Boomkikker, trend in aantal en verspreiding, 1950 - 2012
U bekijkt op dit moment een afgesloten indicator. Deze indicator wordt niet meer bijgewerkt. De reden hiervoor staat hieronder vermeld. De archiefversies van deze indicator (indien aanwezig) zijn nog wel beschikbaar.
Deze indicator is afgesloten. Informatie over de boomkikker vindt u in de indicator Amfibieën van de Habitatrichtlijn:
De boomkikker is in de tweede helft van de 20e eeuw op veel plaatsen verdwenen door versnippering en verslechtering van het leefgebied. Door beschermingsmaatregelen kan de boomkikker zich herstellen. Inmiddels nemen de aantallen sterk toe.
Verspreiding
Tot in het begin van de jaren vijftig van de vorige eeuw was de boomkikker betrekkelijk algemeen op de hoge zandgronden. De boomkikker komt na 1986 nog slechts in een klein deel van zijn vroegere verspreidingsgebied voor. In Zeeland, Noord-Brabant en Limburg zijn veel leefgebieden verdwenen. Zwaartepunten van de huidige verspreiding vormen de Achterhoek, Twente en westelijk Zeeuws-Vlaanderen. In de duinen van het vaste land en op enkele andere locaties zijn boomkikkers uitgezet.
Oorzaken achteruitgang
De oorzaken van de achteruitgang hangen nauw samen met veranderingen in de landbouw. Poelen, overhoekjes en houtwallen zijn belangrijke elementen van het leefgebied van boomkikkers. Als gevolg van ruilverkaveling en een andere bedrijfsvoering zijn veel van deze elementen verdwenen. Ook verdroging, verzuring, uitzetten van vis in de voortplantingswateren, verlanding van poelen en versnippering van de resterende leefgebieden spelen een rol.
Bescherming
In de periode 2001-2005 zijn allerlei beschermingsmaatregelen uitgevoerd in het kader van het soortbeschermingsplan boomkikker. Vanaf 2007 wordt dit voortgezet via de leefgebiedenbenadering. Doel daarvan is om de soort in Nederland duurzaam in stand te houden.
Herstel poelen
De recente toename is waarschijnlijk vooral het gevolg van beschermingsmaatregelen. Vooral in de Achterhoek is een aantal poelen hersteld en zijn nieuwe poelen en geschikte gebieden aangelegd. Daardoor is de boomkikker is in de periode 1997 tot en met 2012 sterk in aantal toegenomen.
Rode lijst
De boomkikker staat op de Rode Lijst van amfibieën en reptielen in Nederland.
Bronnen
- Goverse, E., T. van der Meij en M. de Zeeuw (2012). NEM Meetnet Amfibieën: resultaten 2012. Schubben & Slijm nr 16, juli 2013, Ravon, Nijmegen.
- LNV (2001). Beschermingsplan Boomkikker 2001-2005. Directie Natuurbeheer. Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij. Wageningen.
Relevante informatie
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- Boomkikker
- Omschrijving
- Verspreiding en ontwikkeling populatie boomkikker
- Verantwoordelijk instituut
- Centraal Bureau voor de Statistiek
- Berekeningswijze
- De kaart betreft de verschilkaart tussen de verspreiding in 1986-2012 en in 1950-1985.
De indexen voor de boomkikker zijn ontleend aan het landelijke meetnet voor amfibieën van het Netwerk Ecologische Monitoring - Basistabel
- zie tabblad figuurdata onder Download figuurdata
- Geografische verdeling
- Nederland
- Verschijningsfrequentie
- Jaarlijks
- Achtergrondliteratuur
- Creemers, R.C.M. en J.J.C.W. van Delft (red) (2009). De amfibieën en reptielen van Nederland. Nederlandse fauna 9. Nationaal Natuurhistorisch Museum Naturalis, European Invertebrate Survey, Leiden, NL.Groenveld, A., G. Smit en E. Goverse (2011). Handleiding voor het monitoren van amfibieën in Nederland. Ravon, Nijmegen (3e druk).Meij, T. van der, A. van Strien, G. Smit en E. Goverse (2009). Trendberekening bij het Meetnet Amfibieën. Ravon 31 10 (4), Nijmegen.
- Betrouwbaarheidscodering
- B. Schatting gebaseerd op een groot aantal (zeer accurate) metingen, waarbij representativiteit van de gegevens vrijwel volledig is.
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2013). Boomkikker, trend in aantal en verspreiding, 1950 - 2012 (indicator 1078, versie 11, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.