Trends van soorten van de Habitatrichtlijn en de Vogelrichtlijn, 1990-2022

De Habitatrichtlijn van de Europese Unie is bedoeld om de biodiversiteit in stand te houden door de wilde flora en fauna en hun habitats te beschermen. Daartoe moeten de lidstaten speciale beschermingsgebieden (Habitatrichtlijngebieden) inrichten en bepaalde planten- en diersoorten en habitats beschermen. De bescherming is van toepassing op de in de bijlagen II, IV en V genoemde soorten. De lidstaten rapporteren elke zes jaar hoe de soorten en habitats er voor staan door na te gaan in hoeverre deze een gunstige staat van instandhouding hebben bereikt. Daarvoor wordt o.a. gekeken naar de trend in populatieomvang en/of de trend in de omvang van het verspreidingsgebied van elke soort. De staat van instandhouding wordt verder vastgesteld aan de hand van de verspreiding van soorten, de kwaliteit van het leefgebied en het toekomstperspectief.

• Europese Habitatrichtlijn

Habitatrichtlijnsoorten gaan in meerderheid vooruit of zijn stabiel

Van 81 Habitatrichtlijnsoorten die in Nederland voorkomen, waaronder verschillende soorten vlinders, planten, zoogdieren, amfibieën en reptielen, wordt de staat van instandhouding gerapporteerd aan de EU. Van deze soorten zijn de trendbeoordelingen per categorie bij elkaar opgeteld en weergegeven in de figuur op het eerste tabblad. Dit is gedaan voor de trends vanaf 1990 en van de meest recente twaalf jaar waarvoor data beschikbaar waren ten tijde van de actualisatie van deze indicator (in de huidige versie: 2011-2022). De meerderheid van de soorten heeft een toenemende of stabiele trend; een kleiner deel gaat achteruit. Van een aantal soorten is de trend (nog) onbekend. Voor de trendbeoordelingen per soort: zie download data. Zie voor een overzicht van de staat van instandhouding van de Habitatrichtlijnsoorten zoals gerapporteerd in de meest recente HR-rapportage de indicator: Staat van instandhouding soorten en habitattypen Habitatrichtlijn en trends vogels Vogelrichtlijn.

• Staat van instandhouding soorten en habitattypen Habitatrichtlijn en trends vogels Vogelrichtlijn

De Vogelrichtlijn beschermt alle in het wild levende vogels

De EU-Vogelrichtlijn is in 1979 van kracht geworden ter bescherming van alle natuurlijk in Europa in het wild levende vogelsoorten. In totaal gaat het om ruim 200 soorten broedvogels, maar ook niet-broedvogels (ca 240) vallen onder deze richtlijn. 

De verplichtingen uit de Vogel- en Habitatrichtlijn zijn in Nederland vanaf 1 januari 2017 verwerkt in de Wet Natuurbescherming. Op grond van deze richtlijnen en de Wet Natuurbescherming is het daarom o.a. verboden om beschermde soorten te doden, te vangen of hun nesten te verstoren. Ook dienen voor aangewezen soorten speciale beschermingsgebieden te worden aangewezen en zijn er beperkende voorwaarden voor (nieuwe) activiteiten in deze gebieden. De Vogelrichtlijn- en Habitatrichtlijngebieden vormen tezamen het Natura2000 netwerk.

• Vogelrichtlijn

Broedvogels, overwinteraars en doortrekkers

Van 190 broedvogels die in Nederland voorkomen, wordt de trend gerapporteerd aan de EU. Van deze soorten zijn de trendbeoordelingen per categorie bij elkaar opgeteld en weergegeven in de figuur op het tweede tabblad (figuur links). Dit is gedaan voor de trends vanaf 1990 en van de meest recente twaalf jaar waarvoor data beschikbaar waren ten tijde van de actualisatie van deze indicator (in de huidige versie: 2011-2022). Het aantal broedvogels met een toenemende trend (zowel de lange als de korte termijn-trend) is net iets hoger dan het aantal afnemende soorten. Dit beeld is ook te zien bij de 81 overwinterende en doortrekkende trekvogels waarover wordt gerapporteerd (“niet-broedvogels”; rechts op het tweede tabblad). Van een aantal niet-broedvogels zijn onvoldoende gegevens beschikbaar voor een (betrouwbare) trendberekening. Voor de trendbeoordelingen per soort: zie download data. Zie voor een overzicht van trend van de Vogelrichtlijnsoorten zoals gerapporteerd in de meest recente HR-rapportage de indicator: Staat van instandhouding soorten en habitattypen Habitatrichtlijn en trends vogels Vogelrichtlijn.

• Staat van instandhouding soorten en habitattypen Habitatrichtlijn en trends vogels Vogelrichtlijn

Ontwikkelingen HR-soorten per soortgroep

Meer informatie over de trends van de verschillende Habitatrichtlijnsoorten staat in onderstaande indicatorpagina’s.

• Weekdieren van de Habitatrichtlijn
• Kevers, kreeften en bloedzuigers van de Habitatrichtlijn
• Libellen van de Habitatrichtlijn
• Vlinders van de Habitatrichtlijn
• Beek- en poldervissen van de Habitatrichtlijn
• Amfibieën van de Habitatrichtlijn
• Reptielen van de Habitatrichtlijn
• Zoogdieren van de Habitatrichtlijn
• Vaatplanten van de Habitatrichtlijn
• Mossen en korstmossen van de Habitatrichtlijn