Belasting van landbouwgrond met zware metalen, 1980-2006
U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.
De normen voor de gehalten aan koper en zink in mengvoeders zijn sinds medio 2000 verscherpt. Hierdoor is de hoeveelheid van deze metalen die in dierlijke mest komt sterk gedaald. Dit vertaalt zich in een afname van de belasting van landbouwgrond met koper en zink.
| 1980 | 1990 | 2000 | 2003 | 2004 | 2005 | 2006* | |||
| 1 000 kg | |||||||||
| Koper (Cu) | |||||||||
| Bruto belasting | 1 360 | 970 | 780 | 505 | 490 | 515 | 520 | ||
| w.v. | dierlijke mest 1) | 1 050 | 750 | 700 | 430 | 415 | 435 | 435 | |
| kunstmest | 150 | 120 | 50 | 35 | 35 | 40 | 45 | ||
| natte en droge depositie | 80 | 50 | 20 | 20 | 20 | 20 | 20 | ||
| overige bronnen 2) | 80 | 50 | 10 | 20 | 20 | 20 | 20 | ||
| w.o. | zuiveringsslib | 39 | 37 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | |
| Afvoer met gewas | 140 | 130 | 100 | 90 | 100 | 95 | 85 | ||
| Netto belasting | 1 220 | 840 | 680 | 415 | 390 | 420 | 435 | ||
| Zink (Zn) | |||||||||
| Bruto belasting | 2 400 | 2 270 | 2 170 | 1 530 | 1 465 | 1 515 | 1 515 | ||
| w.v. | dierlijke mest 1) | 1 800 | 1 750 | 1 900 | 1 250 | 1 200 | 1 245 | 1 245 | |
| kunstmest | 150 | 140 | 60 | 50 | 45 | 45 | 45 | ||
| natte en droge depositie | 260 | 180 | 70 | 80 | 60 | 65 | 65 | ||
| overige bronnen 2) | 190 | 200 | 140 | 150 | 160 | 160 | 160 | ||
| w.o. | Zuiveringsslib | 115 | 114 | 5 | 6 | 4 | 5 | 5 | |
| Afvoer met gewas | 700 | 690 | 570 | 540 | 570 | 550 | 500 | ||
| Netto belasting | 1 700 | 1 580 | 1 600 | 990 | 895 | 965 | 1 015 | ||
| Cadmium (Cd) | |||||||||
| Bruto belasting | 16 | 9 | 6 | 5 | 4 | 4 | 4 | ||
| w.v. | dierlijke mest 1) | 6 | 4 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | |
| kunstmest | 7 | 4 | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | ||
| natte en droge depositie | 2 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | 1 | ||
| overige bronnen 2) | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | ||
| w.o. | Zuiveringsslib | 1 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | |
| Afvoer met gewas | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 3 | 2 | ||
| Netto belasting | 12 | 6 | 3 | 2 | 1 | 2 | 2 | ||
| Bron: CBS (2007). | CBS/MNC/okt07/0097 | ||||||||
| 1) Cijfers vanaf 2001 zijn op basis van nieuwe berekeningsmethode voor dierlijke mest (Bron: Delahaye, R., et al, 2003). 2) Zuiveringsslib, overige organische meststoffen en bestrijdingsmiddelen. Vanaf 2001 inclusief aanvoer door de jacht en corrosie tuinbouwkassen (alleen bij zink). | |||||||||
Ontwikkeling belasting van landbouwgrond met zware metalen
De voornaamste aanvoer van zware metalen gebeurt via dierlijke mest. Afvoer vindt plaats via onttrekking met gewassen. Van de netto belasting van de bodem spoelt een deel uit naar het grond- en oppervlaktewater. De rest accumuleert (hoopt op) in de bodem.
Tussen 1980 en 2006 (voorlopig cijfer) is de jaarlijkse netto belasting van landbouwgrond met koper met 64% en met zink met 40% gedaald; bij cadmium bedraagt deze daling circa 85%. Deze ontwikkelingen zijn gedeeltelijk bepaald door regelgeving, die de gehalten zware metalen in veevoer aan een maximum bindt. In 2005 en 2006 (voorlopige cijfers) is echter een lichte stijging te zien van de netto belasting ten opzichte van 2004 (circa 10%), door aan de ene kant meer aanvoer met dierlijke mest en kunstmest (Cu) en aan de andere kant minder afvoer met gewassen (gras).
- Jaarlijkse ophoping van zware metalen in de bodem
- Zware metalen en arseen in ondiep grondwater, 1990-2012
Sterke afname bij koper en zink
Door verscherping van de normen medio 2000 voor toevoeging van koper en zink in mengvoeders is de netto belasting van koper en zink sinds 2001 sterk afgenomen (circa 40% ten opzichte van 2000). Ook worden bij de kunstmestproductie schonere grondstoffen toegepast.
Relevantie
Een teveel aan zware metalen in de bodem is ongewenst uit oogpunt van gewasopbrengsten en gezondheid van mens en dier.
Relevante informatie
- CBS (2006). Balansen van mineralen en zware metalen. CBS, Voorburg/Heerlen.
- CBS (2007). StatLine: Zware metalen op landbouwgrond. CBS, Voorburg/Heerlen.
- Delahaye, R., et al., (2003). Emissie van zeven zware metalen naar landbouwgrond. CBS, Voorburg/Heerlen.
- Emissieregistratie (2007). Datawarehouse van de Emissieregistratie. MNP, Bilthoven; CBS, Voorburg; RIZA, Lelystad; EC-LNV, Den Haag; SenterNovem, Utrecht en TNO-MEP, Apeldoorn.
- Recente emissiecijfers van zware metalen en beschrijvingen van gehanteerde berekeningswijzen (meta-informatie) kunnen in detail bekeken worden in het Datawarehouse van de Emissieregistratie en in de databank StatLine van het CBS.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Belasting van landbouwgrond met zware metalen
- Omschrijving
- Bruto belasting naar bron (dierlijke mest, kunstmest, depositie), afvoer met gewas nettobelasting van de zware metalen koper, zink en cadmium op landbouwgrond
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek
- Berekeningswijze
- Artikel Delahaye et al.: Emissie van zeven zware metalen naar landbouwgrond
Voor verdere meta-informatie: http://www.emissieregistratie.nl - Basistabel
- StatLine: Zware metalen op landbouwgrond: http://statline.cbs.nl/StatWeb/Table.asp?STB=T&LA=nl&DM=SLNL&PA=37878&D1=a&D2=a&HDR=G2&LYR=G1:0
- Geografische verdeling
- Nederland
- Andere variabelen
- Bruto belasting van koper, zink en cadmium (op landbouwgrond via kunstmest, dierlijke mest en atmosferische depositie, overige bronnen), afvoer met akkerbouwgewassen (snijmais, tarwe, aardappelen, suikerbieten), graslandgewassen (hooi, kuilgras, weidegras) en tuinbouwgewassen (groente en fruit) en netto belasting
- Verschijningsfrequentie
- Jaarlijks
- Achtergrondliteratuur
- Themabeschrijving: http://www.cbs.nl/nl-nl/menu/methoden/dataverzameling/productie-van-dierlijke-mest-en-mineralen.htm, http://www.emissieregistratie.nl
Begrippen: http://www.emissieregistratie.nl
Achtergrondartikel: Emissie van zeven zware metalen naar landbouwgrond - Opmerking
- De berekende waarden van de belasting van zware metalen op landbouwgrond zijn gebaseerd op verschillende schattingen en aannames. De waarden bevatten een zodanige onzekelheid dat ze sterk zijn afgerond.
- Betrouwbaarheidscodering
- Schatting, gebaseerd op een aantal metingen, expert judgement, een aantal relevante feiten of gepubliceerde bronnen terzake.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2007). Belasting van landbouwgrond met zware metalen, 1980-2006 (indicator 0097, versie 11, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.