Emissies naar lucht door wegverkeer, 2023
In het wegverkeer hebben personenauto’s het grootste aandeel in de emissies van koolmonoxide, niet-methaan vluchtige organische stoffen (NMVOS), zwaveldioxide, kooldioxide (CO2), methaan, distikstofoxide en fijnstof met een diameter kleiner dan 10 µm (PM10). Voertuigen voor het goederenvervoer (lichte en zware bedrijfsvoertuigen) emitteren de meeste stikstofoxiden en fijnstof met een diameter kleiner dan 2,5 µm (PM2,5). De uitstoot van koolmonoxide vindt vooral binnen de bebouwde kom plaats. Stikstofoxiden, fijnstof, kooldioxide, distikstofoxide, methaan, NMVOS en zwaveldioxide ontstaan voor het merendeel op autosnelwegen.
Toelichting bij de grafieken
De grafieken geven per luchtverontreinigende stof de procentuele verdeling van de totale emissie door het wegverkeer per voertuigtype en wegtype. Tevens wordt het totaal aantal verreden voertuigkilometers procentueel verdeeld naar wegtype.
Door op het pijltje naast de grafieken te klikken kan een tabel worden gedownload met gedetailleerde gegevens over de emissie van stoffen per voertuigtype en wegtype, uitgedrukt in zowel “miljoen kg” als percentage van het totaal. De emissies zijn berekend op basis van voertuigkilometers op Nederlands grondgebied (inclusief buitenlandse voertuigen).
Meeste emissies NOx en fijnstof (PM2,5) door goederenvervoer
In 2023 werd er door het wegverkeer 53,0 miljoen kg NOx uitgestoten en 1,21 miljoen kg PM2,5. In 2023 was het goederenvervoer verantwoordelijk voor 63,5 procent van de emissie van stikstofoxiden en 49,6 procent van de emissie van fijnstof PM2,5.
Stikstofoxiden (NOx ) en fijnstof zijn de belangrijkste stoffen die een rol spelen bij vermindering van de luchtkwaliteit op leefniveau. NOx ontstaat vooral bij een hoge motortemperatuur. Hierdoor vindt dit proces relatief meer plaats bij hoge snelheden (autosnelwegen). 46,3 procent van NOx werd in 2023 uitgestoten op de autosnelweg en 25,1 procent binnen de bebouwde kom.
Uitlaatgasrecirculatie en selectieve katalytische reductie (voor diesel) verminderen de uitstoot van NOx aanzienlijk.
De belangrijkste bronnen van PM2,5 bij wegverkeer zijn de emissies via de uitlaat die ontstaan bij de verbranding van motorbrandstoffen en de fijnstofdeeltjes die ontstaan door de slijtage van banden, remmen en wegdek. 48,2 procent van de fijnstof PM2,5 werd in 2023 op de autosnelweg uitgestoten en 26,2 procent binnen de bebouwde kom.
Emissie CO2 vooral door personenauto’s
CO2 is veruit het belangrijkste broeikasgas, in 2023 werd er door het wegverkeer bijna 27 miljard kg van uitgestoten. 57,5 procent van deze CO2-uitstoot kwam door personenauto’s. Van alle CO2-uitstoot door het wegverkeer werd 47,9 procent op de autosnelweg uitgestoten, binnen de bebouwde kom was dit 23,6 procent.
Door wegverkeer verreden voertuigkilometers
Van het totaal aantal voertuigkilometers in 2023 is 43,8 procent verreden op autosnelwegen, 35 procent op buitenwegen en 21,2 procent binnen de bebouwde kom.
Bronnen
- CBS (2024). StatLine: Feitelijke emissies naar lucht op Nederlands grondgebied; wegverkeer. CBS, Den Haag/Heerlen.
- CBS (2024a). StatLine: Emissies van broeikasgassen berekend volgens IPCC-voorschriften. CBS, Den Haag/Heerlen.
- CBS (2024b). Statline: Emissies van luchtverontreinigende stoffen volgens NEC-richtlijnen. CBS, Den Haag/Heerlen.
- CBS (2024c). StatLine: Emissies naar lucht op Nederlands grondgebied; totalen. CBS, Den Haag/Heerlen.
- Geilenkirchen, G., et al. (2024). Methods for calculating the emissions of transport in NL (emissieregistratie.nl). Project Emissieregistratie, Task Force on Transportation of the Dutch Pollutant Release and Transfer Register.
- Geilenkirchen et al. (2024). Methods for calculating the emissions of transport in NL_tables_def
Relevante informatie
- Wegverkeer: volumeontwikkeling en milieudruk, 1990-2022
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 1990-2021
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2021
- Recente emissiecijfers en beschrijvingen van gehanteerde berekeningswijzen (meta-informatie) kunnen in detail worden bekeken op de website van de Emissieregistratie.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
Emissies naar lucht door wegverkeer
- Omschrijving
Emissies naar lucht door het wegverkeer van broeikasgassen (kooldioxide, distikstofoxiden, methaan) en verzurende en grootschalige luchtverontreinigende stoffen (zwaveldioxide, stikstofoxiden, ammoniak, vluchtige organische stoffen (excl. methaan), fijnstof, koolmonoxide). Er wordt een uitsplitsing gemaakt naar de emissies per voertuigtype en wegtype. Tevens wordt een verdeling gegeven van verdeling van het aantal verreden voertuigkilometers per wegtype. Tot de lichte bedrijfsvoertuigen worden bestelauto’s en lichte speciale voertuigen gerekend. De zware bedrijfsvoertuigen zijn vrachtauto’s, trekkers (voor opleggers) en zware speciale voertuigen.
- Verantwoordelijk instituut
Centraal Bureau voor de Statistiek, in samenwerking in de Emissieregistratie (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Planbureau voor de Leefomgeving, Centraal Bureau voor de Statistiek, Rijkswaterstaat-Waterdienst-Dienst Water en gebruik, Wageningen Environmental Research, Rijkswaterstaat-Leefomgeving, RVO, TNO, Deltares).
- Berekeningswijze
Zie het volgende rapport:
Geilenkirchen, G., et al. (2024). Methods for calculating the emissions of transport in NL (emissieregistratie.nl). Project Emissieregistratie, Task Force on Transportation of the Dutch Pollutant Release and Transfer Register.
- Basistabel
StatLine:
- StatLine: Feitelijke emissies naar lucht op Nederlands grondgebied; wegverkeer. (CBS, 2024)
- StatLine: Emissies van broeikasgassen berekend volgens IPCC-voorschriften. (CBS, 2024a)
- Statline: Emissies van luchtverontreinigende stoffen volgens NEC-richtlijnen. (CBS, 2024b)
- StatLine: Emissies naar lucht op Nederlands grondgebied; totalen. (CBS, 2024c)
- Geografische verdeling
Nederland
- Andere variabelen
Belasting oppervlaktewater, bodem-emissies, emissies oppervlaktewater, lucht-emissies, lucht-emissies volgens IPCC
In totaal circa 300 stoffen, circa 1600 emissie-oorzaken en circa 1000 (individuele) puntbronnen.- Verschijningsfrequentie
In maart definitieve cijfers t-2; in september voorlopige cijfers t-1
- Achtergrondliteratuur
Methoden: op de website van Emissieregistratie achter Overzicht documenten.
Begrippen: op de website van Emissieregistratie achter Begrippenlijst.
- Betrouwbaarheidscodering
- Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2024). Emissies naar lucht door wegverkeer, 2023 (indicator 0130, versie 39, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
