Aantal verkeersdoden en ernstige verkeersgewonden, 2000-2022
In 2022 kwamen in Nederland 745 mensen om bij een verkeersongeval, een toename van 28 procent ten opzichte van 2021. Vergeleken met 2000 was het aantal verkeersdoden in 2022 echter 36 procent lager. De grootste daling vond plaats tot en met 2014, toen het aantal verkeersdoden bijna halveerde tot 570. De meeste verkeersslachtoffers in 2022 waren fietsers (290: 39 procent) en inzittenden van een personenauto (221: 30 procent).
Daling aantal verkeersdoden en toename aandeel kwetsbare verkeersdeelnemers sinds 2000
Het aantal verkeersdoden in Nederland daalde tussen 2000 (1166 doden) en 2022 (745 doden) met 36 procent, ondanks de bevolkingsgroei. In 2022 vielen er 745 doden in het verkeer, wat een stijging van 28 procent betekent ten opzichte van 2021. Tot 2013 nam het aantal verkeersdoden geleidelijk af, maar tussen 2013 en 2018 was er een stijging te zien. Vanaf 2018 tot en met 2021 was er een dalende trend, waarna in 2022 het aantal verkeersdoden weer steeg tot het hoogste niveau sinds 2009.
Fietsers en inzittenden van auto's grootste groep verkeersslachtoffers
In 2022 waren de meeste verkeersslachtoffers fietsers (290: 39 procent) en inzittenden van een personenauto (221: 30 procent). Volgens het CBS reden van de fietsverkeersdoden er minstens 119 (41 procent) op een elektrische fiets. Verder kwamen er 45 motorrijders, 51 bromfietsers, 58 voetgangers en 40 bestuurders van een gemotoriseerd invalidenvoertuig om het leven. In vergelijking met 2021 steeg het aantal dodelijke slachtoffers onder fietsers met 83 en onder inzittenden van een personenauto met 46 (CBS, 2023).
Overlijdensrisico
Het overlijdensrisico (aantal verkeersdoden per afgelegde afstand) verschilt aanzienlijk tussen vervoerswijzen. Voor fietsers was het risico in 2022 met 15,6 verkeersdoden per miljard kilometer het hoogst, tien keer hoger dan dat van auto-inzittenden en 40 procent hoger dan dat van voetgangers. Ten opzichte van 2021 steeg het overlijdensrisico voor alle drie de vervoerswijzen, met fietsers als grootste stijger (+37 procent) (KiM, 2023).
In 2022 was 43 procent van de verkeersdoden 70 jaar of ouder. Bij fietsdoden was 62 procent 70-plus, terwijl dit voor auto-inzittenden 24 procent was. Binnen de groep fietsers was het overlijdensrisico voor 70-plussers het hoogst, bijna vijf keer zo hoog als het gemiddelde over alle leeftijden. De groep 50-59-jarigen zag de sterkste relatieve stijging in overlijdensrisico sinds 2012, met in 2022 bijna een verdubbeling (+94 procent) (KiM, 2023).
Aantal ernstig gewonden in het verkeer sinds 2000 toegenomen
Nederland streeft naar een slachtoffervrij verkeer in 2050. Medio 2021 werd een motie aangenomen om een tussendoelstelling van een halvering in 2030 van het aantal verkeersslachtoffers ten opzichte van 2018 te hanteren (in 2018 waren er 6.800 ernstig verkeersgewonden). Het aantal ernstige verkeersgewonden nam tussen 2000 en 2023 met 63 procent toe tot 8.300. Aanvankelijk daalde het aantal ernstige verkeersgewonden tot 4.500 in 2006, maar nam daarna sterk toe.
SWOV schat het aantal ernstig verkeersgewonden door gegevens van verschillende bronnen te combineren. Vanaf het jaar 2010 is de kwaliteit van de data echter sterk verminderd: nog wel voldoende om het totaal aantal ernstig verkeersgewonden en de betrokkenheid van gemotoriseerd verkeer vast te stellen, maar onvoldoende om betrouwbare uitspraken te doen over de ontwikkeling naar bepaalde kenmerken, zoals typen verkeersdeelnemers of leeftijdsgroepen.
Verkeersveiligheid ten opzichte van andere EU-landen
In het kader van de Road Safety Performance Index (prestatie-index voor verkeersveiligheid, PIN) vergelijkt de European Transport Safety Council de verkeersveiligheid in verschillende EU-landen op basis van het aantal verkeersdoden per aantal inwoners. Op basis van EU28 en EU27 + UK na Brexit, stond Nederland tussen 2000 en 2011 tussen de tweede en vierde plek. Sindsdien staat Nederland echter vaak lager in de ranglijst, en in 2022 stond Nederland op de 12e plaats.
Bronnen
- CBS (2024). Verkeersdoden, 2023. Den Haag/ Heerlen. Centraal Bureau voor de Statistiek.
- Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (2023). Mobiliteitsbeeld 2023. Den Haag.
- SWOV Verkeersdoden in Nederland
- SWOV Ernstig verkeersgewonden in Nederland
- European Transport Safety Council, Road Safety Performance Index.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
Aantal verkeersdoden en ernstig verkeersgewonden
- Omschrijving
Aantal verkeersslachtoffers in relatie tot o.a. vervoermiddel en leeftijd.
- Verantwoordelijk instituut
Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM), auteur: Mathijs de Haas
- Berekeningswijze
Een verkeersdode is een weggebruiker die is overleden ten gevolge van een plotseling optredende gebeurtenis op de openbare weg op Nederlands grondgebied, verband houdend met het verkeer en waarbij ten minste één rijdend voertuig betrokken was. Het slachtoffer is binnen 30 dagen na het ongeluk overleden.
Een overledene wordt niet als verkeersdode geteld wanneer:
- Het ongeval zich voordoet op een plaats die niet opengesteld is voor openbaar rijverkeer en ander verkeer;
- Het ongeval zich voordoet op een gedeelte van een trein- of trambaan die geen deel uitmaakt van de openbare weg en uitsluitend gebruikt kan worden door een trein of een tram;
- Het slachtoffer 30 dagen of meer na het ongeval overlijdt;
- De overledene al als slachtoffer van moord of van zelfdoding is geteld.
Voor de vaststelling van het aantal dodelijke verkeersslachtoffers in Nederland zijn gegevens uit drie bronnen gecombineerd: gegevens uit doodsoorzaakformulieren die zijn ingevuld door een arts, uit dossiers van arrondissementsparketten en uit ongevalsrapporten die door de politie zijn opgemaakt. Door deze bronnen te koppelen en te integreren, kunnen eventueel ontbrekende gegevens in de afzonderlijke bestanden worden aangevuld. De resultaten van deze integratieve benadering van het aantal verkeersdoden zijn beschikbaar vanaf het kalenderjaar 1996.
Een ernstig verkeersgewonde is in Nederland gedefinieerd als een slachtoffer dat als gevolg van een verkeersongeval is opgenomen in het ziekenhuis met ernstig letsel (MAIS3+) en niet binnen dertig dagen is overleden. SWOV schat het aantal ernstig verkeersgewonden door gegevens van het Bestand geRegistreerde Ongevallen in Nederland (BRON) en de Landelijke Basisregistratie Ziekenhuiszorg (LBZ) te koppelen en te schatten hoeveel ernstig verkeersgewonden in beide bestanden ontbreken of niet als zodanig te herkennen zijn.
- Basistabel
CBS, SWOV, ETSC PIN
- Geografische verdeling
Nederland
- Verschijningsfrequentie
2-jaarlijks
- Achtergrondliteratuur
CBS, KiM
- Betrouwbaarheidscodering
- Integrale waarneming.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2024). Aantal verkeersdoden en ernstige verkeersgewonden, 2000-2022 (indicator 2148, versie 07, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.
