Stiltegebieden in Nederland, 2002

Hoeveel gebieden in Nederland zijn aangewezen als stiltegebied?

In totaal is in 2002 zo'n 650.000 hectare aan stiltegebied aangewezen waarvan ruim 200.000 hectare in de Waddenzee en 150.000 hectare in de Zeeuwse wateren (Schotten et al, 2003). Stiltegebieden worden door de provincies vastgelegd in het provinciaal milieubeleidsplan. Tot de gebieden behoren ten minste:

• de gebieden die krachtens de Natuurbeschermingswet zijn aangewezen als beschermd natuurmonument of als staatsnatuurmonument, en
• de gebieden die zijn aangewezen ter uitvoering van de Overeenkomst inzake watergebieden van internationale betekenis, in het bijzonder als verblijfplaats voor watervogels (Conventie van Ramsar (1971), Trb. 1975, 84).

Er kunnen bij het aanwijzen echter uitzonderingen worden gemaakt. Dit is bijvoorbeeld het geval voor bepaalde delen van de Waddenzee. Het areaal stiltegebied dat op de uitzonderingslijst staat is ruim 70.000 ha.

Verandering ten opzichte van 1994

In 1994 was het aanwijzen van stiltegebieden in een aantal provincies nog niet afgerond en hadden een groot aantal stiltegebieden de status van potentieel of toekomstig stiltegebied. In 2002 zijn de stiltegebieden wel definitief vastgesteld. In 1994 (Schotten, 1994) was ruim 390.000 hectare aan stiltegebied aangewezen en circa 100.000 hectare had de status van potentieel of toekomstig stiltegebied. Op dit moment is slechts één gebied, van beperkte omvang, aangewezen als toekomstig stiltegebied.

Het areaal stiltegebied dat op de uitzonderingslijst is geplaatst, is vrijwel gelijk gebleven.

Wat zijn stiltegebieden?

Het begrip stiltegebied vindt zijn oorsprong in de Wet geluidhinder (Staatsblad, 1979). Stiltegebieden waren daarin gedefinieerd als gebieden waarin de geluidbelasting door toedoen van menselijke activiteiten zo laag is, dat de in dat gebied heersende natuurlijke geluiden niet of nauwelijks worden gestoord.

In 1993 is het artikel over stiltegebieden in de Wet geluidhinder komen te vervallen en het wettelijk kader overgenomen in de Wet milieubeheer. Volgens artikel 4.9 van de Wet milieubeheer (zie referenties) dienen de provincies eenmaal per vier jaar een provinciaal milieubeleidsplan vast te stellen. Daarin wijzen zij gebieden aan waarin voor het behoud van de kwaliteit van het milieu of aspecten daarvan bijzondere bescherming nodig is; de milieubeschermingsgebieden. In het geval van stiltegebieden gaat het dan om het aspect stilte. Daarnaast dienen de provinciale staten een provinciale milieuverordening vast te stellen, waarin regels zijn opgenomen die geluidhinder in stiltegebieden voorkomen of beperken (artikel 1.2).

In 2002 is circa 1 miljoen hectare van Nederland aangewezen als Milieubeschermingsgebied.

• Milieubeschermingsgebieden, 2002