Voorkomen doelsoorten vissen in beken en rivieren
U bekijkt op dit moment een afgesloten indicator. Deze indicator wordt niet meer bijgewerkt. De reden hiervoor staat hieronder vermeld. De archiefversies van deze indicator (indien aanwezig) zijn nog wel beschikbaar.
Deze indicator is afgesloten.
Informatie over de natuurkwaliteit oppervlaktewater is te vinden in onderstaande indicatoren:
In de meeste beken worden enkele doelsoorten van het natuurbeleid voor vissen aangetroffen. In de grote rivieren worden meer soorten aangetroffen. In de afgelopen 30 jaar is de toename beperkt, maar de laatste jaren worden van diverse soorten op verschillende locaties juist grotere toenames gesignaleerd of zijn grotere populaties ontdekt.
Doelsoorten komen voor in de meeste beken
In de meeste beken en kleine rivieren worden 0 tot 2 doelsoorten aangetroffen en lokaal in enkele kleine rivieren (zoals de Geul en de Roer) in Brabant en Limburg 3 tot 7 doelsoorten. Relatief veel doelsoorten worden aangetroffen in de grote rivieren. In de grote rivieren komen meer doelsoorten voor door de grotere verscheidenheid aan habitattypen, zoals overgangswateren, meestromende nevengeulen, grindbanken, kleiputten en overstromingsvlakten; maar ook door de intensiever bemonstering. Doelsoorten zijn soorten die in het natuurbeleid meer aandacht krijgen vanwege hun beperkte aanwezigheid en/of hun negatieve trend op (inter)nationaal niveau.
Lichte verbetering voorkomen van vissoorten in afgelopen periode
In de beken en kleine rivieren is het voorkomen van doelsoorten in de periode 1996-2006 licht gestegen ten opzichte van de periode 1980-1995. Gedetailleerdere informatie over een kortere periode is niet beschikbaar doordat een standaard vissenmeetnet in de beken en kleine rivieren ontbreekt.
In de grote rivieren wordt jaarlijks bemonsterd met passieve bemonstering met fuiken. Tussen de eerste en tweede periode is een aanzienlijke verbetering te zien in de aanwezigheid van doelsoorten. In deze figuren is alleen de aanwezigheid van doelsoorten weergegeven, maar de aantallen vissen zijn belangrijker om een verandering in natuurkwaliteit te signaleren. Deze informatie is echter niet beschikbaar. In verschillende beken is de laatste 10 jaar veel hersteld, zoals in de Drentsche Aa en de Beerze.
In sloten zijn maar een beperkt aantal doelsoorten aangewezen. Tussen de beide perioden is op basis van de meetresultaten nauwelijks verbetering te zien. De meetinspanning is de laatste jaren verbeterd, zodat in de toekomst een beter verspreidingsbeeld van de poldervissen beschikbaar komt.
De toename van doelsoorten in grote rivieren en beken komt door de verbetering van de waterkwaliteit en in sommige locaties door verbeterde bereikbaarheid, hermeandering en habitat herstel.
Beschrijving doelsoorten
De doelsoorten voor de stromende wateren zijn beschreven in het Handboek voor Natuurdoeltypen (Bal et al, 2001). Een onderscheid wordt gemaakt naar verschillende watertypen: sloten, snel stromende wateren, langzaam stromende wateren en grote rivieren. Voor langzaam stromende wateren en voor snel stromende wateren (beide zijn beken en kleine rivieren) zijn elk 12 soorten vastgesteld en voor de grote rivieren zijn 13 soorten vastgesteld. In sloten zijn 5 doelsoorten vastgesteld.
Bronnen
- Bal, D., H.M. Beije, M. Fellinger, R. Haveman, A.J.F.M. van Opstal en F.J. van Zadelhoff (2001). Handboek Natuurdoeltypen, Wageningen.
- Grift, R.E. (2001). How fish benefit from floodplain restoration along the lower River Rhine. PhD Thesis, Wageningen University.
Relevante informatie
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Natuurkwaliteit stromende wateren vissen
- Omschrijving
- Het voorkomen van doelsoorten vissen in stromende wateren is een maat voor de natuurkwaliteit. Deze indicator is gebaseerd op het Handboek Natuurdoeltypen. De gegevens voor de bepaling van de KRW-maatlatten zijn niet beschikbaar voor deze periode.
- Verantwoordelijk instituut
- PBL, RAVON, Imares, Watedienst
- Berekeningswijze
- De gegevens voor de beken en kleine rivieren zijn bepaald door RAVON met een aggregatie per deelstroomgebied. De trend is bepaald door gebieden met elkaar te vergelijken waarvan voor beide perioden gegevens beschikbaar zijn. Deze gegevens zijn gedeeltelijk afkomstig van vrijwilligers. Door de beperkte gegevens zijn twee perioden van 15 jaar genomen.De indeling voor de trend grafiek is gebaseerd op het aantal aanwezige soorten ten opzichte van het maximum aantal soorten. De gegevens van de grote rivieren zijn gebaseerd op de meetnetten met fuiken van Rijkswaterstaat.
- Basistabel
- In beheer bij PBL/NLB
- Geografische verdeling
- Nederland
- Verschijningsfrequentie
- -
- Achtergrondliteratuur
- Keeken, O. van, I. de Boois (2007). Ecologische toestand van vis in het IJsselmeer, Markermeer en grote rivieren. Wageningen Imares.Kuijsten, C.W., J. Kranenbarg, F. Ottburg (2008). Natuurkwaliteit vissen van beken en polderwateren ten behoeve van de Natuurbalans 2008. RAVON, Alterra.
- Betrouwbaarheidscodering
- -
Archief van deze indicator
Referentie van deze webpagina
CLO (2009). Voorkomen doelsoorten vissen in beken en rivieren (indicator 1444, versie 01, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.