Koolmonoxide, fijn stof en VOS, emissies (NEC) 1990-2008
U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.
De emissiereductie van fijn stof stagneert. De emissies volgens de NEC-indeling van vluchtige organische stoffen dalen, maar om de beleidsdoelstellingen voor 2010 te halen zijn meer maatregelen noodzakelijk.
| Stof/doelgroep (NEC) | 1990 | 1995 | 2000 | 2005 | 2007 | 2008* |
| miljoen kg | ||||||
| Koolmonoxide (CO) | 1 093 | 845 | 687 | 600 | 567 | 559 |
| Landbouw | 1,5 | 1,5 | 1,3 | 1,3 | 1,2 | 1,5 |
| Industrie, Energie en Raffinaderijen | 283 | 227 | 179 | 164 | 158 | 157 |
| Verkeer en vervoer 1) | 736 | 553 | 443 | 377 | 350 | 342 |
| Huishoudens | 70 | 62 | 60 | 54 | 54 | 54 |
| HDO en Bouw | 2,6 | 2,8 | 2,9 | 3,3 | 4,0 | 4,3 |
| Fijn stof (PM10) | 75 | 55 | 44 | 38 | 37 | 37 |
| Landbouw | 9,0 | 9,1 | 9,8 | 8,8 | 9,2 | 9,5 |
| Industrie, Energie en Raffinaderijen | 38 | 22 | 13 | 11 | 11 | 10 |
| Verkeer en vervoer | 21 | 17 | 14 | 12 | 12 | 12 |
| Huishoudens | 4,4 | 3,9 | 3,8 | 3,3 | 3,4 | 3,3 |
| HDO en Bouw | 2,8 | 2,4 | 2,5 | 2,2 | 2,3 | 2,4 |
| VOS 2) | 461 | 322 | 227 | 175 | 164 | 159 |
| Landbouw | 2,0 | 1,9 | 1,8 | 1,7 | 1,6 | 1,9 |
| Industrie, Energie en Raffinaderijen | 168 | 117 | 85 | 60 | 57 | 52 |
| Verkeer en vervoer | 180 | 118 | 76 | 54 | 45 | 44 |
| Huishoudens | 37 | 37 | 34 | 32 | 32 | 32 |
| HDO en Bouw | 73 | 48 | 31 | 28 | 28 | 29 |
| Bron: Emissieregistratie. | CBS/MNC/sep09/0180 | |||||
| 1) Exclusief zeescheepvaart, inclusief mobiele werktuigen. 2) Vluchtige organische stoffen, exclusief methaan (ook wel NMVOS genoemd). N.B. De cijfers over 2008 zijn voorlopig; de definitieve cijfers worden in mei 2010 gepubliceerd. | ||||||
Ontwikkelingen emissies
De afname van de emissie van fijn stof stagneert enigszins de laatste jaren. Sinds kort zijn de gezondheidsrisico's door inhaleren van fijn stof weer actueel geworden (Buringh en Opperhuizen, 2002). Mogelijk dat hierdoor nieuwe impulsen voor het terugdringen van PM10 zullen ontstaan. De emissie van VOS (exclusief CH4) laat nog een langzame afname zien voornamelijk in de energiesector en de doelgroep verkeer en vervoer. De daling van de emissie van koolmonoxide wordt voornamelijk veroorzaakt door verbeterde motoren in voertuigen.
Beleid
De nationale doelstelling voor 2010 is voor VOS 163 miljoen kg (VROM, 2001). Voor de doelgroepen zijn taakstellingen voor VOS-emissies voor 2010 vastgesteld. De emissiedoelstelling voor fijn stof moet nog worden bepaald. De berekende emissie voor 2010 ligt op 27 miljoen kg.
Relevantie
Uit VOS kan, onder invloed van zonlicht, ozon worden gevormd, waardoor onder meer fotochemische smog kan ontstaan. De directe blootstelling aan VOS, fijn stof en ozon kan ook leiden tot gezondheidsschade bij mensen en tot schade aan materialen en ecosystemen.
Bronnen
- CBS (2009). StatLine: NEC-emissies naar lucht, VOS en PM10. CBS, Den Haag/Heerlen.
- CBS (2009). StatLine: Emissies naar lucht, CO. CBS, Den Haag/Heerlen. (Let op: de koolmonoxide-totalen zijn hierin niet volgens de NEC-richtlijn, dus incl. de zeescheepvaart)
- Emissieregistratie (2009). Jaarcijfers 2008*. PBL, Bilthoven; CBS, Den Haag; Rijkswaterstaat-Waterdienst, Lelystad; Alterra, Wageningen; SenterNovem, Utrecht en TNO, Utrecht. http://www.emissieregistratie.nl.
- Buringh, E, A. Opperhuizen. (2002). On health risks of ambient PM in the Netherlands. RIVM (rapport 650010032), Bilthoven.
- VROM (2001). Nationaal Milieubeleidsplan 4. Een wereld en een wil: werken aan duurzaamheid. Ministerie van VROM, Den Haag.
Relevante informatie
- Vermesting en verzuring: oorzaken en effecten
- Vermesting en verzuring: beleid
- Emissies koolmonoxide, fijn stof en VOS per doelgroep (NEC), 2008
- Overzicht milieugerelateerde gezondheidsrisico's
- Gezondheidseffecten van fijn stof en ozon, 1992 - 2013
- Recente emissiecijfers en beschrijvingen van gehanteerde berekeningswijzen (meta-informatie) kunnen in detail bekeken worden op de website van de Emissieregistratie. Cijfers emissies zijn ook te vinden op StatLine van het CBS.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Koolmonoxide, fijn stof en VOS, emissies (NEC)
- Omschrijving
- Emissies fijn stof (PM10), vluchtige organische stoffen, exclusief methaan (VOS) en koolmonoxide (CO), naar de NEC-sectoren Landbouw, Industrie, energie en raffinaderijen, Verkeer en vervoer, Huishoudens en Bouw enHandel, diensten en overheid
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek, in samenwerking in de Emissieregistratie (Planbureau voor de Leefomgeving, Centraal Bureau voor de Statistiek, Rijkswaterstaat-Waterdienst-Dienst Water en gebruik, Wageningen Universiteit-Alterra, SenterNovem, TNO, Deltares).
- Berekeningswijze
- De emissiegegevens voor de verzurende en grootschalige luchtverontreiniging zijn gepresenteerd volgens de sectorindeling volgens de NEC-richtlijn. Voor de stationaire bronnen komt een deel van de emissiegegevens uit de individuele milieujaarverslagen van bedrijven. Het overige deel wordt bijgeschat op basis van statistische gegevens uit onder andere de energiestatistieken, productiestatistieken van het CBS.
De emissiecijfers voor de broeikasgassen zijn berekend volgens de IPCC-methode.
Voor een uitgebreide beschrijving van de berekeningsmethoden wordt verwezen naar de methodebeschrijvingen op de website van de Emissieregistratie - Basistabel
- Alle data opvraagbaar op Emissieregistratie
Verder:
CBS-StatLine: VOS- en fijnstof-emissies naar lucht
CBS-StatLine: CO-emissies naar lucht
(de koolmonoxide-totalen zijn niet volgens de NEC-richtlijnnen, dus incl. de zeescheepvaart) - Geografische verdeling
- Nederland, provincie, postcode, 5*5 km2 (kaart)
- Andere variabelen
- Belasting oppervlaktewater, bodem-emissies, emissies oppervlaktewater, lucht-emissies, lucht-emissies volgens IPCC
In totaal circa 300 stoffen
Circa 1600 emissie-oorzaken en circa 1000 (individuele) puntbronnen - Verschijningsfrequentie
- In mei definitieve cijfers t-2; in september voorlopige cijfers t-1
- Achtergrondliteratuur
- Methoden: op de website van Emissieregistratie achter Overzicht documenten
Begrippen: op de website van Emissieregistratie achter Begrippenlijst
Zie voor de NEC indeling Samenstelling doelgroepen van het milieubeleid
Zie: Meta-informatie van het Datawarehouse-Emissieregistratie, voor achtergronden van de berekening. - Opmerking
- De emissiegegevens voor de verzurende en grootschalige luchtverontreiniging zijn gepresenteerd volgens de sectorindeling volgens de NEC-richtlijn. Zie voor de NEC-indeling Samenstelling doelgroepen van het milieubeleid
- Betrouwbaarheidscodering
- C (Gemiddeld; afhankelijk van emissieoorzaak en stof)
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2009). Koolmonoxide, fijn stof en VOS, emissies (NEC) 1990-2008 (indicator 0180, versie 14, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.