Bestrijdingsmiddelen in de bodem
U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.
| Stofnaam1) | β-HCH | γ-HCH2) | HCB | β-hepta-chloor-epoxide2) | Aldrin2) | Endrin2) | Dieldrin3) | α-endo-sulfan2) | Som DDT |
| Verbodsjaar4) | 1999 | 1999 | 1973 | 1978 | 1982 | 1988 | 1980 | 1990 | 1973 |
| Streefwaarden5) (μg/kg) | 9 | 0,05 | 2,5 | 0,0002 | 0,06 | 0,04 | 0,5 | 0,01 | 10 |
| Categorie | % waarnemingen boven de streefwaarde | ||||||||
| Melkveehouderij-zand | 0 | 64 | 15 | 11 | 0 | 0 | 52 | 0 | 55 |
| Intensieve veehouderij- | 66 | 60 | 16 | 55 | 4 | 4 | 38 | 1 | 35 |
| zand | |||||||||
| Bos-strooisel | 15 | 100 | 0 | 90 | 0 | 0 | 100 | 0 | 10 |
| Bos-zand | 10 | 20 | 5 | 15 | 0 | 0 | 60 | 0 | 5 |
| Akkerbouw-zand | 1 | 96 | 90 | 16 | 1 | 28 | 100 | 0 | 81 |
| Melkveehouderij-veen | 0 | 46 | 0 | 26 | 0 | 1 | 68 | 0 | 6 |
| Akkerbouw-zeeklei | 0 | 25 | 68 | 13 | 3 | 0 | 45 | 0 | 69 |
| Melkveehouderij- | 0 | 66 | 10 | 0 | 0 | 1 | 6 | 0 | 43 |
| rivierklei | |||||||||
| Melkveehouderij-zeeklei | 0 | 21 | 30 | 10 | 0 | 0 | 21 | 0 | 29 |
| Groenteteelt | 0 | 20 | 53 | 3 | 8 | 0 | 50 | 30 | 70 |
| Bollen | 0 | 46 | 100 | 29 | 36 | 0 | 100 | 0 | 17 |
| Bron: Groot et al. (1998). | RIVM/MC/okt02 | ||||||||
| 1) De stoffen α-HCH, δ-HCH en heptachloor zijn tevens geanalyseerd, maar werden nauwelijks meer aangetroffen. 2) Streefwaarde (SW) ligt ver beneden detectielimiet, percentage overschrijdingen ligt mogelijk hoger dan aangegeven. 3) Streefwaarde (SW) ligt rond detectielimiet, percentage overschrijdingen ligt mogelijk hoger dan aangegeven. 4) Het jaar waarin de stof in Nederland werd verboden. 5) De streefwaarde is afhankelijk van het organische stofgehalte van een bodem. Weergegeven is de streefwaarde voor een standaardbodem (10% organische stof). | |||||||||
Ontwikkeling
De gehalten van een aantal inmiddels verboden persistente (langzaam afbreekbare) bestrijdingsmiddelen in de bodem liggen in een groot deel van Nederland boven de streefwaarde. Dit geldt vooral voor Drins, DDT, HCB, γ-HCH en β-hepta-chloor-epoxide. De hoge gehalten zijn een erfenis uit het verleden toen de betreffende middelen nog gebruikt mochten worden. Hoewel de middelen nu niet meer gebruikt mogen worden zullen de gehalten in de bodem slechts langzaam afnemen omdat ze in de bodem slecht afbreekbaar zijn. Ook is het mogelijk dat een aantal middelen nog steeds via atmosferische depositie wordt aangevoerd, omdat sommige middelen elders in Europa nog wel zijn toegelaten. Opvallend is dat de streefwaarde voor bestrijdingsmiddelen ook in bossen op grote schaal wordt overschreden.
Beleid
Het beleid is er op gericht om op lange termijn het niveau van de streefwaarde te bereiken. De genoemde persistente, langzaam afbreekbare, middelen zijn inmiddels verboden en vervangen door middelen die sneller worden omgezet.
Relevantie
Hoge gehalten aan bestrijdingsmiddelen in de bodem van het landelijk gebied hebben een negatieve invloed op bodemecosystemen. Bestrijdingsmiddelen kunnen ook uitspoelen naar grond- en oppervlaktewater en zodoende de drinkwaterkwaliteit en oppervlaktewaterecosystemen bedreigen. Persistente bestrijdingsmiddelen zijn stoffen die heel langzaam worden afgebroken in het milieu en vaak nog na decennia worden aangetroffen. Het gaat hier om organische chloorverbindingen zoals bijvoorbeeld drins (aldrin, dieldrin, endrin) en DDT.
Methodiek
De gegevens zijn verzameld in het Landelijk Meetnet Bodemkwaliteit in de periode 1993-1997 en zullen geactualiseerd worden zodra de tweede meetronde is afgerond (2004). De gehalten veranderen slechts langzaam zodat het gepresenteerde beeld nog actueel is.
Bronnen
- Groot, M.S.M., J.J.B. Bronswijk, et al. (1998). Landelijk Meetnet Bodemkwaliteit; Resultaten 1995. RIVM (rapportnr. 714 801 024), Bilthoven.
- Landelijk meetnet bodemkwaliteit
Relevante informatie
- Meer informatie over bodemverontreiniging is te vinden op de site van het Ministerie van VROM.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- -
- Omschrijving
- -
- Verantwoordelijk instituut
- -
- Berekeningswijze
- -
- Basistabel
- -
- Geografische verdeling
- -
- Verschijningsfrequentie
- -
- Betrouwbaarheidscodering
- -
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2002). Bestrijdingsmiddelen in de bodem (indicator 0264, versie 03, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.