Verdroogde gebieden in Nederland, 2000

Omvang van het verdrogingsprobleem

In 2000 was een gebied met een omvang van 492.000 ha verdroogd (IPO/RIZA, 2000). Daarvan heeft circa 257.000 ha als hoofdfunctie natuur en 235.000 ha heeft als nevenfunctie natuur (zoals weidevogelgebied of bloemrijke slootkanten). Ten opzichte van de vorige inventarisatie uit 1998 is het areaal verdroogd gebied met 100.000 ha afgenomen. Daarvan was in 2000 circa 15.000 ha (3%) hydrologisch geheel hersteld. Dit areaal blijkt bij nader inzien toch niet te zijn verdroogd of wordt door een functiewijziging niet langer als verdroogd aangemerkt. Tot dusver zijn voor circa 185.000 ha verdrogingsprojecten in uitvoering of al uitgevoerd.

• Herstel van verdroogde gebieden, 2001

Beleid

De verdrogingsdoelstelling voor het jaar 2000 was een afname van het verdroogde areaal met 25% ten opzichte van 1985. Dat wil zeggen dat 25% van het areaal volledig hydrologisch hersteld moet zijn. De omvang van het verdroogde areaal natuur in 1985 is onbekend. In de Evaluatienota Water (V&W, 1994) is gesteld dat het areaal 1985 gelijk is aan het areaal 1994, het eerste jaar van de landsdekkende inventarisatie.Uit de inventarisaties van 1994, 1996 en 1998 bleek dat het verdroogde areaal globaal 600.000 ha bedroeg (IPO/RIZA, 1994, 1996, 1998). Een afname met 25% komt overeen met circa 150.000 ha. In 2010 moet de afname ten opzichte van 1985 40% bedragen (VROM, 1997).

Methodiek

Er zijn altijd grote verschillen in definitie tussen provincies geweest, bij het vaststellen van de omvang van verdroogde gebieden. Dit bleek al bij de eerste landsdekkende inventarisatie, uitgevoerd in 1994 (Beugelink et al., 1995). De ene provincie geeft alleen de verdroogde locaties aan. Andere provincies geven het natuurgebied aan waarbinnen verdroging voorkomt. En weer andere provincies geven ook het (invloeds)gebied buiten het natuurgebied aan, waarbinnen maatregelen moeten worden getroffen om de verdroging in het natuurgebied op te heffen. De verschillen tussen provincies zijn in de loop der tijd minder sterk geworden, maar nog wel steeds aanwezig. De meeste provincies geven nu de begrenzing van het natuurgebied aan, waarbinnen verdroging voorkomt.

Inventarisatie van verdroogde gebieden in 2003

In 2003 zullen IPO en RIZA weer een inventarisatie van verdroogde gebieden uitvoeren; dit wordt waarschijnlijk pas afgerond in 2004. Deze inventarisatie levert een landelijk overzicht op van:

• de verdroogde gebieden (standaardkaart);
• de voortgang van verdrogingsbestrijding (actiekaart);
• de hydrologische effecten van herstel maatregelen (herstelkaart);
• en onder voorbehoud het Optimale, Actuele en Gewenste Grond en Oppervlaktewater Regime (respectievelijk OGOR, AGOR en GGOR) (Peereboom, 2002).

Op grond van die gegevens en inzichten kan een verdrogingsdoelstelling worden geformuleerd, die meetbaar is. Dit sluit aan bij de recent uitgevoerde verkenningen voor de opzet van een landelijk meetnet verdroging (Zuidhoff et al., 2002).

• Gewenst grond- en oppervlaktewaterregime (GGOR): stand van zaken 2001