Habitatrichtlijnsoorten, 1950-2010

U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

De meeste habitatrichtlijnsoorten zijn in de tweede helft van de 20e eeuw in Nederland afgenomen en zijn zeldzaam.

Soorten van de Habitatrichtlijn

In Nederland komen of kwamen 105 soorten op een van de bijlagen van de Europese Habitatrichtlijn voor. Vierentwintig soorten van deze richtlijn zijn in de loop van de twintigste eeuw uit Nederland verdwenen en 68 soorten zijn in de twintigste eeuw achteruitgegaan. Slechts 23 soorten zijn in die periode stabiel of vooruitgegaan. Van de overige soorten is de trend onbekend; het betreft veelal soorten die hier incidenteel of als dwaalgast voorkomen. Ook zijn de meeste soorten zeldzaam.
De meeste soorten die op de Habitatrichtlijn voorkomen, zijn op Europees niveau in hun voortbestaan bedreigd. Bovenstaande cijfers duiden er op dat de situatie in Nederland niet veel beter is.

Habitatrichtlijn

De Habitatrichtlijn van de Europese Unie beoogt de instandhouding van de biologische diversiteit in Europa door het beschermen van habitats en de wilde flora en fauna. Dit wordt nagestreefd door de instelling van speciale beschermingszones (Habitatrichtlijngebieden) en de aanwijzing van beschermde planten- en diersoorten.
De Habitatrichtlijn is in 1992 ingesteld, maar de uitvoering is nog niet voltooid. De trends in de figuur hebben grotendeels betrekking op de periode vóórdat de Habitatrichtlijn is ingesteld. De trends geven dus deels de situatie voor de Habitatrichtlijn aan.

Bronnen

  • CBS (2012). Meetprogramma's voor flora en fauna. Kwaliteitsrapportage NEM over 2011. Centraal Bureau voor de Statistiek, 's-Gravenhage. 173 p.
  • Dijk, G. van (2006). De Brede geelgerande waterroofkever Dytiscus latissimus na 38 jaar weer in Nederland opgedoken (Coleoptera: Dytiscidae). Nederlandse Faunistische Mededelingen 24:1-6.
  • Europese Unie (2002). EU Nature legislation Habitats Directive 92/43/EEC; Annex I, II, III, IV, V and VI;
  • Felix, R. en G. van der Velde (2000). Voelt de Medicinale bloedzuiger zich wel zo lekker in Nederland (Hirudinae)? Ned. Faun. Med. 12:1-10.
  • Huijbrechts, H. (2003). Beschermde kevers in Nederland (Coleoptera). Nederlandse Faunistische Mededelingen 19:1-34.
  • Janssen, J.A.M. en J.H.J. Schaminée (2008). Europese natuur in Nederland. Soorten van de habitatrichtlijn. KNNV Uitgeverij, Utrecht. 184 p.
  • Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (2002). Beleidsthema natuurwetgeving, beschermde soorten.

Technische toelichting

Naam van het gegeven
Habitatrichtlijnsoorten, 1950-2011
Omschrijving
Ontwikkeling van de populatie van habitatrichtlijnsoorten van circa 1950-2003/2011
Verantwoordelijk instituut
Centraal Bureau voor de Statistiek
Berekeningswijze
De 105 bovengenoemde soorten zijn exclusief de drie Nederlandse geslachten (genera) die op richtlijn voorkomen.Deze richtlijn bevat een aantal bijlagen. De kolom 'bijlagen Habitatrichtlijn' is ontleend aan de website van de Europese Unie. Bijlage II van de richtlijn betreft soorten waarvoor de aanwijzing van speciale beschermingszones vereist is; bijlage IV betreft soorten die strikt moeten worden beschermd; bijlage V van de richtlijn betreft soorten waarvoor het onttrekken aan de natuur en de exploitatie aan beheersmaatregelen kan worden onderworpen. Prioritaire soorten (in de tabel met een sterretje aangeduid) zijn soorten die voor een snelle uitvoering van maatregelen in aanmerking komen, vanwege de bedreigingen waar ze aan blootstaan.

De kolommen 'zeldzaamheid' en 'trend' uit de tabel zijn overgenomen uit Rode Lijsten van diverse planten- en diergroepen, aangevuld met enige gegevens uit andere bronnen. Het betreft de vergelijking van de huidige toestand met die van circa 1950.
Basistabel
zie tabel bij berekeningswijze
Geografische verdeling
Nederland
Verschijningsfrequentie
onregelmatig
Achtergrondliteratuur
Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (2002). Beleidsthema natuurwetgeving, beschermde soorten.

Europese Unie (2002). EU Nature legislation Habitats Directive 92/43/EEC; Annex I, II, III, IV, V and VI;
Opmerking
Door gebruik van verschillende bronnen verschillen de vastgestelde jaren van zeldzaamheid en trend
Betrouwbaarheidscodering
D Schatting, gebaseerd op een aantal metingen, expert judgement, een aantal relevante feiten of gepubliceerde bronnen terzake.

Archief van deze indicator

Bekijk meer Bekijk minder
versie‎
09
versie‎
09
versie‎
08
versie‎
07
versie‎
06
versie‎
05
versie‎
04
versie‎
03
versie‎
02

Referentie van deze webpagina

CLO (2012). Habitatrichtlijnsoorten, 1950-2010 (indicator 1085, versie 07, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.