met een diameter van 90 meter en meer. Deze turbines hebben een generatorvermogen van 3 MegaWatt. Opvallend is de afvlakking van de groei van het aantal windmolens na 2008. Van 2010 tot en met 2012 zijn er gemiddeld niet meer dan 30 windturbines per jaar bijgeplaatst in Nederland. Doordat het gemiddelde generatorvermogen per bijgeplaatste windturbine echter hoog was, is de afvlakking gemeten in MegaWatt per jaar minder sterk zichtbaar (bewerking gegevens Windenergie-nieuws).
Omdat de vraag naar energie zal blijven groeien gaat het Rijk in het kader van de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR) in samenwerking met de provincies locaties voor grootschalige windenergie aanwijzen.

Hoogte windturbines belangrijke factor bij beleving

Hoewel er nog veel fundamentele vragen zijn over de beleving van windturbines is duidelijk dat hoogte een belangrijke rol speelt. Dit blijkt uit een literatuurstudie van Schöne uit 2007. De meeste objecten in ons landschap zijn niet veel hoger dan ongeveer 25 meter. Alleen flats, hoogspanningsmasten en fabrieksschoorstenen zijn hoger. Vanaf 2006 is een generatie windturbines geplaatst die ruim hoger zijn dan de 'normaal' voorkomende hoogten in het landschap. Deze molens hebben een ashoogte van circa 100 meter. Omgevingswetenschappers stellen dat windturbines die 100 meter of hoger zijn 'schaalverwarring' veroorzaken. Omdat de waarnemer de afstand en de hoogte niet goed in kan schatten, leveren opstellingen van windturbines snel een chaotisch beeld op. Eind 2012 stonden er 114 turbines met een ashoogte van circa 100 meter. Naast het visuele aspect spelen ook geluidshinder en het effect van slagschaduwen van draaiende turbines een rol bij de beleving van windturbines.

Ontwikkeling aantal windturbines sinds 1991

In de onderstaande interactieve kaartviewer met tijdsanimatie ziet u de ontwikkeling van het aantal windturbines, zowel landelijk als op regionaal en lokaal niveau. Klik op de play knop voor de tijdsanimatie en zoom in op de kaart. De animatie werkt op alle schaalniveaus. Door op de knop rechtsboven te klikken kunt u de kaartviewer in een volledig scherm bekijken. Deze viewer is alleen zichtbaar als u flash heeft geïnstalleerd op uw computer.

-- de interactieve kaartviewer is niet langer beschikbaar --

Beleidsdoelstellingen Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte

Deze indicator verwijst naar de volgende doelen en nationale belangen:

  • Vergroten van de concurrentiekracht door het versterken van de ruimtelijk-economische structuur van Nederland
  • Nationaal Belang 2: Ruimte voor het hoofdnetwerk voor (duurzame) energievoorziening en de energietransitie.

Bronnen

Technische toelichting

Naam van het gegeven
Windturbines in de groene ruimte
Omschrijving
Spreiding en trend van windturbines in de groene ruimte
Verantwoordelijk instituut
Alterra Wageningen UR (Wim Nieuwenhuizen)
Berekeningswijze
Zowel voor de ontwikkeling in aantal, locatie als hoogte is gebruik gemaakt van de database van Windenergie-nieuws, stand van zaken 01/01/2013 (http://windenergie-nieuws.nl).
Basistabel
Zie berekeningswijze
Geografische verdeling
Nederland
Andere variabelen
Zie berekeningswijze
Verschijningsfrequentie
Jaarlijks
Achtergrondliteratuur
Windenergie-nieuws (2013). Windenergie-nieuws.
Opmerking
geen
Betrouwbaarheidscodering
B - Schatting gebaseerd op een groot aantal (zeer accurate) metingen, waarbij representativiteit van de gegevens vrijwel volledig is

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
10
Bekijk meer Bekijk minder
versie‎
09
versie‎
06
versie‎
04
versie‎
03
versie‎
02
versie‎
01

Referentie van deze webpagina

CLO (2014). Windturbines in de groene ruimte, 1986 - 2012 (indicator 1475, versie 04, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.