Verschillen tussen CO2-emissietotalen verklaard, 1990-2022
In de publicaties van onder meer PBL, CBS en IPCC verschijnen verschillende getallen voor de emissie van kooldioxide (CO2). Deze getallen gaan grotendeels uit van dezelfde basiselementen, maar ontlenen hun bestaansrecht aan verschillende definities.
Verschillende CO2-emissiecijfers voor verschillende doelen
- De Feitelijke emissies zijn de totale CO2 emissies op Nederlands grondgebied. De berekening is voornamelijk gebaseerd op de hoeveelheid verbrande brandstof (olie, kolen, biomassa) in Nederland. Daarnaast maken ook procesemissies hier deel van uit. Procesemissies zijn emissies van bedrijfsactiviteiten en daaronder vallen ook de emissies door aanvoer, op- en overslag en transport van grond- en hulpstoffen. De Feitelijke emissies (A) zijn opgebouwd uit de volgende onderdelen van de tabel: Stationaire bronnen volgens IPCC (1), Kort-cyclische CO2 (3), Verkeer en vervoer, feitelijke emissies (4), Zeescheepvaart (5) en Mobiele werktuigen (6). A = 1 + 3 + 4 + 5 + 6
- De IPCC-emissies zijn de CO2-emissies zoals die internationaal worden gerapporteerd en waarop Nederland zijn doelstellingen om de emissie te verlagen heeft gebaseerd. De IPCC-emissies wijken af van de Feitelijke emissies, doordat voor verkeer en vervoer gerekend wordt met de hoeveelheid verkochte brandstof in Nederland in plaats van de hoeveelheid verbrande brandstof. Daarnaast worden de emissies van internationale zee- en luchtvaart en kort-cyclische emissies niet meenomen in de IPCC-emissies. De emissies van landgebruik, landgebruiksverandering en bosbouw (LULUCF) worden daarentegen wel meegenomen. De IPCC-emissies (B) zijn opgebouwd uit de volgende onderdelen van de tabel: Stationaire bronnen volgens IPCC (1), Mobiele werktuigen volgens IPCC (7), Verkeer en vervoer volgens IPCC (8) en Landgebruik, landgebruiksverandering en bos (10). B = 1 + 7 + 8 + 10
- De milieurekeningen geven de emissies die samenhangen met Nederlandse economische activiteiten. De milieurekeningen gaan uit van de Feitelijke emissies, hiervan worden de emissies afgetrokken die veroorzaakt worden door niet-ingezetenen in Nederland. Emissies die ingezetenen in het buiteland veroorzaken worden erbij opgeteld. De milieurekeningen emissies (C) zijn opgebouwd uit de volgende onderdelen van de tabel: Feitelijke emissies (A), met Emissies van ingezetenen in het buitenland (11) min de Emissies van niet-ingezetenen in Nederland (12). C = A + 11 - 12
- De Emissieregistratie (compartiment lucht) berekent de emissies op een andere manier dan standaard via de verbrande brandstof omdat emissies van andere stoffen dan CO2 niet alleen op basis van brandstofverbruik zijn vast te stellen. Het verschil met de Feitelijke emissies komt doordat bij de Emissieregistratie de CO2 emissies van grote bedrijven op basis van elektronische milieujaarverslagen (e-MJV’s) zijn vastgesteld. Voor bedrijven die geen e-MJV hebben ingevuld wordt er een bijschatting gedaan. Via de e-MJV’s rapporteren bedrijven een veelheid aan emissies, met name luchtverontreinigende stoffen. Ook de CO2 uitstoot wordt gerapporteerd, en op de website van de Emissieregistratie gepresenteerd. Ook hierbij wordt doorgaans een berekening gehanteerd op basis van de ingezette brandstof (fossiel en biogeen), die de bedrijven ook zelf inventariseren en rapporteren. Verschil met de IPCC-methode is dat daar altijd de data van CBS energiestatistieken gebruikt wordt. Emissieregistratie (lucht) (D) is opgebouwd uit de volgende onderdelen van de tabel: Stationaire bronnen, ER (2), Verkeer en vervoer, feitelijke emissies (4), Zeescheepvaart (5) en Mobiele werktuigen (6). D = 2 + 4 + 5 + 6
- De bunkeremissie (8) wordt ook als afzonderlijk getal gevraagd door het IPCC. De bunkeremissies omvatten de emissies door het gebruik van kerosine en brandstof van de internationale vlieg- en zeescheepvaartverkeer. Het betreft alleen kerosine en brandstof die verkocht zijn in Nederland.
Bronnen
- CBS (2010). Milieurekeningen methoden. Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen.
- CBS (2024a). StatLine: Emissies naar lucht op Nederlands grondgebied; totalen. Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen.
- CBS (2024b). StatLine: Emissies van broeikasgassen berekend volgens de IPCC-voorschriften. Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen.
- CBS (2023c). StatLine: Emissies naar lucht door de Nederlandse economie; nationale rekeningen. Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen.
- CBS (2023). Tabellensets Nationale rekeningen 2022. Centraal Bureau voor de Statistiek, Den Haag/Heerlen.
- IPCC (2006). Revised IPCC 2006 Guidelines voor National Greenhouse Gas Inventories. 3 Volumes. Intergovernmental Panel on Climate Change, Bracknell, UK.
- L. van der Net, N. Staats, P.W.H.G. Coenen, J.D. Rienstra, P.J. Zijlema, E.J.M.M. Arets, K. Baas, S.A. van Baren, R. Dröge, K. Geertjes, E. Honig, B. van Huet, R.A.B. te Molder, J.A. Montfoort, T.C. van der Zee, M.C. van Zanten (2024).Greenhouse gas emissions in the Netherlands 1990–2022 National Inventory Report 2024. RIVM, Bilthoven.
Relevante informatie
- CLO > Inleiding tot het broeikaseffect
- CLO > Emissies broeikasgassen
- Recente emissiecijfers en beschrijvingen van gehanteerde berekeningswijzen (meta-informatie) kunnen in detail bekeken worden op de website van de Emissieregistratie.
Technische toelichting
- Naam van het gegeven
Verschillen tussen CO2-emissietotalen verklaard
- Omschrijving
Emissies van kooldioxide (CO2) volgens verschillende gebruiksdoelen:
1. feitelijke emissies
2. emissies volgens het systeem van Nationale rekeningen van het CBS (Milieurekeningen)
3. emissies volgens de IPCC4. Emissieregistratie
- Verantwoordelijk instituut
Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM)
- Berekeningswijze
De emissiecijfers voor de broeikasgassen zijn berekend volgens de IPCC-methode. De verschillende gepresenteerde gegevens zijn berekend uit de zelfde basisonderdelen.
Voor een uitgebreide beschrijving van de berekeningsmethoden wordt verwezen naar de methodebeschrijvingen op de website van de Emissieregistratie.- Basistabel
Emissies van broeikasgassen, berekend volgens de IPCC-voorschriften (CBS, 2024b).
- Geografische verdeling
Nederland
- Andere variabelen
Belasting oppervlaktewater, bodem-emissies, emissies oppervlaktewater, lucht-emissies, lucht-emissies volgens IPCC.
In totaal circa 300 stoffen.
Circa 1600 emissie-oorzaken en circa 1000 (individuele) puntbronnen.- Verschijningsfrequentie
Een keer per jaar in april.
- Achtergrondliteratuur
Methoden: op de website van Emissieregistratie achter Overzicht documenten.
Begrippen: op de website van Emissieregistratie achter Begrippenlijst.- Betrouwbaarheidscodering
Onzekerheid: 3%
Archief van deze indicator
Bekijk meer Bekijk minder
Referentie van deze webpagina
CLO (2024). Verschillen tussen CO2-emissietotalen verklaard, 1990-2022 (indicator 0170, versie 24, ), www.clo.nl. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen.