Bodemkwaliteit en bodemverontreiniging: beleid

Beleid internationaal

De Europese Commissie heeft een strategie voor 'bodembescherming' ontwikkeld. Hieronder vallen bodemverontreiniging en -verzuring en aantasting van de bodem door luchtvervuiling (depositie). Het verlies aan bodem als hulpbron (door erosie, massaverplaatsingen, overstroming, verzilting en verharding) is op Europees niveau ook een belangrijk onderwerp. Op Europees niveau wordt aandacht besteed aan de lokale en diffuse bodemverontreiniging en de voortgang van de bodemsanering door het European Environment Agency (EEA).

Beleid bodemsanering Nederland

In de Interimwet Bodemsanering uit 1983 was het uitgangspunt om het probleem van de historische bodemverontreiniging door stortlocaties in een beperkte periode (van circa tien jaar) op te lossen. Gaandeweg bleek het probleem groter en financieel omvangrijker dan was gedacht, doordat ook binnensteden en voormalige en bestaande bedrijfsterreinen verontreinigd bleken te zijn. Gezien dit nieuwe perspectief, de druk op de beschikbare ruimte in Nederland en het probleem van de voortgaande verspreiding van stoffen uit de verontreinigde locaties is een nieuw beleid opgezet (BEVER: beleidsvernieuwing bodemsanering). Dit is er op gericht om gebruikmakend van de opgedane ervaring een versnelde kosteneffectieve en functiegerichte aanpak te realiseren met medefinanciering van belanghebbenden.

Uitgangspunten beleid

In het 3^e en 4^e Nationaal Milieubeleidsplan (VROM, 1997 en 2001) heeft de overheid de volgende uitgangspunten voor de aanpak van bodemverontreiniging geformuleerd:

• De omvang van alle bodemverontreiniging moet landsdekkend in beeld worden gebracht voor 2005.
• In 2023 moet de historische ernstige verontreiniging gesaneerd zijn, dan wel beheersbaar gemaakt.
• Nieuwe bodemverontreiniging, dat wil zeggen grotendeels ontstaan na 1987, moet terstond ongedaan worden gemaakt.

Kosten Bodemsanering

Er is berekend dat het overheidsbudget (Wet bodembescherming, Investeringsregeling stedelijke vernieuwing) slechts één kwart van de kosten van de totale bodemsaneringsoperatie kan dekken. Het overige driekwart van de kosten moet door de markt worden opgebracht. De overheidsgelden zouden in totaal viermaal zoveel gelden moeten genereren, de zogenaamde multiplier van vier. De sanering van bodemverontreiniging die grotendeels (meer dan 20%) na 1975 is ontstaan moet door de vervuiler worden betaald. De functiegerichte aanpak van BEVER wordt mogelijk gemaakt door een nieuwe formulering van de saneringsdoelstellingen en de normering van bodemgebruikswaarden. Ook is een deel van het overheidsbudget voor bodemsanering nu direct gekoppeld aan het budget voor stadsvernieuwing (via ISV).