Mondiale CO2-emissies door gebruik van fossiele brandstoffen en cementproductie per regio, 1990-2012

Technische toelichting

Naam van het gegeven

Mondiale CO2-emissies van fossiel energiegebruik per regio

Omschrijving

De CO2-emissiecijfers omvatten naast de emissies door gebruik van fossiele brandstoffen ook de emissies door cementproductie en andere toepassingen waarbij kalksteen of dolomiet gebruikt wordt, van niet-energetisch gebruik van brandstoffen in de ijzer- en staalproductie en in de basischemie (bijv. ammoniakproductie) en de emissies door afblazen en affakkelen van ongebruikt gas dat vrijkomt bij de olie- en gaswinning. Mondiaal gezien dragen de laatste activiteiten ongeveer 10% bij aan de totale CO2-emissies (exclusief bosbranden). De zeer geringe CO2-emissies van ondergrondse kolenbranden in China en elders zijn ook meegenomen.

Verantwoordelijk instituut

Planbureau voor de Leefomgeving, Auteur: J.G.J. Olivier

Berekeningswijze

De CO2-emissiecijfers voor 2009 tot en met 2011 zijn gebaseerd op voorlopige schattingen van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Joint Research Centre (JRC) van de Europese Commissie, waarbij gebruikt gemaakt is van energiestatistieken van het Internationaal Energie Agentschap voor 2008 en 2009(IEA, 2011) de recent door de oliemaatschappij BP gepubliceerde energiestatistieken die lopen tot en met 2011 (BP, 2012). Voor andere bronnen zijn de CO2-emissiecijfers gebaseerd op cijfers voor productie van cement, kalk en ammoniak tot en met 2010 van US Geological Survey (USGS, 2012), met uitzondering van cementproductie voor China in 2010 waarvoor nationale statistieken gebruikt zijn. Daarnaast is gebruik gemaakt van recente statistieken voor staalproductie (WSA, 2012) en voor affakkelen en afblazen van gas (NOAA/NCDC, 2011) In de berekeningen zijn de nieuwe standaard IPCC-emissiefactoren voor CO2 gebruikt (IPCC, 2006).

De CO2-emissies voor de periode 1970 tot en met 2008 zijn gebaseerd op cijfers uit de EDGAR 4.2 studie van het Joint Research Centre (JRC) van de Europese Commissie en het PBL, waarbij ondermeer gebruik is gemaakt van de statistieken voor energiegebruik van het Internationaal Energie Agentschap (IEA, 2010) en de nieuwste richtlijnen voor de methoden voor berekening van de uitstoot van broeikasgassen en de nieuwe standaard emissiefactoren uit 2006 (IPCC, 2006).

CO2-emissies van ontbossing/landgebruik zijn niet meegenomen. Dit betreft bos- en veenbranden, biologische afbraak van overblijvende biomassaresten na verbranding en biologische afbraak van veen in deels gedraineerde veengronden. Voor de trend in alle CO2-emissies, inclusief bronnen als cementproductie, bosbranden en ontbossing, veenbranden en biologische afbraak van biomassaresten, zie: Mondiale emissie koolstofdioxide per sector, 1970-2004 De emissies van alle bronnen van broeikasgassen, inclusief methaan, lachgas en fluorhoudende gassen, wordt toegelicht in: Mondiale broeikasgasemissies, 1970-2004

Basistabel

-

Geografische verdeling

-

Andere variabelen

CO2 per eenheid van bruto binnenlands product

Verschijningsfrequentie

jaarlijks

Achtergrondliteratuur

Olivier JGJ, Janssens-Maenhout G, Muntean M and Peters JAHW (2013). Trends in global CO2 emissions; 2013 Report, The Hague: PBL Netherlands Environmental Assessment Agency; Ispra: Joint Research Centre

Opmerking

Annex I-landen in het VN-Klimaatverdrag: landen met een jaarlijkse rapportageverplichting van hun emissies, ook wel de geïndustrialiseerde landen of meer ontwikkelde landen genoemd, bestaande uit: landen in 1990 horend tot de OESO, deze worden ook wel "Annex-II-landen" genoemd (blauwtinten in de figuur); Economieën In Transitie: Oost-Europese landen en landen van de voormalige Sovjet-Unie (groentinten in de figuur). Annex B-landen in het Kyoto Protocol: landen met een bindende limiet van hun emissies in de periode 2008-2012. Dit zijn dezelfde landen als de Annex I-groep, behalve Turkije, Kazachstan en Wit-Rusland, die geen emissielimiet hebben. Daarnaast hebben de VS besloten het Protocol niet te ratificeren. De 'niet-Annex I-landen' zijn dus de overige landen, ook wel ontwikkelingslanden genoemd (roodtinten in de figuur). Deze hebben alleen een meer algemene periodieke rapportageverplichting over hun gevoerde klimaatbeleid (ongeveer eens per 4 jaar).

Internationaal transport (bruin in de figuur) is de totale uitstoot van internationale luchtvaart en scheepvaart, die niet tot een landtotaal wordt gerekend.

Betrouwbaarheidscodering

De onzekerheid in de emissies van de meeste bronnen van verbranding van fossiele energie wordt geschat op gemiddeld circa 5%. Voor de geïndustrialiseerde landen die deel uitmaken van Annex I van het Kyoto Protocol, zijn de totale CO2-emissies per land in EDGAR 4.2 in het algemeen binnen 3% van de officieel door de landen zelf gerapporteerde emissies, met uitzondering van enkele Economieën in Transitie zoals Rusland. De emissies van de meeste ontwikkelingslanden waaronder China worden als minder zeker geschat, circa 10% onzekerheid. De onzekerheid in de emissietrends is meestal echter minder groot. Een uitzondering is internationale scheepvaart en luchtvaart, waarvan de emissies een veel grotere onzekerheid hebben, omdat in nationale energiestatistieken soms verschillende definities voor zogenaamde 'marine bunkers' en internationale luchtvaart worden gebruikt. De BP-raming voor recente jaren lijkt redelijk betrouwbaar. Op basis van eerdere BP-cijfers werd de toename voor 2005 op 3,3% geschat. Met de later verschenen IEA-cijfers voor 2005 was dit 3,2%. Voor 2004 was het verschil ook slechts 0,1%. Per land kunnen de onzekerheden groter zijn, vooral bij landen met een groot aandeel in de internationale scheepvaart (zogenoemde bunkerbrandstof) en met een groot aandeel in brandstofgebruik voor non-energetische doeleinden. Daarnaast zijn energiecijfers voor snel veranderende landen als China minder nauwkeurig dan die van de traditionele industrielanden in de OESO. Recente analyses van het gebruik van fossiele brandstoffen en cementproductie suggereren dat de onzekerheid in de CO2-emissies voor China mogelijk 15 to 20% kan zijn (Gregg et al., 2008) en Guan et al. (2012) wijst op de discrepantie tussen nationale en provinciale energiestatistieken, waarbij gebruikt van de laatste een 1,4 miljard ton hoger CO2-uitstoot oplevert dan wanneer de nationale statistieken gebruikt worden. De schatting voor China van Gregg et al. is echter gebaseerd op de energiestatistieken voor de overgangsperiode eind jaren '90, die in 2006 en 2010 door het Chinese Bureau voor Statistiek herzien zijn (Tu, 2011), en zou dus wellicht niet op de meer recente statistieken van toepassing kunnen zijn.