Herintroductie bever, 1988-2009
U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.
Bijna twee eeuwen lang was de bever uit Nederland verdwenen. Dankzij herintroducties vanaf 1988 zijn er nu weer vijf groeiende populaties aanwezig. De meest recente herintroductie heeft in 2008 in Drenthe plaatsgevonden.
Oorzaak van achteruitgang
Bevers kwamen tot aan het begin van de 19e eeuw algemeen in Europa voor. Ook in ons land waren zij kenmerkende oeverbewonende zoogdieren. Zij werden sterk bejaagd voor pels en vlees. In 1826 werd de laatste bekende bever in ons land langs de IJssel gedood. Omstreeks 1900 was de bever bijna geheel uit Europa verdwenen. Enkele kleine populaties bleven over, onder andere langs de Elbe in Duitsland en de Rhône in Frankrijk, de Voronezh in Europees Rusland, het Dnjepr-bassin in Wit-Rusland en in Noorwegen. Nadien is de bever door beschermende maatregelen en verplaatsingen in veel landen weer teruggekeerd.
Bevers zijn landschapsvormers
Bevers worden als onmisbaar beschouwd bij herstel van natuurlijke processen. Ze zijn vanwege hun knaag, graaf- en bouwactiviteit landschapsvormend en langs stromende wateren de makers van honderden hectaren wetlands. De nakomelingen van de verschillende restpopulaties worden vaak aangeduid als verschillende ondersoorten, maar deze status is niet onderbouwd. Recent is aangetoond dat de westelijke tak (Noorwegen, Duitsland, Frankrijk) in genetisch opzicht verschilt van de oostelijke tak (Wit-Rusland, Rusland).
Vijf populaties in Nederland
Vanaf 1988 tot 2009 zijn 150 bevers op verschillende locaties in ons land uitgezet. Deze bevers komen uit het Elbegebied of zijn nakomelingen van bevers afkomstig uit het Elbegebied. Verder zijn vanaf 1992 enkele tientallen bevers van Oost-Europese en gemengde West-Europese origine via de Roer en de Maas Limburg binnengekomen.
Recentelijk, namelijk in 2008, is men in Drenthe begonnen met een herintroductieproject. In Nederland zijn er nu vijf afzonderlijke populaties, te weten in de Biesbosch, de Gelderse Poort, Flevoland, Limburg en Drenthe. Ook zijn er onsamenhangende bevervestigingen in het rivierengebied tussen Biesbosch en Gelderse Poort, en tussen Gelderse Poort en Flevoland.
Doorzettende groei verwacht
Het aantal aanwezige bevers groeide van 130 in 2000 naar ruim 450 in 2009. De gemiddelde jaarlijkse groei over die periode bedraagt 15%. De aantallen zijn grotendeels gebaseerd op aantal geschatte bevers aanwezig aan het eind van de winter. De werkelijke aantallen liggen waarschijnlijk hoger en liggen voor 2009 rond de 475 tot 500 dieren. Bij doorzettende groei zal binnen tien jaar sprake kunnen zijn van een aaneengesloten beverpopulatie in het Nederlandse rivierengebied. Om de Nederlandse populatie in stand te houden, lijkt het niet noodzakelijk verdere herintroducties uit te voeren. Potentiële bevergebieden in het noorden en noordwesten van Nederland worden vroeg of laat spontaan door de bevers gekoloniseerd.
Ook herintroductie elders in Europa
In de meeste Europese landen zijn inmiddels bevers opnieuw uitgezet, terwijl in een aantal andere landen, waaronder Groot-Brittannië en Spanje, herintroducties in voorbereiding zijn. In 2007 werden de aanwezige aantallen geschat op ca. 600.000 stuks.
Rode Lijst
De bever staat op de Rode Lijst van zoogdieren.
Bronnen
- Dijkstra, V. (2009). Verspreiding en aantalontwikkeling van de bever in Limburg. Natuurhistorisch Maandblad 98 (4): 65-70.
- Niewold, F.J.J. (2009). Ontwikkelingen van de beverpopulaties tot maart 2009. Duiven, Niewold Wildlife Infocentre. Rapport bevers 2009. 36 blz.
- Reinhold, J. 2009. Bevers zijn booming. Ontsnapte bevers succesvol in de Flevolandse polder. Zoogdier 20 (1): 7-10.
- Spitzen-van der Sluijs, A.M. (2005). Bevers in de Biesbosch 1988-2004. VZZ-rapport 2005.05. Zoogdiervereniging VZZ, Arnhem.
Relevante informatie
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Herintroductie bever
- Omschrijving
- Ontwikkeling van het aantal bevers
- Verantwoordelijk instituut
- Alterra (Wageningen UR)
- Berekeningswijze
- De cijfers zijn gebaseerd op tellingen van de Zoogdiervereniging VZZ, Landschapsbeheer Flevoland, Staatsbosbeheer en Alterra
- Basistabel
- c-1061-001g-CLO-05.xls
- Geografische verdeling
- Nederland
- Andere variabelen
- Geen
- Verschijningsfrequentie
- Een tot tweejaarlijks
- Achtergrondliteratuur
- www.vzz.nl
- Opmerking
- Geen
- Betrouwbaarheidscodering
- C. Schatting gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit van de gegevens is grotendeels gewaarborgd
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2010). Herintroductie bever, 1988-2009 (indicator 1061, versie 05, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.