Opbrengsten van de belastingen op een milieugrondslag, 1987-2011

Opbrengst belastingen op een milieugrondslag 4,5 miljard euro

De totale opbrengst van de belastingen op een milieugrondslag (circa 4,5 miljard euro in 2011) komt voor het grootste deel voor rekening van de energiebelasting. De belastingen op een milieugrondslag zijn in 2011 goed voor bijna een kwart van de totale inkomsten uit groene belastingen. De toename in de opbrengst van groene belastingen in de afgelopen 20 jaar is voor circa een derde veroorzaakt door de toename van de belastingen op een milieugrondslag.

• Opbrengsten van milieubelastingen, 2001-2022

Energiebelasting

De opbrengst van de energiebelasting (tot 2004 de regulerende energiebelasting, REB) is sterk toegenomen sinds de invoering in 1996. In 2011 bedraagt de opbrengst circa 4 miljard euro, en is daarmee 7 keer zo groot als in 1996. Wel werd in 2011 iets minder energiebelasting geïnd dan in het topjaar 2010.

Fiscale vergroening

Belastingen op een milieugrondslag is een verzamelnaam voor een aantal productgebonden belastingen die zijn opgenomen in de Wet belastingen op milieugrondslag (Wbm) die in 1995 van kracht is geworden. Belangrijk uitgangspunt bij invoering van deze wet was om een verschuiving aan te brengen van de belasting op inkomen uit arbeid naar belastingen op milieuschadelijke activiteiten.
Belastingen die onder de Wbm vallen zijn de verbruiksbelasting op brandstoffen (die ook al voor 1995 bestond en inmiddels voor een groot deel in de energiebelasting is geïntegreerd), grondwaterbelasting, afvalstoffenbelasting, energiebelasting, belasting op leidingwater, vliegbelasting en verpakkingenbelasting.

Beleidsvoornemens voor de komende jaren

Inmiddels is het beleid ten aanzien van fiscale vergroening gewijzigd. Om het belastingstelstel te vereenvoudigen stonden in 2011 7 van de 22 rijksbelastingen op de nominatie te worden afgeschaft, waaronder 4 belastingen op een milieugrondslag. Het voornemen was per 2012 de afvalstoffenbelastingen en grondwaterbelasting af te schaffen. De afschaffing van de verpakkingenbelasting en de belasting op leidingwater zouden in 2013 volgen (Ministerie van Financiën, 2011). Inmiddels is de afschaffing van de belasting op leidingwater weer herroepen. Deze blijft dus gewoon voortbestaan. De verpakkingenbelasting wordt inderdaad afgeschaft, en is vanaf dit jaar een 'afvalbeheerder bijdrage'.

Groene belastingen

De belastingen op een milieugrondslag vormen een onderdeel van de groene belastingen. Groene belastingen zijn belastingen die het afremmen van milieubelastende activiteiten beogen door een verhoging van de prijs. De opbrengst van deze belastingen, en daarmee dus ook de opbrengst van de belastingen op een milieugrondslag, gaat naar de algemene middelen. Zij worden dus niet speciaal gebruikt voor de financiering van milieumaatregelen door de overheid.

Inflatiecorrectie

De bedragen die in de grafieken worden vermeld zijn voor inflatie gecorrigeerd (prijspeil 2009). Hierdoor zijn de opbrengsten beter met elkaar vergelijkbaar en is de geschetste ontwikkeling meer reëel.
In de "cijfers achter de grafiek" (aan te klikken via "download figuurdata" rechtsonder de grafieken) worden de opbrengsten van milieuheffingen tevens gepresenteerd in lopende prijzen (= prijzen die in het betreffende jaar werden betaald). Voor meer informatie hierover zie de technische toelichting.