Potentieel aantal dodelijke slachtoffers bij overstromingen, 2000 - 2004

Nederland is kwetsbaarder geworden voor overstromingen

Nederland is in de afgelopen jaren echter aanmerkelijk kwetsbaarder geworden voor het gevaar van overstroming. Het economisch risico is toegenomen door een sterke toename van de mogelijke gevolgen van eventuele overstroming. Ook is door de groei van de bevolking de kans op grote aantallen slachtoffers, het groepsrisico, veel groter dan voor alle bekende externe veiligheidsrisico's samen (MNP, 2004).

De bevolkingsdichtheid is het hoogst in de dijkringen in de Randstad en relatief laag in het noorden, Flevoland en Zeeland (zie figuur). In de Randstad gelden dan ook tweeënhalf keer zo hoge veiligheidsnormen voor overstroming dan in Flevoland en het noorden (MNP, 2004). In absolute aantallen is de groei van de bevolking tussen 2000 en 2004 het grootst in de Randstad. Opvallend is dat in Flevoland relatief de grootste bevolkingsgroei heeft plaats gevonden.

Potentieel aantal slachtoffers bij overstroming afhankelijk van meerdere factoren

Het aantal bewoners in binnendijkse gebieden (deze indicator) geeft een eerste indicatie van het potentiële aantal dodelijke slachtoffers bij overstroming in het betreffende gebied. Andere factoren die de kans op overlijden bepalen, zijn de voorspelbaarheid van hoge waterstanden, de snelheid waarmee dijkringen onderlopen of mensen kunnen worden geëvacueerd. In de tussenstand van het project 'Veiligheid Nederland in Kaart' zijn voor een drietal dijkringen (Zuid Holland, Noordoostpolder en Land van Heusden / De Maaskant) gedetailleerde overstromingrisicoberekeningen uitgevoerd (Ministerie van V&W, 2005). Hierin bleken tientallen tot duizenden slachtoffers te kunnen vallen bij een overstroming, afhankelijk van het overstromingsscenario. De meeste slachtoffers zijn te verwachten als de overstroming onverwacht plaatsvindt en er geen evacuatie mogelijk is.

Overstromingsrisico en ruimtelijke ordening

In de Nota Ruimte wordt niet expliciet ingegaan op overstromingsrisico's in relatie tot ruimtelijke ordening. Wel zijn reserveringsgebieden in het rivieren gebied aangewezen en wordt verwezen naar beleidsontwikkelingen in het rivierengebied, kust en IJsselmeergebied, die het overstromingsrisico moeten beperken. Het advies van de Deltacommissie uit 1960 is nog altijd de grondslag voor de veiligheidsnormen tegen hoogwater in de Wet op de Waterkering.

Relevante doelstellingen Nota Ruimte

Operationele doelstelling:

• vergroten van milieukwaliteit en veiligheid
• afstemmen verstedelijking en economische activiteiten met de waterhuishouding

Uitvoeringsdoelstelling:

• realiseren van een basiskwaliteit voor milieu en veiligheid

Algemene doelstellingen:

• Krachtige steden
• borging en ontwikkeling van belangrijke (inter)nationale ruimtelijke waarden
• borging van de veiligheid