Pimpelmees en klimaatverandering, 1990-2012
U bekijkt op dit moment een afgesloten indicator. Deze indicator wordt niet meer bijgewerkt. De reden hiervoor staat hieronder vermeld. De archiefversies van deze indicator (indien aanwezig) zijn nog wel beschikbaar.
Deze specialistische indicator is afgesloten.
Indexen en trendklasse van deze soort zijn te vinden onder indicator
Informatie over eilegdatum is te vinden onder indicator
Pimpelmezen broeden de laatste tijd eerder, wellicht een gevolg van de warmer wordende lentes in Nederland.
Eilegdatum steeds vroeger
Als het voorjaar warmer is, valt de periode waarin er veel insecten zijn vroeger in het jaar. Insectenetende vogels, waaronder de pimpelmees moeten er voor zorgen dat hun jongen zoveel mogelijk opgroeien als de beschikbaarheid van voedsel het grootst is. In een warmer voorjaar gaan ze daarom eerder eieren leggen. De laatste decennia is het voorjaar warmer geworden. Van 1986 tot 2012 is de soort circa 13 dagen eerder gaan broeden (zie de linker grafiek).
Aantal broedparen
Doordat de pimpelmees in de winter in Nederland blijft, kan hij op de warmere lentes inspelen door eerder te gaan broeden. De trekvogels naar Afrika kunnen hierop minder gemakkelijk inspelen. Sinds 1990 kent het aantal broedende pimpelmezen in Nederland een matige toename (zie de rechter grafiek).
Bronnen
- Majoor, F., R. Foppen, F. Willems en D. Zoetebier (2001). De waarde van het nestkaartenproject voor signalering en beleid. Intern Rapport. SOVON. Beek-Ubbergen.
- Soldaat L., H. Visser, M. van Roomen & A. van Strien (2007). Smoothing and trend detection in waterbird monitoring data using Structural Time-Series Analysis and the Kalman filter. Journal of Ornithology. Vol. 148 suppl. 2. Dec 2007.
- Van Strien A.J., W.F. Plantenga, L. Soldaat, C.A.M. Van Swaay & M.F. WallisDeVries. (2008). Bias in phenology assessments based on first appearance data of butterflies. Oecologia vol 156 (1): 227-235.
- Visser, H. (2004). Estimation and detection of flexible trends. Atm. Environment 38, 4135-4145.
Relevante informatie
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Pimpelmees en klimaatverandering
- Omschrijving
- Ontwikkeling eilegdatum en populatie pimpelmees
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek
- Berekeningswijze
- De legdatum is weergegeven als dagnummer van het jaar (dag 1 = 1 januari, etc.). De legdatum is de gemiddelde datum van de vroegste 25% van alle gevonden legsels. Zo tellen alleen de eerste legsels mee. De voorjaarstemperatuur is het gemiddelde van het dagelijkse gemiddelde van De Bilt van februari tot en met juni.
De gegevens zijn ontleend aan het nestkaarten-project van het Netwerk Ecologische Monitoring. De indexcijfers betreffen het aantal broedparen.De stippen in het figuur zijn de meetwaarden. Door deze meetwaarden is met behulp van het programma TrendSpotter (Visser 2004) een flexibele trend berekend (de doorgetrokken lijn). Het gekleurde vlak geeft het 95% betrouwbaarheidsinterval van de trendlijn aan. - Basistabel
- zie tabblad figuurdata onder download figuurdata
- Geografische verdeling
- Nederland
- Verschijningsfrequentie
- jaarlijks
- Achtergrondliteratuur
- Majoor, F., R. Foppen, F. Willems en D. Zoetebier (2001). De waarde van het nestkaartenproject voor signalering en beleid. Intern Rapport. SOVON. Beek-Ubbergen.
- Betrouwbaarheidscodering
- C. Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2014). Pimpelmees en klimaatverandering, 1990-2012 (indicator 1115, versie 10, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.