Emissies naar lucht door wegverkeer, 2021
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
Personenauto's hebben het grootste aandeel in de emissies van koolmonoxide, niet-methaan vluchtige organische stoffen (NMVOS), zwaveldioxide, kooldioxide, methaan en distikstofoxide door wegverkeer. Voertuigen voor het goederenvervoer (lichte en zware bedrijfsvoertuigen) emitteren de meeste stikstofoxiden en fijnstof met een diameter kleiner dan 2,5 µm (PM2,5). De uitstoot van koolmonoxide, methaan en NMVOS vindt vooral binnen de bebouwde kom plaats; stikstofoxiden ontstaan voor het merendeel op autosnelwegen bij hoge temperaturen van de motor.
Toelichting bij de grafieken
De grafieken geven per luchtverontreinigende stof de procentuele verdeling van de totale emissie door het wegverkeer per voertuigtype en wegtype. Tevens wordt het totaal aantal verreden voertuigkilometers procentueel verdeeld naar wegtype.
Door op "Download data" onder de grafieken te klikken kan een tabel worden gedownload met gedetailleerde gegevens over de emissie van stoffen per voertuigtype en wegtype, uitgedrukt in zowel "miljoen kg" als percentage van het totaal. De emissies zijn berekend op basis van voertuigkilometers op Nederlands grondgebied (inclusief buitenlandse voertuigen).
Bijdragen verkeerscategorieën
Bij het wegverkeer is de personenauto de belangrijkste bron van luchtverontreinigende emissies, met uitzondering van stikstofoxiden en fijnstof PM2,5. In 2021 was het goederenvervoer verantwoordelijk voor 64 procent van de emissie van stikstofoxiden en 49 procent van de emissie van fijnstof PM2,5.
Emissies CO, CH4, NMVOS vooral binnen de bebouwde kom
Binnen de bebouwde kom wordt relatief de meeste koolmonoxide (CO), methaan (CH4) en NMVOS door wegvoertuigen uitgestoten. Dit komt vooral doordat daar het rijden met een koude motor plaatsvindt. Bij een koude motor werkt de katalysator nog niet naar behoren. Daarnaast ontstaat relatief meer emissie in de bebouwde kom door de manier van rijden (veel optrekken en afremmen).
Meeste emissies NOx op autosnelwegen
Stikstofoxiden (NOx) ontstaan vooral bij een hoge motortemperatuur. Hierdoor vindt dit proces relatief meer plaats bij hoge snelheden (autosnelwegen).
Uitlaatgasrecirculatie en selectieve katalytische reductie (voor diesel) verminderen de uitstoot van NOx aanzienlijk. De verschillen in de emissie per voertuigkilometer tussen de wegtypen zijn daardoor klein geworden.
Door wegverkeer verreden voertuigkilometers
Van het totaal aantal voertuigkilometers in 2021 is 44,2 procent verreden op autosnelwegen, 34,7 procent op buitenwegen en 21,1 procent binnen de bebouwde kom.
Bronnen
- CBS (2023a). StatLine: Feitelijke emissies naar lucht op Nederlands grondgebied; wegverkeer. CBS, Den Haag/Heerlen.
- CBS (2023b). StatLine: Emissies van broeikasgassen berekend volgens IPCC-voorschriften. CBS, Den Haag/Heerlen.
- CBS (2023c). Statline: Emissies van luchtverontreinigende stoffen volgens NEC-richtlijnen. CBS, Den Haag/Heerlen.
- CBS (2023d). StatLine: Emissies naar lucht op Nederlands grondgebied; totalen. CBS, Den Haag/Heerlen.
- Geilenkirchen et al. (2022). Methoderapport verkeer en vervoer 2022. Emissieregistratie, Taakgroep Verkeer en Vervoer, RIVM, Bilthoven.
Relevante informatie
- Wegverkeer: volumeontwikkeling en milieudruk, 1990-2022
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 1990-2021
- Emissies naar lucht door verkeer en vervoer, 2021
- Zie de database StatLine van het CBS voor meer gegevens over de emissies van stoffen naar de lucht.
- Recente emissiecijfers en beschrijvingen van gehanteerde berekeningswijzen (meta-informatie) kunnen in detail worden bekeken op de website van de Emissieregistratie.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Emissies naar lucht door wegverkeer (laatste jaar)
- Omschrijving
- Emissies naar lucht door het wegverkeer van broeikasgassen (kooldioxide, distikstofoxiden, methaan) en verzurende en grootschalige luchtverontreinigende stoffen (zwaveldioxide, stikstofoxiden, ammoniak, vluchtige organische stoffen (excl. methaan), fijnstof, koolmonoxide). Er wordt een uitsplitsing gemaakt naar de emissies per voertuigtype en wegtype. Tevens wordt een verdeling gegeven van verdeling van het aantal verreden voertuigkilometers per wegtype.Tot de lichte bedrijfsvoertuigen worden bestelauto's en lichte speciale voertuigen gerekend. De zware bedrijfsvoertuigen zijn vrachtauto's, trekkers (voor opleggers) en zware speciale voertuigen.
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek, in samenwerking in de Emissieregistratie (Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Planbureau voor de Leefomgeving, Centraal Bureau voor de Statistiek, Rijkswaterstaat-Waterdienst-Dienst Water en gebruik, Wageningen Universiteit-Alterra, Rijkswaterstaat-Leefomgeving, RVO, TNO, Deltares).
- Berekeningswijze
- Zie het volgende rapport: Geilenkirchen et al. (2022). Methoderapport verkeer en vervoer 2022. Emissieregistratie, Taakgroep Verkeer en Vervoer, RIVM, Bilthoven.
- Basistabel
- StatLine: Feitelijke emissies naar lucht op Nederlands grondgebied; wegverkeer, (CBS, 2023a)StatLine: Emissies van broeikasgassen berekend volgens IPCC-voorschriften. (CBS, 2023b)Statline: Emissies van luchtverontreinigende stoffen volgens NEC-richtlijnen. (CBS, 2023c)StatLine: Emissies naar lucht op Nederlands grondgebied; totalen. (CBS, 2023d)
- Geografische verdeling
- Nederland
- Andere variabelen
- Belasting oppervlaktewater, bodem-emissies, emissies oppervlaktewater, lucht-emissies, lucht-emissies volgens IPCC
In totaal circa 300 stoffen, circa 1600 emissie-oorzaken en circa 1000 (individuele) puntbronnen. - Verschijningsfrequentie
- In maart definitieve cijfers t-2; in september voorlopige cijfers t-1
- Achtergrondliteratuur
- Methoden: op de website van Emissieregistratie achter Overzicht documenten
Begrippen: op de website van Emissieregistratie achter Begrippenlijst - Betrouwbaarheidscodering
- Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2023). Emissies naar lucht door wegverkeer, 2021 (indicator 0130, versie 36, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
