Trend zoogdieren - alle soorten - Living Planet Index, 1990-2014

Technische toelichting

Naam van het gegeven

Aantalsontwikkeling van alle soorten zoogdieren

Omschrijving

Ontwikkeling populatie-aantallen en verspreiding van alle zoogdierensoorten als groep (LPI zoogdieren)

Verantwoordelijk instituut

Centraal Bureau voor de Statistiek

Berekeningswijze

Soortenselectie en dataDe volgende soorten zijn in de LPI-zoogdieren opgenomen. Vleermuizen. De data van vleermuissoorten zijn ontleend aan de meetnetten van het Netwerk Ecologische Monitoring in winterverblijfplaatsen en zomerkolonies. De trends per soort betreffen populatie-aantallen die zijn bepaald met GLM-Poisson regressie (software TRIM; Methode indexcijfers (TRIM). Zie verder indicator Trend van vleermuizen.Dagactieve zoogdieren. De gegevens over haas, konijn, vos, ree, eekhoorn, egel en kleine marters zijn ontleend aan het NEM-meetnet dagactieve zoogdieren. De trends in populatie-aantallen zijn ook berekend met TRIM. De indexen van de groep van kleine marters zijn hier zowel gebruikt voor die van hermelijn als die van wezel. Bij de volgende versie zal worden geprobeerd om de indexen van deze twee soorten, plus die van de bunzing, te scheiden.Hazelmuis. Data van de hazelmuis komen uit het NEM-meetnet Hazelmuis en de populatietrend is berekend met TRIM.Muizen. De gegevens over een aantal muizensoorten zijn ontleend aan braakbaldata. Daarmee zijn trends bepaald met occupancy modellen; dit betreft verspreidingstrends; hier in het aantal bezette 1x1 km hokken per soort (Van Strien et al., 2015). Bever. De gegevens van de bever zijn verzameld in het kader van het NEM-verspreidingsonderzoek en betreft het aantal 5x5 km hokken waarin deze soort voorkomt.Zeehonden, bruinvis, otter, das en hamster. De gegevens hiervan komen uit andere bronnen. Bij zeehonden en otter gaat het om populatie-aantallen, bij bruinvissen om het aantal gezien per uur; bij de hamster om het aantal burchten. Zie voor details de links naar de indicatoren over deze soorten (das).Van een aantal soorten zoogdieren zijn geen data voorhanden voor trendberekening. Dat gaat onder meer om wild zwijn, edelhert, steenmarter, boommarter, eikelmuis, dwergvleermuis en rosse vleermuis. In de komende jaren wordt geprobeerd om de LPI-zoogdieren verder uit te breiden. IndicatorDe indicator is berekend door de jaarlijkse indexcijfers meetkundig te middelen over alle 35 betrokken soorten. Door beperkingen in de beschikbaarheid van goede gegevens is vooral in de beginjaren niet van al deze soorten een indexwaarde beschikbaar (zie de tabel met indexen per soort). In de laatste twee tot vier jaren ontbreken eveneens gegevens voor enkele zoogdierensoorten. Hiermee zijn de cijfers van met name de eerste jaren tot en met 1994 en de laatste twee jaren van deze graadmeter wat minder betrouwbaar. Over de jaren heen is een smoothing algoritme toegepast om jaar op jaar fluctuaties af te vlakken en daaruit zijn trendklassen afgeleid. De betrouwbaarheidsintervallen van de indicator zijn gebaseerd op de betrouwbaarheidsintervallen van de indexcijfers van de afzonderlijke soorten (Soldaat et al. in voorb.). Vergelijking methode trendberekening met LPI internationaalDe gebruikte methode is grotendeels ontleend aan die van de internationale Living Planet Index van WWF (WWF, 2014). Dat houdt in dat de jaarlijkse indexcijfers van de afzonderlijke soorten meetkundig worden gemiddeld en dat dezelfde regel wordt gehanteerd om de invloed van sterk fluctuerende soorten te reduceren. Dat laatste houdt in dat indexcijfers die meer dan een factor 10 verschillen van die in het voorgaande jaar niet meedoen in de LPI (pers. comm. Loh & McRae, 2014). Er zijn echter ook enkele statistische verschillen tussen de Nederlandse en de internationale LPI: (1) De statistische methode om indexcijfers per soort te bepalen is anders. Bij de Nederlandse LPI wordt een GLM toegepast, bij de WWF-LPI een GAM. (2) Om de LPI minder te laten fluctueren van jaar op jaar wordt een smoothing algoritme toegepast. Bij de internationale LPI gebeurt dat met een GAM per afzonderlijke soort. Bij de Nederlandse LPI gebeurt dat pas bij het meetkundig middelen van alle soorten. (3) De betrouwbaarheidsintervallen van de indicator verschillen. Bij de Nederlandse LPI wordt ook de onzekerheid van de indexen per soort meegenomen; bij de WWF-LPI is dat niet het geval.

Basistabel

In de hoofdtekst is een link naar de basistabel te vinden met de samengestelde indexen op jaarbasis en naar een tabel met de afzonderlijke soorten.

Geografische verdeling

Nederland

Verschijningsfrequentie

Jaarlijks

Achtergrondliteratuur

Strien, A.J. van, D.L. Bekker, M.J.J. La Haye & T. van der Meij (2015). Trends in small mammals derived from owl pellet data using occupancy modelling. Mammalian Biology 80, 340-346.WWF Nederland (2015). Living Planet Report Nederland, staat van biodiversiteit/natuur. WWF, Zeist.WWF, 2014. Living Planet Report (2014), Species and spaces, people and places. WWF, Gland, Zwitserland.

Betrouwbaarheidscodering

B. Schatting gebaseerd op een groot aantal (zeer accurate) metingen, waarbij representativiteit van de gegevens vrijwel volledig is (voor de soorten die in deze indicator zijn opgenomen).