UV-straling in Europa, 1980-2000
U bekijkt op dit moment een archiefversie van een afgesloten indicator. De actuele indicatorversie met de reden voor het afsluiten, kunt u via deze link bekijken.
Ontwikkeling UV-straling in Europa
De UV-straling is de afgelopen twintig jaar verhoudingsgewijs het meeste toegenomen in Centraal-Europa: 7-8%. In Nederland bedroeg de toename 5-6%. Het patroon van de UV-toename over Europa wordt veroorzaakt door een complex samenspel van fysisch-chemische en meteorologische factoren. Deze factoren zijn slechts voor een gedeelte begrepen. In de jaren negentig van de vorige eeuw bevond Nederland zich regelmatig in het gebied met de grootste relatieve UV-toename in Europa.
Beleid
Het internationale beleid heeft tot doel het beperken of stopzetten van de productie en het gebruik van stoffen die de ozonlaag aantasten. Een groot aantal landen heeft het Montreal Protocol getekend en zich daarmee verplicht om vanaf 1996 geen CFK's meer te gebruiken (in ontwikkelingslanden vanaf 2010). De productie en het gebruik van ozonlaagaantastende stoffen is hierdoor de afgelopen tien jaar wereldwijd sterk gedaald. De genomen maatregelen moeten er toe leiden dat de ozonlaag zich gaat herstellen (dikker wordt) en terugkeert naar een situatie lijkend op 1980.
Relevantie
Een toename van de UV-straling veroorzaakt tal van schadelijke effecten voor gezondheid en milieu, waaronder Extra huidkankerrisico in Europa door toename UV-straling, 1980-2006.
Methodiek
De kaart geeft inzicht in de verandering van de jaarsom van de UV-belasting in Europa (2000 ten opzichte van 1980). Omdat jaarlijkse fluctuaties in de ozonlaag een groot effect hebben op de jaarlijkse stralingsbelasting is voor de berekeningen gemiddeld over driejaarlijkse perioden. Het gemiddelde voor 1979-1981 is daarbij toegekend aan 1980, het gemiddelde voor 1999-2001 aan 2000.De UV-jaarsom is uit satellietmetingen berekend en betreft de voor huidkanker relevante UV-straling (actiespectrum voor huidkanker, De Gruijl and Van der Leun, 1994). Daarbij zijn toevallige fluctuaties in de bewolking niet meegenomen.
Bronnen
- De Gruijl, F.R. and J.C. van der Leun (1994). Estimate of the wavelength dependency of ultraviolet carcinogenesis in humans and its relevance to the risk assessment of a stratospheric ozone depletion. Health Physics 67, 319-325.
- Slaper, H., G.J.M. Velders en J. Matthijsen (1998). Ozone depletion and skin cancer incidence: a source risk approach. Journal of Hazardous Materials 61, 77-84.
- Slaper H., J. Matthijsen, P.N. den Outer and G.J.M. Velders (2001). Climatology of Ultraviolet Budgets using Earth Observation (CUBEO): mapping UV from the perspective of risk assessments, BCRS USP-2 report 00-17, ISBN 90 54 11 32 6.
Relevante informatie
- Informatie over ozonmetingen in Nederland en België vindt u bij KNMI en KMI.
- RIVM (2000). Nationale Milieuverkenning 5. Samsom bv, Alphen aan den Rijn. Voor meer informatie over het beleid ten aanzien van aantasting van de ozonlaag.
- RIVM (2002). Milieubalans 2002. Kluwer, Alphen aan den Rijn, voor meer informatie over toekomstige ontwikkelingen met betrekking tot UV-straling.
- Kelfkens, G., A. Bregman, F.R. de Gruijl, J.C. van der Leun, A. Piquet, T. van Oijen, W.W.C. Gieskes, H. van Loveren, G.J.M. Velders, P. Martens and H. Slaper (2002). Ozone layer - climate change interactions: Influence on UV levels and UV related effects. ISBN 90 5851 079 4, Dutch National Research Programme on Global Air Pollution and climate change, Report 410 200 112.
- UNEP, Frequently Asked Questions About the Ozone Layer and Related Environmental Effects.
- EPA (Environmental Protection Agency), with information about: science of ozone depletion, the regulatory approach to protecting the ozone layer, and on alternatives to ozone-depletion substances.
- TEAP Technology and Economic Assessment Panel (TEAP) of the Montreal Protocol.
- NASA/TOMS, most recent ozone maps and data.
- NOAA, Scientific Assessment of Ozone Depletion: 1998.
- ETC/ACC (Europeen Topic Center on Air and Climate Change).
- Meer informatie over metingen van UV-straling is te vinden op de websites van de WMO (World Ozone and Ultraviolet Radiation Data Centre, UV radiation page), NASA/TOMS en het Europese SUVDAMA project.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
- -
- Omschrijving
- -
- Verantwoordelijk instituut
- -
- Berekeningswijze
- -
- Basistabel
- -
- Geografische verdeling
- -
- Verschijningsfrequentie
- -
- Betrouwbaarheidscodering
- -
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2002). UV-straling in Europa, 1980-2000 (indicator 0219, versie 03, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.