Herintroductie bever, 1988-2010

Oorzaak van achteruitgang

Bevers kwamen tot aan het begin van de 19^e eeuw algemeen in Europa voor. Ook in ons land waren zij kenmerkende oeverbewonende zoogdieren. Zij werden sterk bejaagd voor pels en vlees. In 1826 werd de laatste bekende bever in ons land langs de IJssel gedood. Omstreeks 1900 was de bever bijna geheel uit Europa verdwenen. Enkele kleine populaties bleven over, onder andere langs de Elbe in Duitsland en de Rhône in Frankrijk, de Voronezh in Europees Rusland, het Dnjepr-bassin in Wit-Rusland en in Noorwegen. Nadien is de bever door beschermende maatregelen en verplaatsingen in veel landen weer teruggekeerd.

Bevers zijn landschapsvormers

Bevers worden als onmisbaar beschouwd bij herstel van natuurlijke processen. Ze zijn vanwege hun knaag, graaf- en bouwactiviteit landschapsvormend en langs stromende wateren de makers van honderden hectaren wetlands. De nakomelingen van de verschillende restpopulaties worden vaak aangeduid als verschillende ondersoorten, maar deze status is niet onderbouwd. Recent is aangetoond dat de westelijke tak (Noorwegen, Duitsland, Frankrijk) in genetisch opzicht verschilt van de oostelijke tak (Wit-Rusland, Rusland).

Vijf populaties in Nederland

Vanaf 1988 tot 2009 zijn 150 bevers op verschillende locaties in ons land uitgezet. Deze bevers komen uit het Elbegebied of zijn nakomelingen van bevers afkomstig uit het Elbegebied. Verder zijn vanaf 1992 enkele tientallen bevers van Oost-Europese en gemengde West-Europese origine via de Roer en de Maas Limburg binnengekomen.
Recentelijk, namelijk in 2008, is men in Drenthe begonnen met een herintroductieproject. In Nederland zijn er nu vijf afzonderlijke populaties, te weten in de Biesbosch, de Gelderse Poort, Flevoland, Limburg en Drenthe. Ook zijn er onsamenhangende bevervestigingen in het rivierengebied tussen Biesbosch en Gelderse Poort, en tussen Gelderse Poort en Flevoland.

Doorzettende groei verwacht

Het aantal aanwezige bevers groeide van 130 in 2000 naar circa 525 in 2010. De gemiddelde jaarlijkse groei over die periode bedraagt 15%. De aantallen zijn grotendeels gebaseerd op aantal geschatte bevers aanwezig aan het eind van de winter. De werkelijke aantallen liggen waarschijnlijk hoger en liggen voor 2010 rond de 550 tot 600 dieren. Bij doorzettende groei zal binnen tien jaar sprake kunnen zijn van een aaneengesloten beverpopulatie in het Nederlandse rivierengebied. Om de Nederlandse populatie in stand te houden, lijkt het niet noodzakelijk verdere herintroducties uit te voeren. Potentiële bevergebieden in het noorden en noordwesten van Nederland worden vroeg of laat spontaan door de bevers gekoloniseerd.

Ook herintroductie elders in Europa

In de meeste Europese landen zijn inmiddels bevers opnieuw uitgezet, terwijl in een aantal andere landen, waaronder Groot-Brittannië en Spanje, herintroducties in voorbereiding zijn. In 2007 werden de aanwezige aantallen geschat op ca. 600.000 stuks.

Rode Lijst

De bever staat op de Rode Lijst van zoogdieren.