Handelsbalans voor broeikasgassen, 2009
U bekijkt op dit moment een afgesloten indicator. Deze indicator wordt niet meer bijgewerkt. De reden hiervoor staat hieronder vermeld. De archiefversies van deze indicator (indien aanwezig) zijn nog wel beschikbaar.
Deze indicator wordt niet meer geactualiseerd.
Voor indicatoren over Milieurekeningen wordt verwezen naar
- Milieurekeningen: methodologie
- Milieurekeningen: emissies en afval door de Nederlandse economie in 2020
- Milieurekeningen: bijdragen van consumenten en producenten aan milieuthema's, 2022
- Milieurekeningen: bijdragen van economische activiteiten aan milieuthema's en bruto toegevoegde waarde, 2020
- Belastingen op energie, 2001-2021
- Broeikasgas en CO2-intensiteit bedrijven, 1995-2022
- Huishoudens en milieubelastingen, 2001-2022
De broeikasgasemissies die kunnen worden toegerekend aan het exportpakket zijn iets groter dan de broeikasgasemissies die kunnen worden toegerekend aan het importpakket. Dit betekent dat per saldo Nederland meer vervuilt voor het buitenland dan omgekeerd.
| Totaal broeikas-gassen1) | CO2 | CH4 | N2O | |
| Mton CO2-equivalenten | ||||
| 1. Emissies toegerekend aan importproducten | 99 | 70 | 20 | 10 |
| 2. Emissies toegerekend aan exportproducten | 103 | 86 | 9 | 8 |
| 3. Emissiehandelsbalans = 2-1 | 3 | 16 | -11 | -2 |
| 4. Emissies door ingezetenen | 232 | 203 | 17 | 12 |
| 5. Wereldwijde emissies door Nederlandse consumptiebehoeften = 4-3 | 228 | 187 | 28 | 14 |
| Bron: CBS (2010). | CBS/CLO/jan11/0541 | |||
| 1) Naast CO2, CH4 en N2O zijn hier ook de overige broeikasgassen zoals de F-gassen meegenomen. | ||||
Geen afwenteling broeikasgasemissies op het buitenland
De totale broeikasgashandelsbalans van Nederland met de rest van de wereld is positief. Een positieve balans betekent dat in Nederland meer emissies vrijkomen bij de productie van exportproducten dan dat er emissies gegeneerd worden in het buitenland ten behoeve van de Nederlandse import. Als resultaat van de positieve emissiehandelsbalans zijn de mondiale emissies die vrijkomen door Nederlandse consumptiebehoeften, ook wel bekend als de carbon foorprint, 2 procent lager dan die van de Nederlandse ingezeten.
De totale emissiehandelsbalans kan worden ontleed in individuele balansen voor CO2, CH4 (methaan) en N2O (lachgas). De balansen voor N2O en, vooral, methaan zijn negatief. De reden hiervoor is dat er aan de import van aardolie en aardgas veel methaanemissies worden toegerekend. In het buitenland komen relatief veel emissies vrij bij de winning en distributie van deze grondstoffen. De balans voor CO2 is positief. De import van CO2-intensieve producten, zoals aardolie, ijzererts en bepaalde landbouwproducten wordt niet gecompenseerd door de hoge export van emissie-intensieve producten uit de tuinbouw, chemiesector en raffinaderijen.
Emissiehandelsbalans neemt af in de tijd, de carbon footprint blijft gelijk
Tussen 1996 en 2009 is de emissiehandelsbalans voor broeikasgassen afgenomen van een overschot van 18 Mton broeikasgasemissies (in CO2 equivalenten) naar een overschot van 3 Mton. Voor deze ontwikkeling zijn twee oorzaken aan te wijzen. Ten eerste is het Nederlandse productieproces meer efficiënt geworden, wat betekent dat de zelfde productie met minder broeikasgassen kan worden verwezenlijkt. Hierdoor zijn de emissies ten behoeve van de Nederlandse export relatief gedaald, ondanks het toegenomen handelsvolume. Ten tweede is de import uit "milieu onvriendelijke" landen toegenomen. Hierdoor zijn de emissies toegeschreven aan de Nederlandse import toegenomen.
De carbon footprint (de wereldwijde emissies door Nederlandse consumptiebehoeften) is sinds 1996 ongeveer hetzelfde gebleven. De afname van het overschot op de emissiehandelsbalans ging gelijk op met een afname van de emissies door Nederlandse productieactiviteiten. Vanuit een productieperspectief lijkt het er dus op dat Nederland progressie maakt met de reductie van broeikasgasemissies, maar vanuit een consumptieperspectief blijkt het er dat geen daadwerkelijke reductie is gerealiseerd,
Bronnen
- CBS (2010). Milieurekeningen 2009. CBS, Voorburg/Heerlen.
Relevante informatie
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Milieurekeningen: Handelsbalans voor broeikasgassen
- Omschrijving
- Gegevens, berekend volgens het berekeningsconcept van Nationale Rekeningen, over de hoeveelheid kooldioxide die wordt toegerekend aan de import, respectievelijk aan de export, als mede de balans (het verschil) tussen beide.
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek
- Berekeningswijze
- Met behulp van een input-output analyse (I/O-analyse) wordt de toegerekende import en export van CO2 bepaald. Dat wil zeggen de hoeveelheid CO2 die is uitgestoten om enerzijds de importproducten en anderzijds de exportproducten te maken. In de berekening is rekening gehouden met de specifieke emissiecoëfficiënten van productieprocessen in het buitenland Met de emissies toegerekend aan de twee productpakketten kan 'de handelsbalans voor CO2' worden opgesteld.
De milieurekeningen worden opgesteld volgens de concepten en definities van de nationale rekeningen. Voor de fysieke materiaalstromen betekent dit dat alle stromen worden beschreven die direct zijn gerelateerd aan de Nederlandse economie. De materiaalstromen worden geregistreerd voor de afzonderlijke economische activiteiten op de plek waar deze daadwerkelijk plaatsvinden (het zogenaamde 'ingezetenenprincipe'). Bijvoorbeeld worden de luchtverontreinigende emissies naar Nederlandse transporteurs voor Nederland meegenomen en de emissies voor buitenlandse voertuigen binnen het Nederlandse grondgebied niet worden meegenomen. Dit in tegenstelling tot de overige gegevens in het Milieu- en Natuurcompendium, waar wordt uitgegaan van het 'grondgebiedprincipe'.
Meer informatie op de CBS website: Milieurekeningen, methoden.
Meer informatie over input-output analyses: zie CBS (2010). Milieurekeningen 2008. CBS, Voorburg/Heerlen: Annex III, blz 160. - Basistabel
- Zie indicator Milieurekeningen: emissies en afval door de Nederlandse economie in 2020
Voor meer informatie over de 'Handelsbalans': CBS (2009). Milieurekeningen 2008. CBS, Voorburg/Heerlen: Hoofdstuk 5. - Geografische verdeling
- Nederland
- Andere variabelen
- N2O, CH4, CFK's en halonen, NOx, SO2, NH3, NMVOS, CO, fijn stof, de milieuthema's; naar SBI-bedrijfstakken.
- Verschijningsfrequentie
- Jaarlijks
- Achtergrondliteratuur
- CBS (2010). Milieurekeningen 2009. CBS, Voorburg/Heerlen.
Zie ook indicator Milieurekeningen: methodologie - Opmerking
- Een belangrijke milieueconomische vraag is of door strenge milieuwetgeving of om economische redenen vervuilende industrieën uit Nederland verdwijnen. In Nederland zouden dan minder milieuvervuilende producten worden geproduceerd, die vervolgens wel uit het buitenland worden geïmporteerd. Deze vraag kan worden beantwoord met behulp van een input/output analyse (I/O-analyse) de toegerekende CO2 van het import- en het exportpakket te bepalen.
- Betrouwbaarheidscodering
- C (Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen, de representativiteit is grotendeels gewaarborgd).
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2011). Handelsbalans voor broeikasgassen, 2009 (indicator 0541, versie 04, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.