Locatie en concentratie van glastuinbouw, 2000 - 2008
U bekijkt op dit moment een afgesloten indicator. Deze indicator wordt niet meer bijgewerkt. De reden hiervoor staat hieronder vermeld. De archiefversies van deze indicator (indien aanwezig) zijn nog wel beschikbaar.
Deze indicator, die verbonden is aan de monitoring van de Nota Ruimte, wordt niet meer bijgehouden (de Nota Ruimte is geen vigerend ruimtelijk beleid meer).
De concentratie van glastuinbouw is in de periode 2006-2008 verder toegenomen van 61% naar 63%. Deze voortgaande bundeling is vrijwel uitsluitend toe te schrijven aan concentratie in andere gebieden dan de Greenports. De verspreide glastuinbouw is in deze periode afgenomen met jaarlijkse gemiddelde groeipercentages van bijna 4%. Deze trend was ook zichtbaar in de periode 2004-2006 (jaarlijks min 3,8%).
Ruimtelijke spreiding van de glastuinbouw
De ruimtelijke spreiding van glastuinbouw in Nederland laat naast concentraties, ook veel verspreide locaties zien. In de periode 2006-2008 is de totale omvang van de glastuinbouw in Nederland licht afgenomen tot 10120 ha. Sinds 2000 is het oppervlak met bijna 4% afgenomen. In de laatste onderzoeksperiode neemt zowel de ondersteunende glastuinbouw als de gespecialiseerde glastuinbouw af. In de provincies Noord- en Zuid-Holland en Flevoland is dit vooral zichtbaar. De grootste groei is te vinden in Noord-Brabant en Utrecht.
De helft van het areaal glastuinbouw bevindt zich in Zuid-Holland. Daarna volgen nog drie grote glasprovincies: Noord-Brabant, Noord-Holland en Limburg.
Wat betreft aantallen bedrijven wordt de afnemende trend in de perioden 2000-2004 en 2004-2006 versterkt voorgezet van 2006 tot 2008. Het totaal aantal bedrijven met glastuinbouw is in 8 jaar tijd in totaal afgenomen met bijna 4300.
Concentratie van de glastuinbouw
Van de glastuinbouw in 2008 is 63% gebundeld in de concentratiegebieden. Dit is een stijging van 2% ten opzichte van 2006. Deze verdere toename van de bundeling kan net als in de voorgaande periode voornamelijk worden toegeschreven aan de ontwikkelingen in de concentratiegebieden buiten de drie Greenports. Vooral in de provincies Limburg, Noord-Holland, Noord-Brabant en Overijssel is hiervan sprake. Maar niet overal neemt de concentratie toe. In de provincies Groningen en Friesland nam de gemiddelde jaarlijkse groei tussen 2006 en 2008 fors af. Voor Friesland is dit te wijten aan de aanwijzing van een veel kleiner concreet begrensd concentratiegebied voor de glastuinbouw.
De verspreide glastuinbouw neemt in de periode 2006-2008 af met jaarlijks gemiddeld bijna 4%. Deze trend is ook zichtbaar in de periode 2004-2006 (jaarlijks min 3,8%). In provincies Drenthe, Overijssel en Zuid-Holland is de afname meer dan 9 procent per jaar in de periode 2006-2008. In de provincies Groningen en Flevoland is in deze periode een toename van bijna 7 of meer procent zichtbaar. In absolute zin gaat het hier echter om kleine ontwikkelingen.
| Ontwikkeling concentratie glastuinbouw, 2002-2008 | ||||||||
| 2002 | 2004 | 2006 | 2008 | |||||
| Bedrijven | Ha | Bedrijven | Ha | Bedrijven | Ha | Bedrijven | Ha | |
| Totaal Nederland | 9876 | 10539 | 8991 | 10487 | 8020 | 10381 | 6780 | 10120 |
| verspreid | 5988 | 4498 | 5406 | 4370 | 4770 | 4044 | 3968 | 3737 |
| concentratie | 3888 | 6040 | 3585 | 6117 | 3250 | 6337 | 2812 | 6382 |
| bundelingpercentage (%) | 39% | 57% | 40% | 58% | 41% | 61% | 41% | 63% |
| Bron: CBS Meilandbouwtellingen, bewerking door LEI en PBL | ||||||||
Ruimtelijk beleid voor de glastuinbouw
Het ruimtelijk rijksbeleid wil de vitaliteit van de glastuinbouw onder andere versterken door deze teelt te concentreren in verschillende concentratiegebieden. Bovendien wil de rijksoverheid met dit concentratiebeleid de effecten van deze veelal industrieel ogende vormen van landbouw op ruimtelijke waarden beperken. De concentratiegebieden zijn vastgesteld door de provincies en worden verplicht opgenomen in streekplannen en provinciale omgevingsplannen. Er zijn drie soorten concentratiegebieden. Uit de Nota Ruimte zijn afkomstig de Greenports glastuinbouw en de tien locaties voor ontwikkeling glastuinbouw (LOG). Daarnaast zijn er ook projectlocaties die door de provincies zelf zijn aangewezen.
Relevante doelstellingen Nota Ruimte
Uitvoeringsdoelstellingen:
- Behoud en versterking tuinbouwfunctie Greenports; bundeling van niet-grondgebonden landbouw
Operationele doelstellingen:
- Versterking van de kracht en diversiteit van de belangrijkste economische kerngebieden; duurzame en vitale landbouw
Algemene doelstellingen:
- Versterking van de internationale concurrentiepositie van Nederland; vitaal platteland; borging en ontwikkeling van belangrijke (inter)nationale ruimtelijke waarden
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Locatie en concentratie van glastuinbouw, 2000 - 2008
- Omschrijving
- Ruimtelijke ontwikkeling van de glastuinbouw en de mate van concentratie van deze teelt in de betreffende landbouwontwikkelingsgebieden.
- Verantwoordelijk instituut
- Planbureau voor de Leefomgeving (PBL)
- Berekeningswijze
- Het LEI (Landbouw Economisch Instituut) heeft op basis van de resultaten van de meilandbouwtelling van 2000, 2002, 2004, 2006 en 2008 tellingen binnen de concentratie- en overige gebieden uitgevoerd voor de oppervlakte glastuinbouw met een onderscheid naar gespecialiseerde glastuinbouwbedrijven (met uitsluitend glastuinbouw) en bedrijven met ondersteunend glas (glastuinbouw is op deze bedrijven een nevenactiviteit) alsmede tellingen voor het aantal bedrijven. In de meilandbouwtelling wordt de telling opgenomen en gelokaliseerd op het registratieadres van de boer. Omdat uit de landbouwtellingen niet duidelijk wordt waar de percelen precies liggen, is verder als uitgangspunt genomen dat wanneer de bedrijfsgebouwen (registratieadressen) binnen de bundelinggebieden/gemeenten liggen, wordt verondersteld dat de bijbehorende grond ook binnen deze gebieden ligt. Dit verschijnsel kan tot een hogere concentratie of bundeling leiden dan feitelijk het geval is.In 2002 is het LEI overgestapt op een verbeterde methode voor het bepalen van de x- en y-coördinaat van agrarische bedrijven: in plaats van van een gridcel-coördinaat wordt voortaan de echte adrescoördinaat gebruikt. De concentratiegegevens van vóór 2002 zijn daarom niet goed vergelijkbaar met de recentere gegevens en buiten beschouwing gelaten.Tot de concentratiegebieden worden gerekend: de Greenports Westland & Oostland, Aalsmeer e.o., Venlo e.o.; de 10 LOG's;in streekplannen opgenomen glastuinbouwconcentratiegebieden.Ten opzichte van de eerdere metingen hebben zich wijzigingen voor gedaan in de bundelinggebieden voor de glastuinbouw. De meest opvallende verandering is de vervanging van het omvangrijke zoekgebied in de provincie Friesland door een concreet begrenst gebied van 205 ha bij Sexbierum (met een afname van 23.903 ha tot gevolg). Verder waren er veranderingen in Limburg (356 ha meer), Zeeland (8 ha meer) en Noord-Brabant (1.782 ha minder). In totaal nam het concentratiegebied af met 25.320 ha. In totaal is er 34.590 hectare aan bruto concentratiegebied in Nederland in 2008 (bruto omdat binnen de aangegeven contouren van de concentratiegebieden ook onder meer water, infrastructuur en bebouwing ligt). In verband met de veranderde concentratiegebieden zijn vanuit de Landbouwtellingen de gegevens ook weer voor de voorgaande tijdstippen, opnieuw ingeteld. Door de verandering in concentratiegebieden en de nieuwe tellingen zijn de resultaten niet overal één op één te vergelijken met voorgaande metingen.Voor het kaartbeeld met de fysiekruimtelijke spreiding van de glastuinbouw is gebruik gemaakt van de Landelijke Grondgebruikclassificatie Nederland (LGN). Een andere bron omdat een dergelijke ruimtelijk beeld op basis van de beschikbaar gestelde gegevens van de meilandbouwtelling niet mogelijk is. De LGN wordt geproduceerd door Alterra op basis van satellietinformatie en aanvullende informatie uit onder andere de topografische kaart. Voor de zesde versie van de LGN is gebruik gemaakt van gegevens uit 2007 en 2008. De wijze van gegevensinwinning via satellietbeelden geeft de LGN een beeld van alle glastuinbouw inclusief het zogenaamde oud glas, glas in gebruik voor niet-tuinbouw doeleinden zoals caravanstallingen.
- Basistabel
- -
- Geografische verdeling
- -
- Verschijningsfrequentie
- -
- Betrouwbaarheidscodering
- -
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2010). Locatie en concentratie van glastuinbouw, 2000 - 2008 (indicator 2035, versie 03, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.