Geluidbelasting weg-, rail- en vliegverkeer in Nederland, 2003

Schiphol en wegen zijn belangrijkste bronnen van geluid

In de kaart is te zien waar het weg-, rail- of vliegverkeer leidt tot verhoging van de geluidbelasting. De hoogste waarden treden op direct rondom (spoor)wegen en de aan- en uitvliegroutes bij Schiphol. Vanwege het lokale karakter van geluid zijn de drukste wegen en spoorwegen met de hoogste geluidbelasting apart herkenbaar.

• Geluidhinder per bron, 2021
• Schiphol: Interactieve atlas geluid en veiligheid

Geluid kan naast hinder ook leiden tot gezondheidsklachten.

• Geluid: oorzaken en effecten

Steeds meer geluid in Nederland

Het gebied in Nederland waar het gedurende langere tijd relatief stil is neemt steeds verder af. Oorzaken hiervoor zijn toegenomen mobiliteit en transport, uitbreiding van woonbebouwing, infrastuctuur, en industrieterreinen en de 24-uurs economie.Toch is het over het algemeen niet zo dat het de afgelopen decennia overal lawaaiiger is geworden. Op veel woningen langs de rijksinfrastructuur (rijksverkeerswegen en spoorwegen) en rond luchthavens is de hoogte van de geluidbelasting zelfs afgenomen. Voor een deel is dit het gevolg van gericht beleid zoals bijvoorbeeld de plaatsing van geluidsschermen langs (spoor)wegen of door een verbod op het gebruik van zeer lawaaiige vliegtuigen. Bovendien zijn met name vliegtuigen maar ook treinen en vrachtwagens nu stiller dan twintig jaar geleden. Dit is te danken aan het gebruik van nieuwe technologieën die voor een belangrijk deel zijn ontwikkeld om andere redenen dan vermindering van de geluidhinder. Hiertoe kan ook het geluidsreducerende effect van stil asfalt (ZOAB) worden gerekend.

• Geluidsschermen en ZOAB in Nederland, 1975-2000

Huidig beleid vastgelegd in de Wet geluidhinder

De Wet geluidhinder uit 1979 is het huidige beleid (TK, 1979). In de Wet geluidhinder gelden verschillende grenswaarden voor het geluid van weg- en railverkeer. Voor het geluid van het verkeer op rijkswegen geldt een grenswaarde van 65 dB(A) op de gevel van bestaande woningen. Als kwaliteitsdoelstelling bij nieuwe woningbouw wordt 50dB(A) gebruikt

Aanpassing Wet geluidhinder in 2004

In 2001 is een nieuw wetsvoorstel MIG (Modernisering Instrumentarium Geluidbeleid) ingediend. Dit voorstel is verworpen. Om MIG uit te voeren zou het kabinet hoge kosten moeten maken voor geluidwerende maatregelen, zo'n 2 miljard euro. Met dit bedrag was bij het opstellen van de begroting geen rekening gehouden. Daarop is besloten de huidige Wet geluidhinder stapsgewijs aan te passen, zodat de basiselementen uit het MIG toch ingevoerd worden.In augustus 2004 is de eerste stap in de wijziging van de Wet Geluidhinder gerealiseerd. Deze stap betrof de invoering van een nieuw hoofdstuk IX 'Geluidsbelastingskaarten en actieplannen', waarin de implementatie van de Europese richtlijn voor omgevingsgeluid (2002/49/EG) is opgenomen. De richtlijn verplicht de Europese lidstaten uiterlijk in 2007 blootstellingsgegevens over geluidbelasting vast te stellen met behulp van geluidkaarten en openbaar te maken. Aandachtsgebieden voor de eerste fase tot 2007 zijn gebieden met meer dan 55 dB(A) Lden rondom verkeerswegen met een intensiteit van meer dan 6 miljoen voertuigen per jaar, spoorwegen met meer dan 60.000 treinpassages per jaar en agglomeraties met meer dan 250.000 inwoners. De huidige procedures, normen en dosismaat (Letmaal) zijn bij deze wijziging niet veranderd. De aanpassing heeft daarom vanuit milieuconsequenties nauwelijks betekenis. Er is alleen een karteringsplicht bijgekomen. Een volgende meer ingrijpende wijziging zal volgens planning medio 2005 in werking treden. In deze wijziging, wordt bovenop de in 2004 ingevoerde karteringsplicht:

• een Europese geluidmaat ingevoerd (de Lden in plaats van de huidige Letmaal);
• de huidige normstelling naar de nieuwe dosismaat omgewerkt;
• de hogere waarde procedure gedecentraliseerd (van provincies naar gemeenten);
• een Stad en Milieu criterium ingevoerd om in bijzondere gevallen voor de ten hoogste toegestane waarden ontheffing mogelijk te maken.

Het 'fase 1' wetsvoorstel is, na advies van de Raad van State, in het najaar van 2004 behandeld. Medio 2005 zou het wetsvoorstel van kracht kunnen worden.

Methodiek

De kaart toont de jaargemiddelde waarde voor de geluidbelasting uitgedrukt in dB(A) L_etmaal. De L_etmaal is een geluidmaat waarin rekening wordt gehouden met grotere hinderlijkheid van geluid tijdens de avond en nacht.