Milieukosten per milieucompartiment, 1990-2013

U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.

Het grootste deel van de milieukosten wordt besteed aan de milieucompartimenten afval, water en lucht.

Algemene ontwikkelingen

In 2013 bedragen de totale milieukosten ruim 11 miljard euro, en zijn daarmee (in lopende prijzen) bijna drie maal hoger dan in 1990. Een derde van de kostenstijging komt door een toename van de kosten voor het milieucompartiment afval. Dit komt door een toename in de hoeveelheid geproduceerd afval, maar ook door een verschuiving van het storten naar het (duurdere) verbranden en hergebruik van afval. De stijging in de kosten voor het milieucompartimenten lucht en water dragen samen iets meer dan een derde bij aan de totale groei tussen 1990 en 2013. Deze toename is het gevolg van inspanningen bij diverse sectoren om emissies te reduceren.

Bijdragen milieucompartimenten aan milieukosten

Van de totale milieukosten wordt het grootste deel besteed aan de milieucompartimenten afval, water en lucht. De kosten voor het milieucompartiment afval (in 2013 ongeveer 30 procent van de totale milieukosten) betreffen voornamelijk het afvalbeheer (inzameling en verwerking van afval).
De kosten voor het milieucompartiment water nemen in 2013 eveneens ongeveer 30 procent in van de totale milieukosten. Het betreft vooral kosten voor de zuivering van afvalwater. Ruim de helft van deze kosten betreffen maatregelen die worden genomen in de (drink)watervoorziening, riolering en zuivering van afvalwater in openbare rioolwaterzuiveringsinstallaties. Ruim een kwart betreft maatregelen in de industrie en energiesector.
Aan het milieucompartiment lucht is in 2013 ruim 13 procent van de totale milieukosten uitgegeven. Het gaat hier om de kosten van maatregelen om emissies van verzurende stoffen en broeikasgassen terug te dringen. Deze kosten worden voornamelijk gemaakt door de industrie, energiesector en het verkeer en vervoer.

Wat zijn milieukosten?

Milieukosten zijn de jaarlijkse kosten van maatregelen die in het kader van het milieubeheer worden genomen. De milieukosten omvatten onder andere de kapitaallasten van milieu-investeringen (afschrijvingen, renten) en de lopende kosten hiervan (zoals bediening en onderhoud). In de Methodiek Milieukosten (VROM, 1998) is vastgelegd wat tot de milieukosten moet worden gerekend, en hoe deze worden berekend. De kosten van maatregelen die een positief effect op het milieu hebben maar zichzelf binnen drie jaar terugverdienen, worden niet tot de milieukosten gerekend. Ook economische gevolgen van milieumaatregelen, bijvoorbeeld veranderingen in de afzet, behoren niet tot de milieukosten.

Lopende prijzen

Alle bedragen in deze indicator zijn uitgedrukt in lopende prijzen. Dit zijn de bedragen die in de betreffende jaren daadwerkelijk zijn betaald. Voor meer informatie hierover lees de technische toelichting.

Bronnen

Technische toelichting

Naam van het gegeven
Milieukosten per milieucompartiment
Omschrijving
Ontwikkeling van de milieukosten (exclusief bestuurlijke activiteiten en milieuonderzoek) van de milieucompartimenten Water, Lucht, Bodem, Afval, Geluid en Algemeen. Binnen het milieucompartiment Algemeen vallen de milieukosten die betrekking hebben op meer dan één compartiment of die niet aan een compartiment kunnen worden toegerekend.
Verantwoordelijk instituut
Centraal Bureau voor de Statistiek
Berekeningswijze
Informatie over de berekeningswijze geven de korte onderzoeksbeschrijvingen Kosten en financiering van het milieubeheer (CBS, 2006) en de diverse deelonderzoeken hiervan (naar bedrijven in de delfstoffenwinning, industrie en energie- en watersector, de landbouw en het verkeer).
Geografische verdeling
Nederland
Verschijningsfrequentie
1x per 2 jaar in de oneven jaren
Achtergrondliteratuur
Kosten en financiering van het milieubeheer (CBS, 2006)
Opmerking
Bedragen in lopende prijzen
Met ingang van 2014 publiceert het CBS de gegevens over milieukosten, milieu-investeringen, netto milieulasten, milieuheffingen en milieubelastingen in lopende prijzen. Lopende prijzen wil zeggen dat het gaat om bedragen die in de betreffende jaren daadwerkelijk betaald zijn. Met andere woorden, de bedragen zijn steeds weergegeven in het prijsniveau van het betreffende jaar, oftewel de bedragen zijn niet gecorrigeerd voor prijspeilontwikkelingen. Toelichting prijspeilontwikkelingen
Diverse oorzaken dragen bij aan de ontwikkeling van het prijspeil. Zo treden er jaarlijks veranderingen op in het prijspeil door inflatie, tariefontwikkelingen en diverse andere prijsontwikkelingen die kunnen gelden voor bepaalde goederen, investeringsgoederen, belasting- en subsidieregelingen en bepaalde economische sectoren.
1. In het onderzoek Consumentenprijsindex (CPI) berekent het CBS de inflatie. Dit gebeurt op basis van de prijsontwikkeling in een selectie van consumptiegoederen in de winkel (het zogenaamde "boodschappenmandje").
2. Een voorbeeld van de invloed van tariefontwikkelingen op het prijspeil vinden we bij de (milieu)belastingen. Hier spelen de wijzigingen in de belastingtarieven een belangrijkere rol in de prijsontwikkeling dan de inflatie.
3. Een voorbeeld van een specifieke prijsontwikkeling bij bepaalde goederen vinden we bij computers. De prijsontwikkeling van computers in de afgelopen 25 jaar verloopt totaal anders dan de inflatie in die periode, gemeten volgens het CPI. Dit komt doordat computers begin jaren 90 nog schaars beschikbaar waren en nu inmiddels gemeengoed zijn geworden.Wat laten de grafieken zien en wat niet?
Omdat de bedragen uitgedrukt zijn in lopende prijzen geven de grafieken in deze indicator niet meer dan alleen de waarde ontwikkeling weer. Anders gezegd, ze tonen alleen de ontwikkeling van de bedragen zoals die in de betreffende jaren zijn betaald.
De bedragen voor de diverse jaren zijn hierdoor beperkt met elkaar vergelijkbaar. Om een reële ontwikkeling te laten zien moeten de bedragen worden gecorrigeerd naar hetzelfde prijspeil. In een aantal indicatoren over milieukosten, milieu-investeringen, netto milieulasten, milieuheffingen en milieubelastingen heeft het CBS de laatste twee jaar een prijspeil correctie uitgevoerd op basis van de CPI. Vanaf 2014 voert het CBS deze correctie niet langer meer uit. Reden hiervoor is dat het vergelijkbaar maken van bedragen door ze alleen te corrigeren op basis van de CPI niet geheel juist of onvolledig is. Met behulp van de CPI worden bedragen immers alleen gecorrigeerd voor inflatie. In de praktijk wordt de prijsontwikkeling ook bepaald door een aantal andere factoren die los staan van de inflatie (zie hierboven). Prijspeil gecorrigeerde bedragen vragen nader onderzoek
Het maken van een goede en reële prijscorrectie waarmee de bedragen voor de verschillende jaren op hetzelfde prijspeil worden gebracht vraagt aanvullend onderzoek. In een dergelijk onderzoek zou aansluiting gemaakt kunnen worden met de waarde, prijs en volume ontwikkeling in de Nationale Rekeningen van het CBS. Er moeten daarbij correcties uitgevoerd worden op de lopende prijzen van zowel goederengroepen, investeringen, belastingen, subsidies en sectoren.
Het CBS publiceert reeds enkele decennia cijfers over milieukosten, milieu-investeringen, netto milieulasten milieuheffingen en milieubelastingen in alleen lopende prijzen. Het berekenen van gecorrigeerde bedragen op basis van een bepaald prijspeil valt nu buiten de scope van het werk van het CBS aan de betreffende indicatoren voor het Compendium voor de Leefomgeving. Indien u voor onderzoek dergelijke gegevens toch nodig hebt, dan kunt u bij het CBS vragen naar de mogelijkheden.
Betrouwbaarheidscodering
Schatting, gebaseerd op een groot aantal (accurate) metingen; de representativiteit is grotendeels gewaarborgd.

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
14
Bekijk meer Bekijk minder
versie‎
09
versie‎
08
versie‎
07
versie‎
06
versie‎
05
versie‎
04
versie‎
03

Referentie van deze webpagina

CLO (2017). Milieukosten per milieucompartiment, 1990-2013 (indicator 0422, versie 12, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.