Geurhinder per bron, 1990-2004
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
Het aantal Nederlanders dat hinder ondervindt van geur is in het begin van de jaren negentig sterk afgenomen. Dit aantal lijkt zich vanaf eind jaren negentig te stabiliseren.
Zowel het CBS als TNO onderzoeken de door de bevolking ervaren geurhinder. Door verschillen in de vraagstelling en definities van de bronnen van geurhinder, leveren de CBS-enquête en het vragenlijstonderzoek van TNO verschillende resultaten.
Geurhinder (CBS)
| 1990 | 1995 | 2000 | 2001 | 2002 | 2003 | 2004 | ||
| % | ||||||||
| Verkeer en/of industrie | 23 | 18 | 15 | 15 | 13 | 14 | 14 | |
| w.v. | verkeer | 10 | 8 | 7 | 7 | 7 | 7 | 7 |
| industrie | 17 | 12 | 10 | 10 | 9 | 9 | 9 | |
| Landbouw | . | 16 | 11 | 10 | 10 | 12 | 11 | |
| Open haarden en/of allesbranders | . | 11 | 9 | 9 | 8 | 11 | 11 | |
| Bron: CBS (2004). | CBS/MNC/apr05/0290 | |||||||
| N.B. Geurhinder bij personen van 18 jaar en ouder. Geurhinder (definitie CBS) is gedefiniëerd als het last hebben of soms last hebben van stank, zoals gevraagd wordt in het Permanent Onderzoek Leefsituatie (CBS, 1995). Geurbronnen waarnaar gevraagd wordt zijn wegverkeer, industrie of bedrijven, landbouw en open haarden/allesbranders. | ||||||||
Uit een jaarlijkse enquête van het CBS naar de waardering van de leefomgeving blijkt dat 14% van de Nederlandse bevolking in 2004 hinder ondervond van stank van wegverkeer en/of industrie. Begin jaren negentig was dat nog 23%. Personen die van beide bronnen last hebben zijn hierbij maar één keer meegeteld. Industrie wordt in 2004 door 9% van de respondenten genoemd als bron van geurhinder; het verkeer wordt minder vaak (7%) als bron genoemd.
Na een aanvankelijke daling naar 8% in 2002 is de overlast van geur van open haarden of allesbranders in 2003 weer terug op het niveau van 1995 (11%). Ook de geurhinder veroorzaakt door de landbouw is in 2003 enigszins gestegen.
In het onderzoek van het CBS wordt niet naar de geurhinder door riolering gevraagd.
Ernstige geurhinder (TNO)
Volgens het TNO vragenlijstonderzoek was in 1993 12% van de Nederlandse bevolking ernstig gehinderd door stank; in 1998 was dit 14% (De Jong en Steenbekkers, 1999).
Uit het TNO onderzoek blijkt verder dat in 1998 riolering de grootste bron van geurhinder is (19% hinder en 11% ernstige hinder), gevolgd door het wegverkeer (16% respectievelijk 8%), fabrieken en (middenstands) bedrijven (9% respectievelijk 4%), het vliegverkeer (8% respectievelijk 5%), en agrarische bedrijven en het uitrijden van mest (8% respectievelijk 5%).
Ernstige geurhinder (definitie TNO) is gebaseerd op de vraag uit de Periodieke hinderenquête van TNO in welke mate mensen een bepaalde bron in de woonomgeving als hinderlijk ervaren op basis van een 10-puntsschaal van 1 (helemaal niet hinderlijk) tot 10 (heel erg hinderlijk). Mensen die 8, 9 of 10 antwoorden worden getypeerd als zijnde 'ernstig gehinderd'.
Het vragenlijstonderzoek van TNO is voor het laatst in 1998 is gehouden.
Beleidsdoel
Het beleidsdoel uit het Tweede Nationale Milieubeleidsplan (NMP2) was, dat in het jaar 2000 maximaal 12% van de Nederlandse bevolking geurhinder zou ondervinden door wegverkeer en industrie, waarbij landbouw onder industrie wordt gerekend (VROM, 1993). Het percentage van 12% heeft betrekking op de geurhinder zoals vastgesteld door het CBS.
Naast de doelstelling voor geurhinder in het jaar 2000, mag in het jaar 2010 geen ernstige geurhinder meer onder de Nederlandse bevolking voorkomen. Deze doelstelling heeft betrekking op de ernstige geurhinder, vastgesteld volgens de TNO-methode.
In het NMP4 (VROM, 2001) zijn geen nieuwe doelen geformuleerd. De doelstelling voor 2010 voor ernstige hinder is gehandhaafd.
Bronnen
- CBS (2005). StatLine: Milieugedrag en -besef en geur- en geluidshinder. CBS, Voorburg/Heerlen.
- CBS (2006). Permanent Onderzoek LeefSituatie (POLS), deelmodule Recht en Milieu (REM) inclusief mini Tijdsbestedingsonderzoek (mini-TBO). CBS, Voorburg/Heerlen.
- Jong de R.G., J.H.M. Steenbekkers en H. Vos (2000). Hinder en andere zelf-gerapporteerde effecten van milieuverontreiniging in Nederland, Inventarisatie Verstoringen 1998. TNO-PG, Delft.
- VROM (1993). Nationaal Milieubeleidsplan 2. Ministerie van VROM, Den Haag.
- VROM (2001). Nationaal Milieubeleidsplan 4. Een wereld en een wil: werken aan duurzaamheid. Ministerie van VROM, Den Haag.
Relevante informatie
- VROM (1995). Brief aan de Tweede Kamer: Herziene nota stankbeleid, voorbereiding algemeen overleg stank, 31 januari 1995. Ministerie van VROM, Den Haag.
- De databank StatLine van het CBS bevat gegevens over geurhinder, uitgesplitst naar een aantal bevolkingskenmerken zoals geslacht, leeftijd, opleidingsniveau, sociaal-economische groep, samenstelling van het huishouden en stedelijkheid van de woongemeente.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- -
- Omschrijving
- -
- Verantwoordelijk instituut
- -
- Berekeningswijze
- -
- Basistabel
- -
- Geografische verdeling
- -
- Verschijningsfrequentie
- -
- Opmerking
- De cijfers van hinder en ernstige hinder zijn niet zonder meer te vergelijken. Dit heeft te maken met de verschillende vraagstelling en definitie van de bronnen. Hierdoor leveren de CBS-enquête en het vragenlijstonderzoek van TNO verschillende resultaten.De CBS-gegevens over geurhinder komen uit het Permanent Onderzoek Leefsituatie (POLS). Voor informatie over de toegepaste onderzoeksmethode zie: CBS (2006).
- Betrouwbaarheidscodering
- -
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2006). Geurhinder per bron, 1990-2004 (indicator 0290, versie 06, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
