Geluidshinder in Nederland door weg-, rail- en vliegverkeer, 2012

Geluidshinder langs rijkswegen neemt langzaam maar gestaag af

Ondanks het treffen van de vele geluidswerende voorzieningen langs de rijkswegen, is de geluidsbelasting maar beperkt afgenomen. Toch hebben alle geluidswerende voorzieningen een aanzienlijke bijdrage geleverd door de groei van de geluidsbelasting, die werd veroorzaakt door de toegenomen mobiliteit, meer dan te compenseren. Op het overige wegennet, met name binnen bebouwd gebied waar het aanbrengen van geluidswerende voorzieningen niet mogelijk is, is de geluidsbelasting toegenomen. De meeste geluidswerende voorzieningen hebben overigens ook een minder goede werking bij lagere snelheden (dus binnen bebouwd gebied).
Bromfietsen zijn van alle geluidsbronnen het meest hinderlijk. Ze zijn de belangrijkste bron van slaapverstoring, gevolgd door contactgeluiden van de buren (Franssen et al. 2004). Het deel van de Nederlandse bevolking dat in de woonomgeving hinder ondervindt van geluid door verkeer en/of industrie ligt al ruim tien jaar stabiel net boven 40 procent.

Ook langs spoorwegen gaat de geluidsbelasting omlaag

Ook langs het spoor hebben de geluidswerende voorzieningen bijgedragen aan een verlaging van de geluidsbelasting. Naast de aanleg van geluidsschermen zorgen ook de aanleg van stiller spoor en de vervanging van treinen door stillere types voor een verlaging van de geluidsbelasting in de omgeving van het spoor. Door de aanleg van nieuwe spoorlijnen (de HSL-zuid en de Betuwelijn) en de spoorverdubbeling, met de mogelijkheid om meer treinen over het traject te laten rijden, neemt lokaal soms de geluidsbelasting toe.

Geluidshinder en slaapverstoring rond Schiphol

De aantallen ernstig gehinderden en slaapverstoorden door vliegtuiggeluid geven een indicatie van de invloed van het luchtverkeer op de kwaliteit van de leefomgeving. Tussen 1990 en 2000 zijn deze aantallen sterk gedaald (MNP, 2005). Tussen 2004 en 2008 fluctueren de aantallen gehinderden en slaapverstoorden binnen een marge van ca. 10 procent. Na 2008 liggen de aantallen, mede door minder vluchten als gevolg van de economische crisis, ongeveer 20% lager.
De belangrijkste oorzaak van de afname van de hinder over een langere reeks van jaren is het stiller worden van de vliegtuigen. Maar ook verbeterde vliegroutes en -procedures hebben aan deze afname bijgedragen. Enkele decennia restrictief ruimtelijk beleid in de Schipholregio heeft ervoor gezorgd dat in de meeste gebieden onder druk bevlogen routes beperkte of geen groei van het aantal woningen heeft plaatsgevonden. Hierdoor is een groei van het aantal gehinderden en slaapgestoorden voorkomen.

Wisseling gegevens en modellering

Door de verandering van de oorsprong van de gegevens is een trendbreuk opgetreden. Waar in het verleden PBL nog een eigen modellering van geluid uitvoerde, worden de gegevens tegenwoordig verkregen van het RIVM. Daarnaast is de basis van de gegevens voor de beide modellen anders. Dit heeft invloed op de uitkomsten. De berekeningen van 2010 en eerder zijn dan ook niet meer vergelijkbaar met de gegevens van 2012.

Beleidsdoelstellingen Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte

Deze indicator verwijst naar de volgende doelen en nationale belangen:

• Het waarborgen van een leefbare en veilige omgeving waarin unieke natuurlijke en cultuur-historische waarden behouden zijn (leefbaar en veilig)
• Nationaal Belang: verbeteren van de milieukwaliteit (lucht, bodem, water) en bescherming tegen geluidsoverlast en externe veiligheidsrisico's