Wettelijke normen voor het gebruik van meststoffen

Beleid

De meststoffenwetgeving heeft tot doel het bevorderen van de deugdelijkheid van meststoffen met het oog op het doel waarvoor ze gebruikt worden en tevens om de verontreiniging van bodem, grond- en oppervlaktewater door stikstof en fosfaat als gevolg van het gebruik van meststoffen te beperken. Belangrijk onderdeel van deze regelgeving zijn de regels over het gebruik van meststoffen.
Met ingang van 1 januari 2006 is het stelsel van verliesnormen volgens MINAS komen te vervallen en is een stelsel van gebruiksnormen in werking getreden.
Voor landbouwbedrijven gelden nu drie soorten gebruiksnormen: een gebruiksnorm voor fosfaat, een gebruiksnorm voor stikstof in dierlijke mest en een gebruiksnorm voor totaal stikstof.

Gebruiksnormen voor fosfaat

Deze normen betreffen zowel dierlijke mest, kunstmest als overige organische meststoffen.
Voor fosfaat zijn er gebruiksnormen voor grasland en voor bouwland. Er wordt geen onderscheid naar grondsoort gemaakt. Voor de jaren 2006 en 2007 is de aanvoer van fosfaat via dierlijke mest naar bouwland nog aan een maximum gebonden. Dat is het getal tussen haakjes (alle waarden in kilogram fosfaat per hectare per jaar).

Gebruiksnorm voor stikstof via dierlijke mest

Zoals vastgelegd in de Nitraatrichtlijn geldt voor de aanvoer van stikstof via dierlijke mest een norm van maximaal 170 kg/ha.
Nederland heeft per 2006 van de Europese Commissie toestemming gekregen om graasdierbedrijven die minimaal 70% grasland hebben, een hogere gebruiksnorm toe te staan (derogatie). Deze norm ligt op 250 kg stikstof per hectare en geldt tot en met 2008.

Gebruiksnormen voor totaal stikstof

Voor stikstof is het stelsel van gebruiksnormen ingewikkelder dan voor fosfaat. De stikstofgebruiksnormen hebben net als voor fosfaat betrekking op kunstmest, dierlijke mest en overige organische meststoffen, maar van beide laatstgenoemde soorten mest telt alleen de werkzame hoeveelheid stikstof mee. De werkzaamheid van organische meststoffen is wettelijk vastgelegd door middel van de werkingscoëfficiënt (w.c.) en deze ligt globaal tussen 35% en 80% van die van kunstmest (w.c. = 100%).
Daarnaast wordt er een verdergaand onderscheid gemaakt zowel naar gewas als naar grondsoort. Voor bepaalde gewassen wordt ook verschil gemaakt in ras. Voor grasland hangen de gebruiksnormen af van het beweidingsysteem en van de duur van de grasbedekking (tijdelijk/permanent). Bij maïs is ook nog verschil gemaakt in de hoogte van de gebruiksnorm tussen bedrijven met derogatie en bedrijven zonder derogatie.
De stikstofgebruiksnormen voor de belangrijkste gewassen staan hieronder vermeld. Deze vertegenwoordigen ruim 80% van het areaal cultuurgrond in 2004.
(alle waarden in kilogram werkzame stikstof per hectare per jaar)

Voor informatie over de stikstofgebruiksnormen van de overige gewassen (20% van areaal ingenomen door overige akkerbouwgewassen, groenten, fruitteeltgewassen, bloembollen, kwekerijgewassen etc.) wordt verwezen naar de tabellenbrochures van Dienst Regelingen van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit welke via het mestloket zijn te bereiken. Hier zijn ook de meest recente wijzigingen in de regelgeving te vinden.