Jaarlijkse ophoping van zware metalen in de bodem

U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.

Door de aanvoer van zware metalen via kunstmest en dierlijke mest vindt nagenoeg in alle landbouwgebieden ophoping van zware metalen in de bodem plaats.

 CadmiumLoodKoperZink
     
 verandering gehalte zware metalen in
 g/ha/jr 1)   
Melkveehouderij-extensief-zand365147201
Melkveehouderij-intensief-zand267189258
Intensieve veehouderij-zand250255668
Akkerbouw-zand239275349
Bos-zand-741-15-1 217
Melkveehouderij-veen330112320
Akkerbouw-zeeklei255199378
Melkveehouderij-zeeklei23798192
Melkveehouderij-rivierklei364341700
Groenteteelt252-57-484
Bollen3161198461
     
Bron: Groot et al. (1998).
1) De gegevens zijn verzameld in de periode 1993-1997.

Toename zware metalen gehalten in bodem

In nagenoeg alle landbouwgebieden in Nederland vindt momenteel accumulatie (ophoping; is aanvoer minus afvoer) van zware metalen in de bodem plaats. Dit komt vooral door de aanvoer van zware metalen via kunstmest en dierlijke mest. Verwacht wordt dat in de komende tientallen jaren op een deel van het Nederlandse landbouwareaal de kritische metaalgehalten in de bodem voor gewaskwaliteit zullen worden overschreden.

In bossen van Zuid-Nederland vindt als gevolg van verzuring vooral uitspoeling van zware metalen naar het grondwater plaats. Daardoor nemen de historisch gegroeide zware metaalgehalten in de bosbodem af. In het grondwater echter, worden streefwaarden en plaatselijk interventiewaarden overschreden.

De atmosferische depositie van zware metalen is de afgelopen decennia afgenomen door onder andere de sanering van de zinkindustrie in Zuid-Nederland en de invoering van loodvrije benzine. Ook zijn de zware metaalgehalten in veevoer en kunstmest afgenomen.

Beleid

Het beleid is er op gericht om op lange termijn voor alle stoffen de streefwaarde niet te overschrijden.

Gevolgen voor natuur en landbouw

Hoge zware metaalgehalten in de bodem hebben een negatieve invloed op bodemecosystemen. Hoge (en toenemende) gehalten in de landbouwbodem kunnen bovendien een bedreiging gaan vormen voor de kwaliteit van landbouwgewassen (De Vries et al., 2001).

Bronnen

  • Groot, M.S.M., J.J.B. Bronswijk, et al. (1998). Landelijk Meetnet Bodemkwaliteit; Resultaten 1995. RIVM (rapportnr. 714 801 024), Bilthoven.
  • Landelijk Meetnet Bodemkwaliteit (LMB)
  • Vries, W. de, P.F.A.M. Römkens, et al. (2001). Risico's van bodemverontreiniging in het landelijk gebied. Alterra rapport 244. Wageningen.

Technische toelichting

Naam van het gegeven
Jaarlijkse ophoping van zware metalen in de bodem
Omschrijving
De gegevens zijn verzameld in het Landelijk Meetnet Bodemkwaliteit in de periode 1993-1997 en zullen geactualiseerd worden zodra de tweede meetronde is afgerond (2004).
Verantwoordelijk instituut
RIVM
Berekeningswijze
-
Basistabel
-
Geografische verdeling
Nederland
Verschijningsfrequentie
-
Betrouwbaarheidscodering
-

Archief van deze indicator

Actuele versie
versie‎
05
Bekijk meer Bekijk minder
versie‎
03

Referentie van deze webpagina

CLO (2004). Jaarlijkse ophoping van zware metalen in de bodem (indicator 0265, versie 04, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.