CO2-emissie per voertuigkilometer van personenauto's, 1998-2005

CO₂-uitstoot van nieuwe Nederlandse personenauto's is relatief hoog

De gemiddelde CO₂-uitstoot van nieuwe personenauto's in testomstandigheden vertoont over het algemeen een dalende trend, zowel in Europa (EU-15) als in Nederland. Doelstelling is om de gemiddelde CO₂-uitstoot van het nieuwe Europese personenautopark in 2008/2009 terug te brengen tot 140 g/km in voorgeschreven Europese testen. Deze doelstelling lijkt op basis van de huidige trend niet tijdig gehaald te worden. De Nederlandse trend blijft bovendien achter bij de Europese trend. Dit wordt deels veroorzaakt door het relatief lage aandeel diesel in de Nederlandse nieuwverkopen: in 2004 was dit aandeel in Nederland 25% (MuConsult 2006), terwijl het Europese gemiddelde op 48% lag (Europese Commissie, 2006). De gemiddelde dieselpersonenauto stoot per kilometer minder CO₂ uit dan de gemiddelde benzinepersonenauto, daarom heeft een hoger aandeel diesel een positief effect op de gemiddelde CO₂-uitstoot van het gehele nieuwe personenautopark. Ook binnen beide brandstofsoorten blijft de Nederlandse trend achter bij de Europese trend. De gemiddelde CO₂-uitstoot van een benzine- of dieselpersonenauto is sterk afhankelijk van het brandstofverbruik. In Nederland zijn de afgelopen jaren dus relatief minder zuinige benzine- en dieselpersonenauto's verkocht dan gemiddeld in Europa.

Voertuigen worden steeds groter en zwaarder

De tegenvallende afname van de CO₂-uitstoot van nieuwe personenauto's wordt onder meer veroorzaakt door een toename van voertuigkenmerken die het brandstofverbruik verhogen, zoals het gewicht, het motorvermogen en de cilinderinhoud. Het vermogen van een gemiddelde nieuwe personenauto is in de periode 1998-2005 in Nederland met bijna 20% toegenomen. Ook zijn nieuwe personenauto's steeds zwaarder geworden: de gemiddelde nieuwe personenauto woog in 2005 ongeveer 11% meer dan in 1998. Een deel van de door de fabrikanten behaalde 'technische winst', bijvoorbeeld door de ontwikkeling van zuiniger motoren of door verbetering van de aerodynamica van hun voertuigen, is hierdoor ongedaan gemaakt.
De toename van het gemiddelde gewicht en vermogen van nieuwe personenauto's wordt deels veroorzaakt door de toegenomen verkoop van grote autotypen in Nederland (MuConsult, 2006). Deze auto's zijn relatief zwaar en hebben een hogere luchtweerstand, waardoor een groter motorvermogen nodig is om soortgelijke (of betere) prestaties te leveren als kleinere autotypen. Daarnaast worden nieuwe auto's van hetzelfde type over het algemeen steeds zwaarder en neemt het vermogen toe. Dit wordt onder meer veroorzaakt door de toepassing van nieuwe technologieën die de veiligheid en het rijcomfort moeten verbeteren. Ook de concurrentie tussen autofabrikanten kan ertoe leiden dat nieuwe auto's steeds meer te bieden hebben wat betreft prestaties, comfort en uitstraling.

Doelstelling CO₂-uitstoot van nieuwe personenauto's

Om de CO₂-uitstoot van personenauto's terug te dringen, heeft de Europese Commissie in 1998 en 1999 convenanten gesloten met de koepelorganisaties van de Europese, Japanse en Koreaanse autofabrikanten: ACEA, JAMA en KAMA. In deze convenanten hebben de drie koepelorganisaties zich ten doel gesteld de gemiddelde CO₂-uitstoot van de door hun leden in de EU verkochte nieuwe personenauto's terug te brengen tot 140 gram per kilometer (g/km) in 2008 (ACEA) en 2009 (JAMA en KAMA). Dit betekent een afname van circa 25% ten opzichte van het niveau van 1995. Gezamenlijk vertegenwoordigen de ACEA, JAMA en KAMA ongeveer 99% van de Europese markt voor personenauto's.
De doelstelling van 140 g/km is geen resultaatverplichting, de koepelorganisaties hebben aangegeven zich maximaal in te zullen spannen om de doelstelling te realiseren. Wel heeft de Europese Commissie aangegeven met regelgeving te komen indien de doelen niet tijdig gehaald (dreigen te) worden. De drie convenanten hebben betrekking op de vijftien lidstaten die in 1998 en 1999 deel uitmaakten van de EU (EU-15).