Locatie en concentratie van glastuinbouw, 2000 - 2006
U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.
De concentratie van glastuinbouw is licht toegenomen van 59% in 2004 naar 61% in 2006. De verspreide glastuinbouw is in de periode 2000-2004 en van 2004 tot 2006 afgenomen met jaarlijkse gemiddelde groeipercentages van 6,9% respectievelijk 3,6%. Deze verdere bundeling is vrijwel uitsluitend toe te schrijven aan concentratie in andere gebieden dan de greenports.
Ruimtelijk beleid voor de glastuinbouw
Het ruimtelijk rijksbeleid wil de vitaliteit van de glastuinbouw onder andere versterken door deze teelt te concentreren in verschillende concentratiegebieden.
Bovendien wil de rijksoverheid met dit concentratiebeleid de effecten van deze veelal industrieel ogende vormen van landbouw op nationale ruimtelijke waarden beperken. De concentratiegebieden zijn vastgesteld door de provincies en worden verplicht opgenomen in streekplannen en provinciale omgevingsplannen. Er zijn drie soorten concentratiegebieden. Uit de Nota Ruimte zijn afkomstig de greenports glastuinbouw en de tien locaties voor ontwikkeling glastuinbouw (LOG). Daarnaast zijn er ook projectlocaties die door de provincies zelf zijn aangewezen.
Ruimtelijke spreiding van de glastuinbouw
De ruimtelijke verspreiding van glastuinbouw in Nederland laat naast concentraties, ook veel verspreide locaties zien. In 2006 was de totale omvang van de glastuinbouw in Nederland met 10.381 ha iets kleiner dan in 2004 (10.486) en 2000 (10.526). De bescheiden jaarlijkse groei van de gespecialiseerde glastuinbouw in de periode 2000-2004 is van 2004 tot 2006 omgeslagen in een eveneens bescheiden krimp. Bij het ondersteunend glas laat een omgekeerde ontwikkeling zien: negatieve gemiddelde jaarlijkse groeipercentages van -1,5 % zijn veranderd in positieve waarden met 1,6%. Provincies Friesland en Zeeland kennen in beide perioden de hoogste groeicijfers, hoewel die in de periode 2004-2006 wel iets lager liggen. In absolute zin gaat het hier echter om kleine ontwikkelingen. De helft van het areaal glastuinbouw bevindt zich in Zuid-Holland. Daarna volgen nog drie grote glasprovincies: Noord-Holland, Gelderland en Noord-Brabant .
Wat betreft aantallen bedrijven wordt de afnemende trend in de periode 2000-2004 met kracht voorgezet van 2004 tot 2006. Het totaal aantal bedrijven met glastuinbouw is in 6 jaar in totaal afgenomen met ruim 3000.
Concentratie van de glastuinbouw
Van de glastuinbouw in 2006 is 61% gebundeld in de concentratiegebieden. Dit is een stijging van 2% ten opzichte van 2004. Deze toename van de bundeling kan voornamelijk worden toegeschreven aan de ontwikkelingen in de concentratiegebieden buiten de drie greenports. In bijna alle provincies nam de gemiddelde jaarlijkse groei in de concentratiegebieden toe, zowel in de periode 2000-2004 als, in iets minder mate, in 2004-2006. Alleen in Drenthe is de geconcentreerde glastuinbouw afgenomen. Ook de verspreide glastuinbouw laat hier een afname zien evenals in bijna alle provincies.
| Ontwikkeling concentratie glastuinbouw, 2000-2006 | ||||||
| Glastuinbouw: aantal bedrijven, oppervlak in ha en bundelingpercentage | ||||||
| 2000 | 2004 | 2006 | ||||
| bedrijven | ha | bedrijven | ha | bedrijven | ha | |
| Totaal Nederland | 11.071 | 10.526 | 8.991 | 10.486 | 8.020 | 10.381 |
| Verspreid | 7.574 | 5.723 | 5.390 | 4.304 | 4.760 | 3.998 |
| Geconcentreerd (incl. Greenport's voor glas) | 3.497 | 4.803 | 3.601 | 6.182 | 3.260 | 6.383 |
| Bundelingpercentage (%) | 32 | 46 | 40 | 59 | 41 | 61 |
| Bron: CBS Meilandbouwtellingen, bewerking door LEI en RPB | ||||||
Relevante doelstellingen Nota Ruimte
Uitvoeringsdoelstellingen:
- Behoud en versterking tuinbouwfunctie greenports; bundeling van niet-grondgebonden landbouw
Operationele doelstellingen:
- Versterking van de kracht en diversiteit van de belangrijkste economische kerngebieden; duurzame en vitale landbouw
Algemene doelstellingen:
- Versterking van de internationale concurrentiepositie van Nederland; vitaal platteland; borging en ontwikkeling van belangrijke (inter)nationale ruimtelijke waarden
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Locatie en concentratie van glastuinbouw, 2000 - 2006
- Omschrijving
- Ruimtelijke ontwikkeling van de glastuinbouw en de mate van concentratie van deze teelt in de betreffende landbouwontwikkelingsgebieden.
- Verantwoordelijk instituut
- Planbureau voor de Leefomgeving (PBL)
- Berekeningswijze
- Het LEI (Landbouw Economisch Instituut) heeft op basis van de resultaten van de Meilandbouwtelling van 2000, 2002, 2004 en 2006 tellingen binnen de concentratie- en overige gebieden uitgevoerd voor de oppervlakte glastuinbouw met een onderscheid naar gespecialiseerde glastuinbouwbedrijven en bedrijven met ondersteunend glas alsmede tellingen voor het aantal bedrijven en het aantal NGE (Nederlandse Grootte Eenheid).In de meilandbouwtelling wordt de telling opgenomen en gelokaliseerd op het registratieadres van de boer. Omdat uit de landbouwtellingen niet duidelijk wordt waar de percelen precies liggen, is verder als uitgangspunt genomen dat wanneer de bedrijfsgebouwen (registratieadressen) binnen de bundelinggebieden/gemeenten liggen, wordt verondersteld dat de bijbehorende grond ook binnen deze gebieden ligt. Dit verschijnsel kan tot een hogere concentratie of bundeling leiden dan feitelijk het geval is.Tot de concentratiegebieden worden gerekend: de greenports Westland & Oostland, Aalsmeer e.o., Venlo e.o.;de 10 LOG's;in (ontwerp)streekplannen per 2007 opgenomen glastuinbouwconcentratiegebieden.Ten opzichte van de nulmeting in 2005 hebben zich enkele kleine wijzigingen voor gedaan in de bundelinggebieden voor de glastuinbouw in de provincies Flevoland (168 ha minder concentratiegebied), Zuid-Holland (867 ha minder) en Zeeland (8 ha erbij). In totaal is er 59910 hectare aan bruto concentratiegebied in Nederland in 2007 (bruto omdat binnen de aangegeven contouren van de concentratiegebieden ook onder meer water, infrastructuur en bebouwing ligt). Vanuit de Landbouwtellingen zijn de glasopstanden, nu ook voor aantallen bedrijven, NGE en met onderscheid naar specialisatie en overig, ook voor de voorgaande tijdstippen, opnieuw ingeteld. Voor de indicator zijn de resultaten beperkt tot de totaaloppervlakten en aantallen bedrijven. Voor het kaartbeeld met de fysiek-ruimtelijke spreiding van de glastuinbouw is gebruik gemaakt van de Landelijke Grondgebruikclassificatie Nederland (LGN). Een andere bron omdat een dergelijke ruimtelijk beeld op basis van de beschikbaar gestelde gegevens van de Meilandbouwtelling niet mogelijk is. De LGN wordt geproduceerd door Alterra op basis van satellietinformatie en aanvullende informatie uit onder andere de topografische kaart. Voor de vijfde versie van de LGN is gebruik gemaakt van gegevens uit 2003 en 2004. De wijze van gegevensinwinning via satellietbeelden geeft de LGN een beeld van alle glastuinbouw inclusief het zogenaamde oud glas, glas in gebruik voor niet-tuinbouw doeleinden zoals caravanstallingen.
- Basistabel
- -
- Geografische verdeling
- -
- Verschijningsfrequentie
- -
- Betrouwbaarheidscodering
- -
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2009). Locatie en concentratie van glastuinbouw, 2000 - 2006 (indicator 2035, versie 02, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.