Aantalsontwikkeling van vogels in Vogelrichtlijngebieden
U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.
In Vogelrichtlijngebieden zijn de trends van de meeste soorten toenemend of stabiel.
Toename in Vogelrichtlijngebieden
Voor een groot aantal soorten van de Vogelrichtlijn zijn speciale beschermingszones (Vogelrichtlijngebieden) aangewezen. Het betreft 44 soorten broedvogels. Daarnaast betreft het 64 trekkende watervogels en wintergasten. Veel van de broedvogels zijn zeldzaam; bij de trekkende watervogels en wintergasten zijn er juist vrij veel algemene soorten.
Tussen 1997 en 2007 zijn binnen de Vogelrichtlijngebieden veel broedvogels en trekkende watervogels van de Vogelrichtlijn toegenomen (zie linker- en rechterfiguur). De Vogelrichtlijn is in 1979 ingesteld, maar de implementatie is nog in volle gang in Nederland. De toename van veel soorten zal mede te maken hebben met het feit dat een groot deel van de gebieden al jarenlang een of andere beschermde status heeft.
Toename in Europa
Onderzoek heeft uitgewezen dat de instelling van de vogelrichtlijn een positief effect heeft gehad. In de landen in Europa waar de vogelrichtlijn van kracht is, zijn de populaties significant meer gestegen dan in de Europese landen waar deze richtlijn niet geldt (Donald et al., 2007).
Sterk afnemende soorten
Toch zijn er ook nog soorten die een sterke afname laten zien. Zeven broedvogels (blauwe kiekendief, draaihals, duinpieper, kemphaan, kwartelkoning, tapuit en velduil) en een soort van de trekkende watervogels en wintergasten (strandplevier) vertonen een sterke afname.
Bronnen
- Dijk, A.J. van, F. Hustings, K. Koffijberg, M.J.T. van der Weide, D. Zoetebier en C. Plate (2003). Kolonievogels en zeldzame broedvogels in Nederland in 2002. SOVON-monitoringrapport 2003/02. SOVON Vogelonderzoek Nederland, Beek-Ubbergen.
- Dijk, A.J. van, A. Boele, L. van den Bremer, F. Hustings, W. van Manen, A. van Kleunen, K. Koffijberg, W. Teunissen, C. van Turnhout, B. Voslamber, F. Willems, D. Zoetebier en C.L. Plate (2007). Broedvogels in Nederland 2005. SOVON-monitoringrapport 2007/01. SOVON Vogelonderzoek Nederland, Beek-Ubbergen.
- Donald, P.F., F.J. Sanderson, I.J. Burfield, S.M. Bierman, R.D. Gregory en Z. Waliczky (2007). International conservation policy delivers benefits for birds in Europe. Science vol 317: 810-813.
- Roomen, M. van, E. van Winden, K. Koffijberg, A. Boele, F. Hustings, R. Kleefstra, J. Schoppers, C. van Turnhout, SOVON Ganzen en Zwanenwerkgroep en L. Soldaat (2004). Watervogels in Nederland in 2002/2003. SOVON-monitoringrapport 2004/02. RIZA-rapport BM04/09, SOVON Vogelonderzoek Nederland, Beek-Ubbergen.
- Roomen, M.W.J. van, A. Boele, M.J.T. van der Weide, E.A.J. van Winden en D. Zoetebier (2000). Belangrijke vogelgebieden in Nederland, 1993-1997. Actueel overzicht van Europese vogelwaarden in aangewezen en aan te wijzen speciale beschermingszones en andere belangrijke gebieden. SOVON-informatierapport 2000/01. SOVON Vogelonderzoek Nederland. Beek-Ubbergen.
- SOVON Vogelonderzoek Nederland (2002). Atlas van de Nederlandse Broedvogels 1998-2000. - Nederlandse Fauna 5. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, KNNV Uitgeverij & European Invertebrate Survey - Nederland, Leiden.
- SOVON en CBS (2006) Trends van vogels in het Nederlandse Natura 2000 netwerk. Rapportage SOVON Vogelonderzoek Nederland en Centraal Bureau voor de Statistiek (in prep.)
Relevante informatie
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Aantalsontwikkeling van vogels in vogelrichtlijngebieden
- Omschrijving
- Ontwikkeling van populatie van vogelsoorten in vogelrichtlijngebieden
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek
- Berekeningswijze
- Vogelrichtlijngebieden zijn beschermingszones voor vogelsoorten. Van Roomen et al. (2000) geven een gedetailleerde verantwoording van de selectie van soorten en gebieden. Deze set soorten en gebieden is hier ook aangehouden.De trends in Vogelrichtlijngebieden zijn gebaseerd op het watervogelmeetnet en het broedvogelmeetnet van het Netwerk Ecologische Monitoring. Bij de berekeningen zijn alle Vogelrichtlijngebieden samen genomen. De trend betreft de trend over de laatste 10 jaar van de beschikbare data.De kolom 'zeldzaamheid' in de bijlagen is voor de broedvogels overgenomen uit de broedvogelatlas van 1998-2000 en voor de trekkende watervogels uit de Avifauna van Nederland. Indien voor doortrekker en wintergast een verschillende zeldzaamheid was aangegeven is de hoogste waarde genomen.
- Basistabel
- zie tabblad figuurdata onder Download figuurdata
- Geografische verdeling
- Vogelrichtlijngebieden in Nederland
- Verschijningsfrequentie
- jaarlijks
- Achtergrondliteratuur
- Dijk, A.J. van, A. Boele, L. van den Bremer, F. Hustings, W. van Manen, A. van Kleunen, K. Koffijberg, W. Teunissen, C. van Turnhout, B. Voslamber, F. Willems, D. Zoetebier en C.L. Plate (2007). Broedvogels in Nederland 2005. SOVON-monitoringrapport 2007/01. SOVON Vogelonderzoek Nederland, Beek-Ubbergen.
- Betrouwbaarheidscodering
- Schatting gebaseerd op een groot aantal (zeer accurate) metingen, waarbij representa-tiviteit van de gegevens vrijwel volledig is.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2008). Aantalsontwikkeling van vogels in Vogelrichtlijngebieden (indicator 1082, versie 07, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
