Aandeel grote vissen en visserijdruk, 1970-2011
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
Het aandeel grotere vissen in de Noordzee is de laatste decennia afgenomen.
Verschuiving van lengtesamenstelling
Er is een verschuiving opgetreden in de lengtesamenstelling van de visgemeenschap in de Noordzee. Dit blijkt uit boomkorsurveys die jaarlijks worden uitgevoerd op het Nederlands Contentaal Plat (NCP). In deze survey bestond vóór 1980 meer dan 30% van het vangstgewicht uit vissen groter dan 25 cm. Dat percentage is in de periode daarna flink afgenomen. Het vijfjarig gemiddelde is in de laatste jaren echter wel gestabiliseerd en laat zien dat 8% van de vispopulatie uit vis groter dan 25 cm bestaat. Verschuivingen in de lengtesamenstelling van een vispopulatie kunnen meerdere oorzaken hebben:
- de visserij vangt de grote individuen weg, waardoor er een verandering in leeftijdsopbouw in de visgemeenschap plaatsvindt;
- er treden genetische veranderingen op waardoor vissen minder snel groeien en op hogere leeftijd kleiner zijn;
- de grotere vissen migreren naar andere gebieden waardoor alleen de kleine exemplaren nog gevangen kunnen worden.
Invloed van temperatuur
Onderzoekers van IMARES en NIOZ (Teal et al., 2012) hebben voor schol en tong per soort gekeken naar de verschillen in de kwaliteit van de natuurlijke leefomgeving (habitat) in twee jaren met uiteenlopende temperatuur en voedselcondities. Hiervoor hebben ze twee modellen gebruikt: een dynamisch energie-budgetmodel van beide vissoorten en een ecosysteemmodel voor temperatuur en voedselcondities. Door de resultaten van de modellen te combineren is de kwaliteit van de natuurlijke leefomgeving per vissoort en per jaar in de Noordzee in kaart gebracht.
De warmste temperaturen zorgen dicht langs de kust voor een verslechtering van de kwaliteit van de leefomgeving voor schol. Het zou daarom voor schol verstandig zijn om naar dieper water te gaan. Dit komt overeen met de waarnemingen in het veld. De modellen bevestigen dat de verandering in temperatuur de meest voor de hand liggende verklaring is voor de verandering in verspreiding van schol.
Bronnen
- Coull, K.A., A.S. Jermyn, A.W. Newton, G.I. Henderson and W.B. Hall (1989) Length/weight relationships for 88 species of fish encountered in the North East Atlantic. Scottish Fisheries Research Report Number 43 1989. ISSN 03088022.
- Daan, N., H. Gislason, J.G. Pope and J.C. Rice (2005) Changes in the North Sea fish community: evidence of indirect effects of fishing? ICES Journal of Marine Science, 62: 177-188
- Heessen, H.J.L., H.C. Welleman, N. Daan, A.C. Smaal en G.J. Piet (2001). Bijdrage RIVO aan Natuurcompendium 2001. Nederlands Instituut voor Visserijonderzoek RIVO. Intern rapport C058/01. IJmuiden.
- Knijn, R.J., T.W. Boon, H.J.L. Heessen en J.R.G. Hislop (1993). Atlas of North Sea Fishes. ICES Cooperative Research Report No. 194, 268 pp
- Robinson, L.A., S.P.R. Greenstreet, H. Reiss, R. Callaway, J. Craeymeersch, I. de Boois, S. Degraer, S. Ehrich, H.M. Fraser, A. Goffin, I. Kröncke, L. Lindal Jorgenson, M.R. Robertson and J. Lancaster (2010) Length-weight relationships of 216 North Sea benthic invertebrates and fish. Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom, 2010, 90(1), 95-104.
- Teal L.R., R. van Hal, T. van Kooten, A.D. Rijnsdorp and P. Ruardij (2012) Bio-energetics underpins the spatial response of North Sea plaice (Pleuronectes platessa L.) and sole (Solea solea L.) to climate change, Global Change Biology, 03-09/2012.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Aandeel grote vissen
- Omschrijving
- Aandeel van vissen groter dan 25 cm in de vangst op basis van biomassa.
- Verantwoordelijk instituut
- IMARES
- Berekeningswijze
- De biomassa wordt berekend aan de hand van lengte-gewichtrelaties die uit de literatuur of uit eigen data bekend zijn. De hoeveelheid vis > 25 cm is uitgedrukt als percentage van de totale hoeveelheid gevangen vis per jaar.
- Basistabel
- SNS 1969-2011, 3e/4e kwartaal. 2003 ontbreekt omdat in 2003 alleen een bemonstering in het voorjaar is uitgevoerd.
- Geografische verdeling
- NL kustzone
- Andere variabelen
- Datum, tijd, vispositie, beviste afstand, trekduur, temperatuur, lengte vis (alle vissoorten), epifauna (aantallen), leeftijdsgegevens diverse vissoorten.
- Verschijningsfrequentie
- Jaarlijks
- Achtergrondliteratuur
- Coull, K.A., A.S. Jermyn, A.W. Newton, G.I. Henderson and W.B. Hall (1989) Length/weight relationships for 88 species of fish encountered in the North East Atlantic. Scottish Fisheries Research Report Number 43 1989. ISSN 03088022.
Daan, N., H. Gislason, J.G. Pope and J.C. Rice (2005) Changes in the North Sea fish community: evidence of indirect effects of fishing? ICES Journal of Marine Science, 62: 177-188
Heessen, H.J.L., H.C. Welleman, N. Daan, A.C. Smaal en G.J. Piet (2001). Bijdrage RIVO aan Natuurcompendium 2001. Nederlands Instituut voor Visserijonderzoek RIVO. Intern rapport C058/01. IJmuiden.
Knijn, R.J., T.W. Boon, H.J.L. Heessen en J.R.G. Hislop (1993). Atlas of North Sea Fishes. ICES Cooperative Research Report No. 194, 268 pp
Robinson, L.A., S.P.R. Greenstreet, H. Reiss, R. Callaway, J. Craeymeersch, I. de Boois, S. Degraer, S. Ehrich, H.M. Fraser, A. Goffin, I. Kröncke, L. Lindal Jorgenson, M.R. Robertson and J. Lancaster (2010) Length-weight relationships of 216 North Sea benthic invertebrates and fish. Journal of the Marine Biological Association of the United Kingdom, 2010, 90(1), 95-104.
Teal L.R., R. van Hal, T. van Kooten, A.D. Rijnsdorp and P. Ruardij (2012) Bio-energetics underpins the spatial response of North Sea plaice (Pleuronectes platessa L.) and sole (Solea solea L.) to climate change, Global Change Biology, 03-09/2012. - Opmerking
- In de update in 2012 (tot en met 2011) zijn de lengte-gewichtrelaties van een aantal soorten gewijzigd ten opzichte van voorgaande jaren. Hierdoor kunnen er verschillen ontstaan in de biomassa. Vanaf de update in 2010 (tot en met 2009) zijn de noordelijkste raaien uit de analyse verwijderd aangezien deze sinds 1994 niet meer bemonsterd zijn. Dit heeft geen consequenties op de patronen, maar wel op de biomassa-gegevens per jaar tot en met 1994.
- Betrouwbaarheidscodering
- C. Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2012). Aandeel grote vissen en visserijdruk, 1970-2011 (indicator 1247, versie 08, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
