Nederlandse consumptie van vis (totaal) en duurzaam gevangen vis, 2003 - 2007

De visconsumptie stijgt

De visverkoop via supermarkten en viswinkels is geleidelijk gestegen van ruim 36.000 ton in 1996 naar ruim 55.000 ton per jaar in 2007(GfK / Nederlands Visbureau, 2009). Als de visconsumptie in de horeca wordt meegerekend is de consumptie naar schatting nog zo'n 30% hoger en komt uit op ruim 4 kg per persoon per jaar. Dat is zowel wild gevangen vis als gekweekte vis. De Nederlandse consumptie is lager dan die in veel andere Europese landen.

Stimulering van duurzame visvangst

Aan de moderne visserij kleeft een aantal bezwaren, zoals overbevissing, bijvangsten en schade aan de natuur. De rijksoverheid heeft daarom verduurzaming van de vis- en visserijsector als doel gesteld. Dit doel is uitgewerkt in het Beleidsprogramma Biodiversiteit 2008-2011 (LNV, OS en VROM, 2008) en het Uitvoeringsprogramma Biodiversiteit (LNV, 2009). Ook de Nederlandse supermarkten stimuleren de vraag naar duurzame vis. Daarnaast geven enkele natuurorganisaties voor de consument de 'VISwijzer' uit, waarin per vissoort een duurzaamheidsadvies wordt gegeven.

Ook de consumptie van duurzaam gevangen vis neemt toe

De consumptie van duurzaam gevangen vis - dat wil zeggen vis voorzien van een keurmerk dat de duurzaamheid waarborgt - is nog relatief laag, maar snel stijgende (lijn 'MSC' in de grafiek): van 1.900 ton in 2006-'07 naar 2.500 ton in 2007-'08 (4,5%). Dit betreft uitsluitend wild gevangen vis. Wereldwijd was het aandeel MSC-vis begin 2009 ongeveer 10% (MSC, 2009). Voor kweekvis is certificering in ontwikkeling, maar over de Nederlandse consumptie daarvan zijn nog geen gegevens.

Certificering van wildgevangen vis

Het belangrijkste keurmerk voor wildgevangen vis is momenteel MSC. Dit keurmerk is in 1999 ingesteld door de Marine Stewardship Council, een internationale organisatie voor het stimuleren van een meer duurzame visserij. Het keurmerk wordt onafhankelijk gecontroleerd, voldoet aan de richtlijnen van de FAO en geldt internationaal als dé standaard voor duurzame visserij. Daarbij wordt beoordeeld of de visserij niet bijdraagt aan overbevissing, of de negatieve invloed op het ecosysteem binnen acceptabele grenzen blijft en of er een duurzaam visserijbeheer gevoerd wordt. In Nederland heeft de haringvisserij al een certificaat, voor de makreelvisserij en voor sommige delen van de schol- en tongvisserij (met staand want) is het in aanvraag.

Viskweek

De fysieke grenzen aan de mondiale visvangst stimuleren de groei van de viskweek ofwel aquacultuur. Deze kan in principe een oplossing bieden voor een deel van de problemen met de wilde visvangst, maar kan zelf ook problemen voor natuur en milieu veroorzaken (PBL, 2008, 2009). Dat zijn o.a. gebruik van wilde vis voor de productie van visvoer, vestiging van kwekerijen in ecologisch waardevolle gebieden, watervervuiling en kruising van ontsnapte kweekvis met wilde vis. Ook voor kweekvis zijn er duurzaamheidscertificaten in ontwikkeling.