Radioactieve stoffen: emissies naar lucht en water door de procesindustrie, 1994-2000

Ontwikkeling emissie van radioactieve stoffen naar water

De emissie van radioactieve stoffen naar water is sinds in de periode 1994-1999 sterk afgenomen en vanaf 2000 zelfs nagenoeg gestopt. De lozingen waren in hoofdzaak afkomstig van twee bedrijven, die met zuren en bij lage temperaturen fosforzuur produceerden uit fosfaaterts. Fosforzuur wordt gebruikt voor het maken van kunstmest. Fosforzuurgips, het afvalproduct van de productie van fosforzuur, bevat grote hoeveelheden polonium, lood en radium. Beide bedrijven loosden dit gips op de Nieuwe Waterweg.De afname van de lozing in de periode 1994-1998 komt onder andere door het gebruik van grondstoffen met een lager gehalte aan natuurlijke radioactieve stoffen. Einde 1999 heeft één van beide fosforzuurproducenten de productie gestaakt en begin 2000 is het tweede bedrijf gestopt. Als gevolg hiervan zijn geen gegevens over 1999 en 2000 beschikbaar. Wel kan worden vastgesteld, dat met de sluiting van beide bedrijven de grootste industriële lozingen van natuurlijke radioactieve stoffen naar water in Nederland zijn beëindigd.

Ontwikkeling emissie van radioactieve stoffen naar lucht

Ook bij de productie van staal en elementair fosfor kunnen radioactieve stoffen vrijkomen. Het gebruik van hoge temperaturen, leidt vooral tot emissie naar lucht van het vluchtige polonium (²¹⁰Po) en in mindere mate van lood (²¹⁰Pb). Door aanpassingen in productieomvang en productieproces kunnen de emissies van jaar tot jaar variëren

Herkomst van radioactieve stoffen

Pas in de jaren tachtig werd beleidsmatig onderkend, dat sommige bedrijven in de procesindustrie radioactieve stoffen lozen. Bij de verwerking van grote hoeveelheden minerale grondstoffen kunnen de van nature aanwezige radioactieve stoffen selectief terechtkomen in het product óf in de rest- en afvalstoffen óf in emissies naar lucht en water. De aard en omvang van deze emissies hangen sterk af van de gebruikte grondstoffen en van de productieprocessen.

Beleid

Sinds halverwege de jaren negentig heeft een aantal bedrijven een Kernenergiewet-vergunning. In deze vergunningen zijn lozingslimieten opgenomen, waaraan de bedrijven zich dienen te houden. De geloosde hoeveelheden worden jaarlijks gerapporteerd aan de rijksoverheid.

Relevantie

De blootstelling van mensen aan straling door lozingen van radioactieve stoffen uit de procesindustrie is minder dan 2% van de gemiddelde stralingsbelasting.