Ammoniakemissie uit stallen in zones rond kwetsbare natuurgebieden, 2000 - 2008
In beschermingzones rond kwetsbare Natura 2000-gebieden en gebieden van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) is het aantal agrarische bedrijven sinds 2000 afgenomen. Ook de stikstof die deze bedrijven gezamenlijk emitteren liet tot 2005 een dalende trend zien. Deze afname in de randzones gaat sneller terug dan buiten deze zones. Sinds 2005 is de emissie echter niet meer verder gedaald. Tussen 2007 en 2008 steeg de emissie zelfs weer binnen en buiten de beschermingszones.
Aantal agrarische bedrijven rond kwetsbare natuurgebieden afgenomen
Sinds 2000 neemt het aantal intensieve veehouderijbedrijven in zones rond kwetsbare natuurgebieden af. Tot 2005 nam ook de ammoniak die deze bedrijven uitstoten af. Deze afname verliep in de zones sneller dan daarbuiten. Ook buiten de zones rond kwetsbare natuur neemt het aantal van deze bedrijven af, maar hier is de afname kleiner. Sinds 2005 is de emissie niet verder gedaald. Tussen 2007 en 2008 is de emissie weer toegenomen in zowel de beschermingszones als daarbuiten.
Ruimtelijk beleid rond natuurgebieden beïnvloedt ammoniakemissies
Het ruimtelijk beleid voor de natuurgebieden in de Ecologische Hoofdstructuur is gericht op het 'behoud, herstel en de ontwikkeling van de wezenlijke kenmerken en waarden van een gebied'. Deze wezenlijke kenmerken en waarden zijn de actuele en potentiële waarden, gebaseerd op de natuurdoelen voor het gebied. In of in de nabijheid van beschermde natuurgebieden geldt het 'nee, tenzij'-regime. Nieuwe plannen, projecten of handelingen zijn niet toegestaan als zij de wezenlijke kenmerken of waarden van het gebied aantasten, tenzij er geen reële alternatieven zijn én er sprake is van redenen van groot openbaar belang. Door ammoniakemissie buiten natuurgebieden deponeert een teveel aan stikstof op de natuur en staan natuurdoelen onder druk, zie:
Ter voorkoming van negatieve ontwikkelingen worden in aanvulling op het generieke stikstofemissiebeleid de meest kwetsbare natuurgebieden door middel van zonering extra beschermd. Daarbij is groei van ammoniakemissie door intensieve veehouderij rond gevoelige natuur aan extra regels gebonden. Door deze regels is de ammoniakemissie rond natuurgebieden sterker afgenomen dan daarbuiten. De laatste jaren is aan de emissiedaling een einde gekomen.
Relevante doelstellingen Nota Ruimte
Uitvoeringsdoelstellingen:
- Instandhouding en ontwikkeling EHS, VHR en NB-wet gebieden.
Operationele doelstellingen:
- borging en ontwikkeling van natuurwaarden.
Algemene doelstellingen:
- Vitaal platteland; borging en ontwikkeling van belangrijke (inter)nationale ruimtelijke waarden water en groene ruimte.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Ammoniakemissie in zones rond kwetsbare natuurgebieden
- Omschrijving
- Definitie indicator: Ontwikkeling ammoniakemmissies door intensieve veehouderij in respectievelijk 500 en 250 meter brede beschermingszones rond kwetsbare natuurgebieden van de Vogel- en Habitat Richtlijngebieden (VHR) en Ecologische Hoofdstructuur (EHS).
- Verantwoordelijk instituut
- Planbureau voor de Leefomgeving (PBL)
- Berekeningswijze
- De zones rond Natura 2000 en kwetsbare EHS-gebieden zijn afgeleid uit de voorlopige zoneringskaart van het IPO. Deze zones zijn 500 of 250 m breed. Voor deze zones zijn aantallen agrarische bedrijven afgeleid uit GIAB-bestand van Alterra. Tevens is berekend hoe groot de totale emissie van ammoniak in die zones is. De NH3-emissie is berekend op basis van informatie over emissie per diercategorie volgens het CBS/RAV, geldig voor het desbetreffende jaar en de emissie voor het stalsysteem met de meeste emissie. Emissies voor 2000, 2002 en 2004, eerder berekend met excretie- en emissiefactoren zoals gebruikt in INITIATOR2 (De Vries et al., in prep), zijn teruggeschaald op basis van de verhouding tussen beide berekeningsmethoden toegepast op gegevens uit 2005. De IPO-zoneringskaart heeft geen wettelijke of bestuurlijke status. Provincies dienen voor de Wet Ammoniak en Veehouderij een verdere invulling te geven aan de zones. Wanneer vastgestelde provinciale kaarten van kwetsbare natuur en zones daaromheen beschikbaar komen, moet herberekening van de indicator plaatsvinden.
- Basistabel
- -
- Geografische verdeling
- -
- Verschijningsfrequentie
- -
- Achtergrondliteratuur
- Vries, de W, et al. (in prep.) Ontwikkeling van een DSS integrale milieukwaliteit. Beschrijving van het modelinstrumentarium en de modules rond excreties, emissies en uit- en afspoeling van stoffen binnen DSS integrale milieukwaliteit. Alterra-rapport. Alterra. Wageningen.
- Betrouwbaarheidscodering
- -
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2010). Ammoniakemissie uit stallen in zones rond kwetsbare natuurgebieden, 2000 - 2008 (indicator 2049, versie 03, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
