Stralingsdosis per bron, 2000
U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.
De jaarlijkse stralingsdosis per hoofd van de Nederlandse bevolking bedroeg in 2000 circa 2,5 millisievert. Hiervan is 75% afkomstig van natuurlijke bronnen en technologisch verrijkte natuurlijke bronnen. De overige 25% komt nagenoeg geheel voor rekening van de medische diagnostiek.
Meeste straling afkomstig van natuurlijke bronnen
In 2000 was 75% van de stralingsdosis in Nederland afkomstig van natuurlijke bronnen en van natuurlijke bronnen die door menselijk handelen verrijkt zijn. De totale stralingsdosis per persoon was in dat jaar gemiddeld circa 2,5 millisievert (Eleveld, 2003).
- Circa eenderde van de stralingsdosis wordt bepaald door binnenshuis aanwezig radon en thoron.
- 'Natuurlijk in het lichaam' is voor 90% het gevolg van inname van kalium (40K), lood (210Pb) en polonium (210Po) via de voeding.
- Kosmische straling ontstaat doordat de aarde vanuit de ruimte voortdurend met deeltjes wordt gebombardeerd. Dit bombardement leidt tot blootstelling aan ioniserende straling op het aardoppervlak.
- Een deel van de natuurlijke bijdrage is door tussenkomst van de mens verhoogd. Deze component duiden we aan als 'technologisch verrijkt natuurlijk'. Hiertoe behoort straling vanuit bouwmaterialen, blootstelling aan kosmische straling in een vliegtuig en radionucliden in de uitstoot van elektriciteitscentrales.
De component 'overige bronnen' omvat bijvoorbeeld blootstelling aan straling door lozing van de industrie en laboratoria, en aan straling uit gebruiksartikelen als rookmelders, gloeikousjes, etc. (totaal minder dan 1%).
Medisch onderzoek is de belangrijkste kunstmatige bron van straling
Van de jaarlijkse stralingsdosis ontstaat 25% door menselijk handelen. Binnen deze groep domineert onderzoek in het ziekenhuis, zoals röntgendiagnostiek, met een dosis van ruwweg 0,6 millisievert per jaar. De blootstelling als gevolg van deze medische diagnostiek is sinds 1988 met ongeveer 25% toegenomen, vooral door een toename van het aantal CT-scans.
Gevolgen voor de bevolking
De gemiddelde individuele jaardosis door ioniserende straling in Nederland bedroeg in 2000 circa 2,5 mSv. Op het geheel van de Nederlandse bevolking leidt, onder de aanname van een sterfterisico van circa 5% per Sv (ICRP, 1991), deze dosis per jaar tot circa 2000 sterfgevallen door kanker.
Stralingsbeleid
Het beleid richt zich op drie speerpunten: milieubeheer, arbeidsbescherming en patiëntenbescherming. Het milieubeleid is gericht op de blootstelling aan kunstmatige bronnen en aan radon en vervalproducten in de bebouwde omgeving. De afgelopen decennia is de radonconcentratie in Nederlandse woningen toegenomen. De VROM nota "Nuchter omgaan met risico's" legt het radonbeleid van de rijksoverheid vast. Doel van het beleid is de radon en stralingsblootstelling in nieuwbouwwoningen niet verder te laten toenemen. In 2006 voert RIVM de 'derde radon survey' uit om te monitoren of het beleid succesvol is. Meer informatie is te vinden op de themasite radon (http://www.rivm.nl/radon/).
Bronnen
- Eleveld, H., C.P. Tanzi (et al.) (2004). Emissies en doses door bronnen van ioniserende straling in Nederland. RIVM rapport 861020003.
- Eleveld, H. (2003). Ionising radiation exposure in the Netherlands. RIVM Report 861020002.
- ICRP (1991).1990 Recommendations of the International Commission on Radiological Protection, International Commission on Radiological Protection. ICRP Publication no. 60, Annals of the ICRP 21(1-3). Pergamon Press, Oxford.
Relevante informatie
- Blaauboer, R. (2001). Blootstelling van de Nederlandse bevolking aan externe straling vanuit de omgeving. NVS Nieuws 26(3): 29-33 .
- Brugmans, M.J.P., W. Buijs, K. Geleijns en J. Lembrechts (2001). Blootstelling van de Nederlandse bevolking aan ioniserende straling voor medisch-diagnostische toepassingen. NVS Nieuws 26 (1): 20-24.
- Janssen, M.P.M. (2001). Blootstelling van de Nederlandse bevolking aan ioniserende straling - natuurlijke radionucliden in het lichaam en antropogene bronnen. NVS Nieuws 26(4): 34-37.
- Lembrechts, J. (2001). Blootstelling van de Nederlandse bevolking aan radon. NVS Nieuws 26(3): 23-26.
- UN Scientific Committee on the Effects of Atomic Radiation, UNSCEAR (2000). Sources and effects of ionizing radiation. Volume I: sources. Report to the General Assembly with annexes. United Nations, New York. Dit rapport geeft een overzicht van de stralingsdoses in de wereld.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- -
- Omschrijving
- -
- Verantwoordelijk instituut
- -
- Berekeningswijze
- -
- Basistabel
- -
- Geografische verdeling
- -
- Verschijningsfrequentie
- -
- Betrouwbaarheidscodering
- -
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2006). Stralingsdosis per bron, 2000 (indicator 0311, versie 06, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.