Belastingen op energie, 2001-2021
De overheid incasseerde in 2021 15,2 miljard euro aan belastingen op energie. Het gaat hierbij om accijns, brandstofbelasting, energiebelasting en emissierechten. Cijfers over het totaal netto energieverbruik zijn gereviseerd en beschikbaar tot en met 2021. Omgerekend werd in 2021 per gigajoule energieverbruik gemiddeld 4,69 euro belasting geheven. Daarbij zijn er forse verschillen tussen klein- en grootverbruikers: huishoudens betaalden 12,29 euro, bedrijven 2,89 euro per gigajoule.
Energieverbruik steeds zwaarder belast
Huishoudens betalen al jaren veel meer belasting per eenheid energie dan het bedrijfsleven. In 2001 ging het om 5,16 euro per GJ voor huishoudens, waar het bedrijfsleven 1,16 euro per gigajoule (GJ) betaalde. In 2021 betaalden de huishoudens 12,29 euro en bedrijven 2,89 euro.
Verschillen in belasting tussen klein- en grootverbruikers
Een van de redenen dat de lasten zo uiteenlopen, is dat de belastingtarieven voor grootgebruikers, in de praktijk zijn dit bedrijven, over het algemeen veel lager zijn dan die van kleingebruikers, zoals de huishoudens. Als kleinverbruikers kunnen de huishoudens niet profiteren van de gunstige belastingtarieven die gelden voor grootverbruikers. Deze tarieven zijn betrekkelijk laag om de concurrentiepositie van het bedrijfsleven ten opzichte van het buitenland niet te laten verslechteren. Daarnaast worden niet alle energiedragers evenredig belast. Zo wordt er bijvoorbeeld geen belasting op kerosine geheven.
Bronnen
- CBS (2023). StatLine: Milieubelastingen en milieuheffingen; nationale rekeningen (cijfers in lopende prijzen). CBS, Den Haag/Heerlen.
- CBS (2022). StatLine: Aanbod en gebruik energie; energiedragers, huishoudens en bedrijven (NR). CBS, Den Haag / Heerlen.
Relevante informatie
- Meer informatie over milieuheffingen en -belastingen is te vinden in de database StatLine (CBS).
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
Milieurekeningen: Belasting op energie
- Omschrijving
Gegevens, berekend volgens het berekeningsconcept van nationale rekeningen, over de energiebelasting (in euro) die door respectievelijk de huishoudens en bedrijven wordt opgebracht. De gehanteerde waarden zijn gemeten in lopende prijzen, dat wil zeggen in prijzen van het betreffende jaar.
- Verantwoordelijk instituut
Centraal Bureau voor de Statistiek
- Berekeningswijze
De toelichting bij de StatLine-tabel (CBS, 2023) bevat links naar de methodebeschrijving.
In 2014 en 2015 heeft er een revisie plaatsgevonden van de uitkomsten uit de nationale rekeningen. Hiermee zijn ook de gegevens over milieuheffingen gereviseerd. Er zijn gereviseerde gegevens beschikbaar vanaf 1995. De cijfers tot en met 2020 zijn definitief. De cijfers voor 2021 en 2022 zijn voorlopig.- Basistabel
StatLine: Milieubelastingen en milieuheffingen; nationale rekeningen (CBS, 2023).
StatLine: Aanbod en gebruik energie; energiedragers, huishoudens en bedrijven (NR) (CBS, 2022). Gereviseerde data worden binnenkort gepubliceerd. Ten bate van de CLO indicator is de tijdreeks vanaf 2015 teruggelegd naar 2001.
- Geografische verdeling
Nederland
- Andere variabelen
Indeling naar activiteiten volgend de Standaard Bedrijfsindeling 2008
- Verschijningsfrequentie
Jaarlijks
- Achtergrondliteratuur
Milieubelastingen vormen kleiner deel belastingopbrengsten (CBS, 2020)
Aandeel milieubelastingen kleiner dan tien jaar geleden (CBS, 2020)
Opbrengsten milieubelastingen in 2020 lager (CBS, 2021)
Opbrengst milieubelastingen met 1 miljard euro gestegen in 2021 (CBS, 2022)
Opbrengst milieubelastingen gedaald (CBS, 2023)
- Betrouwbaarheidscodering
- Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2024). Belastingen op energie, 2001-2021 (indicator 0540, versie 08, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
