PCB en PAK in zwevend stof van zout oppervlaktewater, 1989-2003

PCB- en PAK- gehalten in zwevend stof stabiel

Tot tien jaar geleden daalden de gehalten van PCB (polychloorbifenylen) in zwevend stof aanzienlijk. Sindsdien is op de meeste locaties sprake van stabilisatie. In de kustzone vertoont het gehalte een grillig verloop. Eén van de PCB's (PCB 153) komt op twee van de vijf locaties boven de streefwaarde voor.De gehalten aan PAK (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) vertonen geen trend. Eén van deze PAK's (Benzo(a)Pyreen) komt op alle meetlocaties voor in concentraties boven de streefwaarde

Beleid met betrekking tot PCB's en PAK's

Op de Derde Noordzee-ministersconferentie is afgesproken dat de aanvoer van PCB's naar de Noordzee geheel zal worden gestopt en dat maatregelen worden genomen om deze stoffen uit te bannen en te vernietigen in 1995. Voor landen die hierin niet zijn geslaagd, gold als uiterste tijdslimiet 1999.Het Nederlandse beleid is er op gericht de emissies van PAK's en PCB's te verminderen. In Nederland geldt een verbod op de productie en gebruik van PCB's.Op de Vierde Noordzee-ministersconferentie in 1995 in Esbjerg is afgesproken dat de antropogene PAK-emissies naar de Noordzee in het jaar 2000 met de helft gereduceerd moeten zijn, gemeten ten opzichte van 1985.

Relevantie

PCB's zijn giftige stoffen die zeer moeilijk afbreekbaar zijn. PCB's zijn ruim 50 jaar toegepast in industrie en techniek. Ook worden nog steeds transformatoren en condensatoren met PCB's gebruikt. Het overheidsbeleid is erop gericht deze apparaten zo snel mogelijk te verwijderen of te reinigen. PAK's zijn teerachtige stoffen die ontstaan bij onvolledige verbranding van koolstofhoudende stoffen zoals fossiele brandstoffen, hout, tabak en voedsel. De belangrijkste bronnen zijn de industrie, de consumenten (onder andere via open haarden), het verkeer en de landbouw. Er zijn honderden PAK's. De meeste PAK's zijn giftig en kankerverwekkend, al is de kans op kanker door blootstelling aan PAK's klein (roken uitgezonderd). PAK's zijn persistent: ze worden in de natuur slechts langzaam afgebroken.

Methodiek

Aangezien PAK's en PCB's sterk hechten aan zwevend stof, heeft het gehalte van deze stoffen in zwevend stof doorgaans meer betekenis dan de concentratie in water. Het is voor deskundigen op het gebied van water gebruikelijk om voor het bepalen van trends in metingen de mediaan te gebruiken. De mediaan is de waarde waar 50% van de waarnemingen boven ligt; de middelste gemeten waarde - dit is niet de gemiddelde waarde.