Broedvogels, dagvlinders en zandhagedissen in de duinen
U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link bekijken.
Veel kenmerkende broedvogels en dagvlinders van de duinen zijn minder talrijk dan in 1950. De zandhagedis gaat de laatste jaren juist vooruit.
Ontwikkeling broedvogels
Veel vogelsoorten, waaronder vooral soorten van open duinen, zijn in 1990 schaarser dan in 1950. Enkele vogelsoorten komen in 1990 wèl meer voor dan in 1950, zoals de blauwe kiekendief. Na 1990 verandert de vogelstand verder, onder meer door de toenemende verstruiking van de duinen en het verschijnen van de Havik en milieu-invloeden, 1990-2013. Met name middelgrote vogels zoals de groene specht gaan achteruit door predatie door de havik.
Ontwikkeling dagvlinders
Veel dagvlinders komen in 1992 minder voor dan in 1950 en een aantal soorten gaat ook na 1992 nog achteruit. De meeste dagvlinders komen vooral in de droge duinen voor; Grote parelmoervlinder en verdroging duinen, 1995-2011 van vochtige duinvalleien zijn al lang geleden vrijwel verdwenen. In de droge duinen verdwijnen de voor vlinders belangrijke Areaal halfnatuurlijk grasland door de vergrassing en verstruiking.
Ontwikkeling reptielen
De zandhagedis is de enige reptielensoort in grote delen van de duinen. Alleen hier en daar komen ook levendbarende hagedissen en hazelwormen voor. De zandhagedis neemt toe sinds 1994. Deze soort tolereert enige mate van verstruiking goed en verdwijnt pas bij verder gaande vergrassing en verstruiking. De warme zomers van de laatste jaren zijn gunstig voor deze soort.
Bronnen
- Dijk, A.J. van, M.J.T. van der Weide, S. Deuzeman, L. Dijksen, D. Zoetebier en C. Plate (2002). Kolonievogels en zeldzame broedvogels in Nederland in 2000 en 2001. SOVON-monitoringrapport 2002/03. SOVON Vogelonderzoek Nederland. Beek-Ubbergen.
- Dijk, A.J. van, F. Hustings, D. Zoetebier en C. Plate (2003). Broedvogel Monitoring Project. Jaarverslag 2000-2001. SOVON-monitoringrapport 2003/01. SOVON Vogelonderzoek Nederland. Beek-Ubbergen.
- Sierdsema, H. en D. Bonte (2002). Duinstruwelen en samenstelling broedvogelbevolking: meer vogels, minder kwaliteit. De Levende Natuur, 103 (3):89-93.
- Swaay, C. van, D. Groenendijk en R. Ketelaar (2003). Dagvlinders en libellen onder de meetlat: jaarverslag 2002. Rapport VS2003.005 De Vlinderstichting. Wageningen.
- Zuiderwijk, A. (red.) (2003). Het meetnet reptielen in 2002. Nieuwsbrief Meetnet Reptielen nr.26. RAVON Werkgroep monitoring. Amsterdam.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- -
- Omschrijving
- -
- Verantwoordelijk instituut
- -
- Berekeningswijze
- -
- Basistabel
- -
- Geografische verdeling
- -
- Verschijningsfrequentie
- -
- Opmerking
- De Soortgroep Trend Index (STI) betreft de gemiddelde index (indexwaarde 1950 = 100 voor elke soort) van broedvogels en dagvlinders die ofwel op de Rode Lijsten voorkomen ofwel kenmerkend zijn voor de duinen. Tussen haakjes is per soort de trend weergegeven sinds 1990 (broedvogels), sinds 1992 (dagvlinders) of sinds 1994 (zandhagedis). Broedvogels: baardman (afname), blauwe kiekendief (afname), boomleeuwerik (toename), boomvalk (min of meer stabiel), dodaars (stabiel), gekraagde roodstaart (afname), grasmus (toename), grauwe klauwier (verdwenen), griel (verdwenen), groene specht (afname), grutto (verdwenen), kleine karekiet (stabiel), nachtegaal (toename), nachtzwaluw (verdwenen), paapje (afname), rietzanger (toename), roodborsttapuit (toename), slobeend (stabiel), snor (onduidelijk), sprinkhaanzanger (toename), tapuit (afname), torenvalk (afname), tureluur (stabiel), veldleeuwerik (afname), wulp (afname) en zomertortel (afname).Dagvlinders: aardbeivlinder (afname), argusvlinder (toename), bruin blauwtje (min of meer stabiel), bruin zandoogje (stabiel), duingentiaanblauwtje (verdwenen), duinparelmoervlinder (afname), groot dikkopje (afname), heideblauwtje (verdwenen), heivlinder (min of meer stabiel), hooibeestje (toename), icarusblauwtje (toename), kleine vuurvlinder (toename), kommavlinder (afname), kleine parelmoervlinder (afname), grote parelmoervlinder (afname), koevinkje (toename), oranjetipje (toename) en zwartsprietdikkopje (afname).Reptielen: zandhagedis (toename). De gegevens zijn ontleend aan de landelijke meetnetten van broedvogels, dagvlinders en reptielen van het Netwerk Ecologische Monitoring.
- Betrouwbaarheidscodering
- -
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2003). Broedvogels, dagvlinders en zandhagedissen in de duinen (indicator 1123, versie 03, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
