Kaart bodemgebruik van Nederland, 2017

Bodemgebruik in Nederland is vooral groen

Nederland is nog steeds een groen land; meer dan viervijfde van het oppervlak is in gebruik voor recreatie, landbouw, bos en natuur.
Een kleine 15 procent is rode ruimte (infrastructuur, woonterrein, bouwterrein en overig bebouwd terrein). Op de bodemgebruikskaart is een duidelijke clustering te zien van stedelijke gebruiksvormen in het westen van Nederland. In het oosten en zeker het noorden van het land is beduidend minder stedelijke bebouwing aanwezig. Opvallend detail is de stedenrij Bergen op Zoom - Nijmegen langs de overgang van het rivierengebied en de hoge zandgronden in het zuiden. De Veluwe springt in het oog met haar concentratie van recreatie, bos en natuur. De agrarische sector is in Nederland de grootste grondgebruiker; in 2017 is zo'n tweederde van het landoppervlak in gebruik als agrarisch terrein.

Grote verschillen per provincie

Het bodemgebruik verschilt sterk per provincie. De westelijke provincies zijn relatief dicht bebouwd, terwijl de provincies in het noorden meer gekenmerkt worden door uitgestrektheid. De oostelijke en zuidelijke provincies bevatten een mix van stedelijke en landelijke gebieden. De Randstadprovincies Noord-Holland, Zuid-Holland en Utrecht zijn duidelijk gericht op wonen, werken en recreatie. De provincies Groningen, Friesland en Zeeland kenmerken zich door veel landbouw, maar ook Drenthe en Overijssel bestaan uit bijna 70 procent landbouwgrond. Natuurlijk terrein bevindt zich veel in Friesland en Noord-Holland. Dit komt met name door de aanwezigheid van de Waddeneilanden.

Ongeveer één zevende van Nederland is bebouwd terrein

Bebouwd terrein beslaat één zevende van Nederland. Het bodemgebruik voor wonen is nog net geen 7 procent en is sterk geconcentreerd in de Randstad. Dit geldt ook voor de functies bouwterrein (0,7%) en overig bebouwd terrein (4,0%). Deze verschillende soorten landgebruik zijn doorgaans met elkaar verbonden of bevinden zich tenminste in elkaars nabijheid. Uitzondering hierop zijn grote havens zoals de Maasvlakte, het bedrijventerrein Moerdijk en de Eemshaven. Grote werkterreinen zijn verder de Hoogovens bij Beverwijk en DSM bij Geleen.
Infrastructuur beslaat ruim 3 procent van Nederland. Dit onderwerp is vanwege het schaalniveau slecht zichtbaar op de kaart en wordt om deze reden niet getoond.

Toename van ruimtegebruik recreatie, bos, natuur en water

Veel recreatieterreinen (parken, sportterreinen en volkstuinen) bevinden zich in de buurt van de steden. Dat wil niet zeggen dat stedelingen veel vierkante meters recreatieterrein tot hun beschikking hebben. Integendeel, de grotere recreatieterreinen zijn vaker buiten de grote steden te vinden in bosrijke en natuurlijke gebieden.
Nederland bestaat voor 14 procent uit bos en natuurlijk terrein (deze bodemgebruik categorieën zijn exclusief natuurgrasland en natuurlijk water). Voor bos, inclusief natuurgrasland, en natuurlijk terrein inclusief natuurlijk water, benader de indicator het aandeel beschermde natuurgebieden in Nederland van WUR.
Deze gebieden zijn sterk geconcentreerd in het midden, zuiden en oosten van Nederland. Ook langs de kust en op de Waddeneilanden komen veel natuurlijke terreinen voor in de vorm van duinen en strand. Bos is voornamelijk te vinden op de zandgronden in de oostelijke en zuidelijke provincies van ons land.
Nederland bestaat voor ruim 5 procent uit water. De waterrijke gebieden liggen voornamelijk in het westen van het land. Grote watervlakten zoals het IJsselmeer en het Markermeer zijn hierbij buiten beschouwing gelaten.