Het plaatsgebonden risico in Nederland, 2003

Norm voor het plaatsgebonden risico stelt beperkingen aan de woningbouw

Volgens de huidige norm voor het plaatsgebonden risico (VROM 2001) mag op een oppervlakte van circa 670 km², dat is bijna 2% van Nederland, geen woningbouw meer plaatsvinden. Op deze plekken is de kans op een dodelijk ongeluk door een VR-plichtig bedrijf, een spoorwegemplacement, luchthaven, LPG-station of vanwege transport groter dan aanvaardbaar. Namelijk groter dan 1 op 1 miljoen per jaar (10^-6). Het ruimtebeslag per type activiteit is voor:

• alle VR-plichtige bedrijven samen 83 km²;
• spoorwegen en spoorwegemplacementen 12 km²;
• luchthavens 30 km²;
• transport over de weg 33 km^2;
• LPG-stations 47 km²;
• en voor de grote Nederlandse gasleidingen 460 km².

Op dit moment wonen in deze gebieden tezamen minstens 52.000 mensen (het eerste deel van de tabel). Dit zijn dus alle personen opgeteld, die een groter risico lopen dan 1 op 1 miljoen. Hiervan wordt dit verhoogde risico voor 19.000 personen veroorzaakt door de luchtvaart en voor 29 000 mensen door LPG-tankstations. Voor de meeste activiteiten is er behoefte aan nieuwe schattingen of invulling van ontbrekende gegevens. Daarom zijn diverse analyses in voorbereiding. Het betreft analyses voor transport via buisleidingen, luchtvaart, emplacementen en VR-plichtige bedrijven. Zo zijn de gegevens voor sommige VR-bedrijven nu nog twaalf jaar oud. Door de invoering van het BRZO-1999 moesten deze bedrijven een nieuw veiligheidsrapport indienen. Deze gegevens komen nu geleidelijk aan beschikbaar en worden op dit ogenblik verwerkt. Een ander voorbeeld is vervoer over het water waarvoor ondertussen een nieuwe inventarisatie van externe veiligheidsknelpunten is gemaakt (AVIV, 2003). Maar de omvang van deze knelpunten in termen van betrokken personen en ruimtebeslag is nog niet bepaald.

Toelichting plaatsgebonden risico

Bij het plaatsgebonden risico gaat het om de kans, die een denkbeeldige persoon loopt om op een bepaalde plek dodelijk getroffen te worden door een ongeluk in een bedrijf. Hierbij is het dus niet van belang of op die plaats daadwerkelijk een persoon aanwezig is.

Beleid

In Nederland heeft de overheid bepaald dat het plaatsgebonden risico in principe nergens groter mag zijn dan 1 op 1 miljoen (ofwel 10^-6). Dus: de kans dat een denkbeeldig persoon, die zich een jaar lang permanent op de betreffende plek bevindt (de plek waarvoor het risico is uitgerekend) dodelijk verongelukt door een bedrijfs- of transportongeval, mag niet groter zijn dan eens in de miljoen jaar. Uiterlijk in 2010 moet dit zijn gerealiseerd. Er zijn enkele uitzonderingen op deze regel. Zoals wanneer dit niet mogelijk is vanwege internationale verplichtingen; denk aan de vrije doorvaart over de Westerschelde naar Antwerpen.Voor minstens 52.000 mensen zal hun woonomgeving dus veiliger moeten worden. Het beleid is er op gericht voor deze bestaande woningen in 2010 de risico's tot onder de norm terug te brengen. Een tijdelijke overschrijding (tot 2010) van de norm van 1 op de miljoen is dus toegestaan. Overschrijdingen van 1 op 100.000 zijn drie jaar na het in werking treden van de nieuwe regelgeving niet meer toegestaan.

• Externe veiligheidsrisico's: de kans op een ongeluk (inleiding)